تعیین هویت دقیق حاکم ایران در زمان حضرت یوسف (علیه السلام) یک چالش تاریخی و مذهبی است. دلیل آن این است که منابع مذهبی اغلب بر جنبه های اخلاقی تمرکز دارند تا گاه شماری دقیق و همچنین مفهوم ایران به عنوان یک امپراتوری متمرکز آریایی، در دوره ای پس از زمان تخمینی زندگی حضرت یوسف شکل گرفت.

به گزارش تیرداد نامه، بر اساس گاه شماری سنتی که در برخی منابع اسلامی مطرح شده، وقایع زندگی حضرت یوسف بر پایه سال های پس از هبوط حضرت آدم تعیین می شود.

زمان بندی حضرت یوسف: حضرت یوسف در سال 3556 پس از هبوط حضرت آدم متولد شد و در سال 3666 وفات یافت.

همزمانی ادعایی با مادها: بر اساس این گاه شماری، کوروش در سال 3668 پس از هبوط آدم به پادشاهی نشست. از این رو، نتیجه گیری می شود که پادشاهان ماد در زمان حیات حضرت یوسف (علیه السلام) در ایران حکومت می کردند. اگرچه دقیقاً مشخص نیست که کدام پادشاه ماد کاملاً همزمان با ایشان بوده است.

بر اساس تحقیقات تاریخی مدرن و شواهد باستان شناسی، دیدگاه متفاوتی مطرح می شود که گاه شماری سنتی را به چالش می کشد.

زمان بندی تاریخی حضرت یوسف: بر اساس شواهد باستان شناسی مانند پاپیروس ها و سنگ نبشته های مصری، زمان تقریبی زندگی حضرت یوسف به حدود 1700 تا 1600 قبل از میلاد نسبت داده می شود. این دوره با عصر دوم میانی مصر (حکومت هیکسوس) همخوانی دارد.

حکومت های ایران در آن دوران: در قرن 17 و 16 قبل از میلاد، منطقه ای که اکنون ایران نامیده می شود، هنوز یک واحد سیاسی یکپارچه نبود. تمدن اصلی حاکم در جنوب غربی ایران (خوزستان و فارس امروزی)، عیلامی ها بودند.

عیلامی ها تحت سلسله هایی مانند سوکالماه (1900 تا 1500 قبل از میلاد) حکومت می کردند.

از پادشاهان کلیدی این دوره می توان به کوتیر-ناهونته اول (حدود 1730 تا 1700 قبل از میلاد) و لیلا-ایر-تاش (حدود 1700 تا 1698 قبل از میلاد) اشاره کرد.

تمدن های محلی دیگری مانند ماننایی ها در شمال غربی و کاسی ها در غرب نیز وجود داشتند.

تفاوت فاحشی بین دو دیدگاه وجود دارد:

ویژگی دیدگاه سنتی (مذهبی) دیدگاه تاریخی (باستان شناسی)

دوره زمانی حضرت یوسف 3556 تا 3666 پس از هبوط آدم حدود 1700 تا 1600 قبل از میلاد

حاکم ایران پادشاهان ماد تمدن عیلامی (مانند کوتیر-ناهونته اول)

زمان ظهور مادها همزمان با یوسف حدود 1000 سال پس از یوسف (قرن 8 تا 7 قبل از میلاد)

ادعای دیدگاه سنتی مبنی بر همزمانی حضرت یوسف با مادها، با شواهد باستان شناسی در تناقض است. مادها (اقوام آریایی) حدود 1000 سال بعد از دوره تخمینی زندگی حضرت یوسف، وارد صحنه سیاسی ایران شدند. سلسله مادها از حدود 678 قبل از میلاد آغاز شد، در حالی که یوسف حدود 1600 قبل از میلاد زندگی می کرد.

بر اساس شواهد تاریخی و باستان شناسی، ایران در زمان حضرت یوسف تحت تسلط امپراتوری شناخته شده ای مانند هخامنشیان یا مادها نبوده، بلکه تحت فرمانروایی تمدن های پیش آریایی مانند عیلامی ها قرار داشت، که پایتخت آن ها شهر شوش بود. هیچ پادشاه ایرانی متمرکز و واحدی در آن دوران شناسایی نشده است.