همبستگی میان نرخ تورم خوراکی و رشد پول از ابتدای سال1401 تا خرداد سال جاری به 0.91 رسیده، حال آنکه این رقم از سال1391 تا پایان 1400 به میزان 0.52 بوده است.

به گزارش دنیای اقتصاد، بررسی های آماری نشان می دهد که همبستگی میان جزء تورم زای نقدینگی با تورم خوراکی به شکل قابل توجهی افزایش یافته است. این موضوع تایید می کند که رشد پول ناشی از تغییر انتظارات تورمی اثر آنی خود را در تورم خوراکی ها تخلیه می کند و منشأ بالا رفتن هزینه های سفره خانوار می شود. بررسی ها نشان می دهد طی سال های اخیر همبستگی میان رشد پول و نرخ تورم کالاهای خوراکی نسبت به گذشته افزایش یافته است.

افزایش انتظارات تورمی می تواند موجب افزایش همراهی رشد پول و تورم کالاهای ضروری همچون خوراکی ها باشد. در صورت افزایش انتظارات تورمی، افراد برای جلوگیری از بی ارزش شدن پول، تقاضای خود را برای کالاهای خوراکی قابل نگهداری افزایش می دهند، که این موضوع باعث رشد نرخ تورم خوراکی می شود.

این موضوع نشان می دهد افزایش قیمت کالاهای خوراکی یکی از مهم ترین مقاصد افزایش انتظارات تورمی در اقتصاد ایران است. بررسی ها نشان می دهد که رابطه تنگاتنگی میان افزایش حجم پول در اقتصاد و جهش قیمت ها، به ویژه در بخش خوراکی ها، وجود دارد.

همبستگی بالای تورم نقطه به نقطه کالاهای خوراکی و نرخ نقطه به نقطه پول به معنای آن است که با افزایش رشد پول در اقتصاد ایران، معمولا با فاصله زمانی کوتاهی، تورم کالاهای خوراکی افزایش می یابد.

وقتی رشد پول در اقتصاد زیاد می شود، یعنی مردم پول نقد بیشتری در دست دارند، سعی در زودتر خرج کردن پول خود برای مایحتاج ضروری زندگی می کنند. این اتفاق زمانی رخ می دهد که افراد انتظار افزایش قیمت ها را دارند و نمی خواهند پولشان بی ارزش شود، در نتیجه تقاضا برای کالاهای ضروری بالا می رود و قیمت آنها سریع تر افزایش پیدا می کند.

همبستگی رشد پول و تورم خوراکی از ابتدای سال 1401 تا خرداد سال جاری به بیش از 0.91 رسیده است، در حالی که از سال 1391 تا پایان 1400 معادل 0.52 بوده است. بر اساس طبقه بندی بانک مرکزی، پول به معنای اسکناس و سپرده های دیداری است که اثرگذاری زیادی بر تورم دارد. نسبت پول به شبه پول به عنوان نماگر انتظارات تورمی، در حال حاضر در سطوحی بالاتر از میانگین بلندمدت قرار دارد.

در دهه اخیر، رشد پول و تورم خوراکی هم جهت بوده و از سال 1397 رکوردهای جدیدی ثبت کرده اند. تورم خوراکی ها به دلیل ضروری بودن، اولین گروه کالایی است که اثر رشد نقدینگی بر آن مشاهده می شود. برای کنترل تورم خوراکی، تنها محدود کردن رشد نقدینگی کافی نیست؛ عرضه پول بیش از ظرفیت اقتصاد، موتور تورم است و خوراکی ها نخستین قربانیان آن در سفره مردم ایران هستند.