فرارو- ناصر تقوایی یکی از چهره های تاثیرگذار در تاریخ سینمای ایران است. کارنامه سینمایی تقوایی باوجوداینکه از نظر کمی چندان پروپیمان نیست، اما از نظر کیفی بسیار مهم و جریان ساز است.

به گزارش فرارو، بسیاری از منتقدان سینما، ناصر تقوایی را کارگردانی مولف می دانند که در آثارش نگاه و فرم ویژه ای را دنبال می کند. سبک فیلم سازی تقوایی باوجوداینکه مختص شخص اوست، اما راه را برای بسیاری از فیلم سازان پس از او باز کرده است.

فیلم آرامش در حضور دیگران

این فیلم اولین فیلم بلند سینمایی در کارنامه تقوایی است. تقوایی این فیلم را با حضور تعدادی از چهره های مطرح ادبیات فارسی مانند منوچهر آتشی و محمدعلی سپانلو ساخت. این فیلم در همان ابتدا توقیف شد و در نهایت با چهار سال وقفه در سال 1352 به نمایش درآمد.

سرهنگ بازنشسته ای پس از مرگ همسرش با معلمی جوان به نام منیژه ازدواج می کند و همراه او در شهرستان زندگی آرامی دارد. با این حال، پس از مدتی مرغداری اش را می فروشد و برای زندگی در کنار دو دخترش، ملیحه و مه لقا، به پایتخت بازمی گردد. اما به زودی درمی یابد دخترانش زندگی آشفته و بی قیدی دارند؛ آمنه، خدمتکار خانه، تلاش می کند این حقیقت را از او پنهان کند. سرهنگ که از وضع دخترانش رنجیده و ناامید است، به الکل پناه می برد. در ادامه، ملیحه از فشارهای نامزدش سپانلو به تنگ می آید و با بریدن رگ دست خودکشی می کند و...

فیلم صادق کُرده

دومین فیلم بلند سینمایی در کارنامه ناصر تقوایی فیلم صادق کُرده است. این فیلم که یک درام جنایی است، با همکاری بازیگرانی مانند سعید راد، محمدعلی کشاورز و عزت الله انتظامی تولید شد.

صادق، معروف به صادق کُرده، همراه همسرش در جاده اندیمشک به اهواز قهوه خانه ای دارد. شبی در غیاب او، یکی از دوستان راننده اش به قهوه خانه می آید و پس از آزار همسر صادق، به طور ناخواسته او را می کشد. پس از این حادثه، رییس پاسگاه و سرگروهبان ولی خان ـ پدر همسر صادق ـ مأمور یافتن قاتل می شوند. اما صادق که در پی انتقام است، خود به قتل رانندگان کامیون دست می زند.

فیلم نفرین

این فیلم یکی از تحسین شده ترین آثار در بین آثار ناصر تقوایی به شمار می رود. تقوایی، نفرین را با همکاری بازیگرانی مانند بهروز وثوقی و جمشید مشایخی و با اقتباس از داستان باتلاق، نوشته میکا والتاری ساخت.

پیرمردی کارگر جوانی را از آبادان به جزیره مینو می برد تا خانه اربابش، پسر شیخ جزیره، را رنگ کند. ارباب مردی گوشه گیر و الکلی است. زن ارباب که از زندگی بی روحش خسته شده، با کمک پیرمرد تلاش می کند وضعیت خانه و مزرعه را سامان دهد. در تنهایی و دل زدگی اش، به تدریج به کارگر جوان دل می بازد. اما وقتی شوهر از این رابطه باخبر می شود، با تفنگ خانوادگی اش کارگر را می کشد. زن نیز در انتقام، شوهرش را از پا درمی آورد و در پایان، بر جسد هر دو سوگواری می کند.

