وزارت دفاع آمریکا و دولت قطر روز جمعه به طور مشترک اعلام کردند که قطر در پایگاه نیروی هوایی ماونتین هوم در ایالت آیداهو، تأسیسات نیروی هوایی جدیدی برای استقرار جنگنده های F-15 خود و آموزش خلبانان خواهد ساخت. به گزارش انتخاب، این تصمیم نشانه ی دیگری از تعمیق روابط میان ایالات متحده و قطر است. در اوایل ماه جاری، دولت ترامپ برای قطر تضمین امنیتی بی سابقه ای صادر کرد که سطحی مشابه با ماده 5 پیمان ناتو دارد. نکته واقع گرایانه این پروژه به معنای ایجاد یک پایگاه نظامی قطری در خاک آمریکا نیست، مانند پایگاه هایی که ایالات متحده در قطر و سایر نقاط جهان دارد. چند تن از چهره های جریان مگا (MAGA)، از جمله لورا لومر، پس از آن که پیت هگزث وزیر دفاع آمریکا، در کنار همتای قطری خود، سعود بن عبدالرحمن آل ثانی روز جمعه صبح از این طرح رونمایی کرد، واکنش تند و ابراز خشم نشان دادند. اما بر اساس گفته ی یک منبع آگاه از جزییات توافق، تأسیساتی که قطر می سازد در محدوده ی یک پایگاه آمریکایی و تحت صلاحیت ایالات متحده خواهد بود. این توافق حاصل مذاکراتی چندساله است که ریشه ی آن به دوران دولت بایدن بازمی گردد. پایگاه ماونتین هوم هم اکنون میزبان جنگنده های F-15 سنگاپور است و خلبانانی از ده ها کشور دیگر نیز در خاک آمریکا آموزش می بینند. با این حال، توافقی که هگزث روز جمعه اعلام کرد از این جهت غیرمعمول است که قطر تأسیسات نیروی هوایی را از صفر خواهد ساخت. حتی متحدان نزدیک آمریکا نیز به ندرت اجازه ساخت چنین تأسیساتی را در خاک ایالات متحده دارند. پنتاگون در پاسخ به پرسش ها درباره ماهیت دقیق این توافق نامه، اظهارنظری نکرده است. قطر در سال 2017 سفارشی به ارزش 12 میلیارد دلار برای خرید 36 فروند جنگنده پیشرفته F-15 ثبت کرده بود. با این حال، قطر با محدودیت های جدی در فضای هوایی خود برای آموزش خلبانان مواجه است؛ هم به دلیل کوچک بودن وسعت کشور و هم به سبب زمین های کاملاً صاف و بی فراز و نشیب بیابانی آن. به گفته همان منبع، تمایل قطر به آموزش خلبانان در شرایط جغرافیایی و آب وهوایی متنوع تر، موجب شد گفت وگوها برای احداث پایگاهی در خاک آمریکا آغاز شود. قرار بود این توافق در جریان سفر ماه مه دونالد ترامپ به دوحه اعلام شود، اما مذاکرات با پیمانکاران هنوز در جریان بود. با وجود آن که این مذاکرات هنوز نهایی نشده است، مقامات قطری تصمیم گرفتند روز جمعه خبر را علناً اعلام کنند. این یک پایگاه هوایی قطری نخواهد بود. بلکه قطر تعهد اولیه ای ده ساله داده است تا در محدوده ی یکی از پایگاه های موجود آمریکا، تأسیساتی اختصاصی برای آموزش پیشرفته و ارتقای هماهنگی های دفاعی در راستای منافع مشترک مان در سراسر جهان بسازد و نگهداری کند. این را علی الانصاری، وابسته رسانه ای سفارت قطر در آمریکا، در گفت وگو با Axios بیان کرد. الانصاری افزود این توافق نامه مشابه برنامه های موجود میان آمریکا و برخی دیگر از متحدان بین المللی آن است. او تأکید کرد: این طرح، استمرار و گسترش شراکت دفاعی مستحکم میان قطر و ایالات متحده را نشان می دهد و پروژه ای است که منافع گسترده ای به همراه خواهد داشت — از جمله ایجاد صدها فرصت شغلی برای آمریکایی ها در مراحل ساخت و نگهداری. قطر قصد دارد در آینده نزدیک، تأسیسات جدیدی برای نیروی هوایی خود در خاک آمریکا، و به طور خاص در پایگاه نیروی هوایی ماونتین هوم در ایالت آیداهو، احداث کند. این پایگاه در حال حاضر میزبان جنگنده های کشور دیگری نیز هست و سابقه ای طولانی در دفاع از خاک ایالات متحده دارد. تضمین امنیتی آمریکا برای قطر حسادت و سردرگمی به بار آورده است. ایالات متحده وعده داده است که امنیت قطر را همانند امنیت خود تلقی کند. این تصمیم واحد دولت ترامپ باعث ایجاد سلسله ای از پیامدهای ژئوپلیتیکی شده است: از حسادت و سردرگمی در میان کشورهای خلیج فارس گرفته تا پرسش هایی درباره تقسیم بار امنیتی میان متحدان ناتو، در حالی که ترامپ آن ها را برای افزایش بودجه دفاعی تحت فشار قرار داده است. این اقدام همچنین بحران سیاسی تازه ای را در اسراییل برانگیخته است. اکنون نوعی نسخه سبک تر از ماده 5 ناتو میان واشنگتن و دوحه وجود دارد — توافقی که به گفته چندین کارشناس خاورمیانه، بی سابقه است. ممکن است دولت ترامپ این توافق را با نیتی خاص امضا کرده باشد، اما منطقه آن را به شکل دیگری تعبیر کند — توافقی که می تواند عملاً زندگی و مسیر خاص خود را پیدا کند. این سخن مونا یعقوبیان از مرکز مطالعات استراتژیک و بین المللی (CSIS) در گفت وگو با Axios است. ترامپ پس از حمله اسراییل به قطر، تضمین امنیتی بی سابقه ای به این کشور داد. دونالد ترامپ، رییس جمهور ایالات متحده، روز دوشنبه با صدور فرمان اجرایی، به قطر تضمین امنیتی ای مشابه ماده 5 پیمان ناتو اعطا کرد؛ بر اساس متن منتشرشده در وب سایت کاخ سفید. این توافق امنیتی، نخستین مورد از نوع خود میان آمریکا و یک کشور عربی است. در این فرمان آمده است که ایالات متحده هرگونه حمله مسلحانه علیه قطر را تهدیدی برای صلح و امنیت ایالات متحده تلقی کرده و به طور مقتضی واکنش نشان خواهد داد. |