فیلم ناخدا خورشید

ناخدا خورشید، یکی از مهم ترین شاهکارهای سینمایی ناصر تقوایی است. تقوایی این فیلم را با اقتباسی آزاد از رمان داشتن و نداشتن از ارنست همینگوی ساخت.

داستان فیلم در دههٔ 1340 می گذرد. خواجه ماجد ، از بزرگان شهر، با خیانت به ناخدا خورشید موجب می شود بار قاچاق لنج او سوزانده شود. مدتی بعد، دلالی به نام فرحان که قصد دارد چند فراری سیاسی را از مرز آبی عبور دهد، به بندر می آید و با ناخدا تماس می گیرد. ناخدا که بیم مصادره لنجش را دارد، پیشنهاد فرحان را می پذیرد و چند مرد را که در ترور حسنعلی منصور نقش داشته اند، به آن سوی آب می رساند.

مدتی بعد، گروهی از تبعیدی ها نیز از فرحان می خواهند تا مقدمات فرارشان را فراهم کند. ناخدا با اکراه، اما به امید گرفتن حق خود از خواجه ماجد، دوباره وارد ماجرا می شود. تبعیدی ها پیش از فرار، خواجه ماجد و مباشر او را می کشند و مرواریدهایش را می دزدند. پیش از حرکت، سرهنگ فرحان را از میان برمی دارد. در مسیر سفر، دستیار ناخدا، ملول ، نیز کشته می شود و در نهایت، در نبردی خونین میان ناخدا و تبعیدی ها، همه جان خود را از دست می دهند.

فیلم ای ایران

این فیلم از معدود کارهای کمدی در کارنامه سینمایی ناصر تقوایی است. در این فیلم بازیگرانی مانند اکبر عبدی، حمید جبلی و... حضور دارند.

در روزهای پرآشوب انقلاب، گروهبان مکوندی به شهر ماسول اعزام می شود و با رفتار خشن خود مردم را به ستوه می آورد. او برای نشان دادن قدرتش و عقب نماندن از سایر شهرها، در منطقه حکومت نظامی اعلام می کند. اما بازاریان، معلمان و دانش آموزان در برابر او مقاومت می کنند و...

فیلم کاغذ بی خط

این فیلم آخرین فیلم در کارنامه ناصر تقوایی است. تقوایی بعد از ساختن این فیلم، با وجود تلاشی که برای تولید چند اثر دیگر نیز داشت، هرگز موفق به ساخت فیلم دیگری نشد.

فیلم از صبحی پاییزی آغاز می شود؛ جهانگیر، رؤیا و دو فرزندشان زندگی آرام و معمولی ای دارند، اما رؤیا زن خیال پردازی است که مدام در دنیای داستان هایش غرق می شود. به پیشنهاد جهانگیر، او در کلاس فیلمنامه نویسی شرکت می کند و با راهنمایی استادش تصمیم می گیرد از زندگی واقعی خود الهام بگیرد. رؤیا هرچه بیشتر در نوشتن فرو می رود، فاصله اش با خانواده بیشتر می شود و در نهایت برای ادامه کار به خانهٔ مادرش می رود. پس از اتمام فیلمنامه بازمی گردد، اما خانه در آشوب است.

سریال دایی جان ناپلئون

این سریال یکی از مطرح ترین و بهترین سریال های تاریخ ایران به شمار می رود. تقوایی این سریال را براساس رمانی به همین نام از ایرج پزشکزاد ساخت.

سعید، پسر آقاجان، در روزی تابستانی درمی یابد که عاشق لیلی، دختر دایی جان، شده است؛ اما دشمنی قدیمی میان دو خانواده مانع وصال آن ها می شود. در همین حین، ماجراهای عجیب و پی درپی در خانواده رخ می دهد؛ از دزد نیمه شبی که باعث تشدید قهر میان آقاجان و دایی جان می شود تا سوءتفاهم هایی که پای نایب تیمورخان، نظمیه و اسدالله میرزا را به ماجرا باز می کند.