محمد درویش محقق و کنشگر محیط زیست، با اشاره به سفر اخیر خود به کشور عراق، اظهار کرد: در بازدید از مناطق الغرنه و العماره تا بخش عراقی هورالعظیم، شاهد آتش گرفتن نیزارها در ابعادی وسیع تر از بخش ایرانی بودم.

به گزارش فارس، وی افزود: گفت وگو با دانشمندان و اساتید دانشگاه بصره نشان داد علت اصلی این آتش سوزی ها، کاهش شدید حق آبه هورالعظیم است. به دلیل خشک شدن گسترده عرصه تالاب، نیزارها به راحتی چه به صورت عمدی و چه سهوی مشتعل می شوند.

این فعال محیط زیست گفت: منطقه هنوز بسیار گرم است؛ هرچند نسبت به شهریور اندکی بهتر شده است اما همچنان شرایط برای آتش سوزی مهیاست.

درویش با تأکید بر لزوم تأمین حق آبه تالاب بیان کرد: بخش ایرانی هورالعظیم به 1.4 میلیارد مترمکعب و بخش عراقی به 2.5 میلیارد مترمکعب آب نیاز دارد، که ایران تنها 400 میلیون مترمکعب و عراق نیز حدود همین مقدار را تأمین کرده اند؛ این در حالی است که عراق باید دو برابر ایران آب رهاسازی کند.

وی با اشاره به نهر الکحلا عنوان کرد: عملاً آبی از این نهر به تالاب نمی رسد؛ چرا که شرکت نفت عراق، چندین برابر ایران، نیزارها را قلع وقمع کرده و تالاب را خشک کرده است تا عملیات حفاری نفتی به راحتی انجام شود.

درویش تأکید کرد: مدیریت دو کشور ایران و عراق در خصوص هورالعظیم شباهت زیادی به یکدیگر دارد. منازل شهر رفیع در ایران بسیار شبیه منازل الکحلا در عراق است، به طوری که تشخیص مرز جغرافیایی برای بازدیدکنندگان دشوار می شود.

وی توضیح داد: ضلع شرقی هورالعظیم که از فرات منشعب می شود، هورالحمار نام دارد و ضلع غربی، هورالهویزه است.

درویش درباره علل آتش سوزی های عمدی گفت: نهادهای امنیتی برای افزایش دید و کنترل قاچاقچیان، نیزارها را آتش می زنند. از سوی دیگر، اختلافات محلی بین گاومیش داران باعث می شود هر طرف برای اثبات مالکیت، نیزارهای طرف مقابل را آتش بزند.

وی افزود: هرچند این دلایل وجود دارد، اما اصل ماجرا به خشکی تالاب بازمی گردد. اگر تالاب رطوبت کافی داشت، هرگز چنین آتش سوزی هایی رخ نمی داد.

درویش بیان کرد: مطالبه مردم در دو سوی مرز باید تأمین حق آبه هورالعظیم و هورالهویزه باشد. عراقی ها بخش عراقی هورالعظیم را در فهرست میراث جهانی یونسکو ثبت کرده اند که اقدام مثبتی برای مطالبه گری است؛ هرچند در عمل توان چانه زنی چندانی ندارند.

وی گفت: در منطقه الغرنه، محل تلاقی دجله و فرات، همچنان حجم قابل توجهی از آب وجود دارد. اگر تنها 10 درصد این آب به سمت شرق منحرف شود، هورالعظیم دوباره زیر آب می رود. با این حال عراقی ها معتقدند تأمین این آب وظیفه ایران است.

درویش عنوان کرد: از گذشته، آب هورالعظیم از کرخه و دجله تأمین می شد؛ اما ایران در تأمین این میزان آب ناتوان مانده است.

وی در پاسخ به این پرسش که آیا راهی غیر از بارندگی برای تأمین آب تالاب وجود دارد، درویش گفت: اگر عراق 2.5 میلیارد مترمکعب آب رهاسازی کند، قطعاً در بخش ایرانی هورالعظیم آتش سوزی رخ نخواهد داد.

درویش در پاسخ به پرسشی درباره عملکرد ایران در دیپلماسی آبی، عنوان کرد: قطعاً ضعیف عمل کرده ایم. عراقی ها حتی تصور می کنند ایران حق آن ها را خورده است؛ در حالی که سدسازی ترکیه عامل اصلی کاهش آب است و توجه کافی به این مسئله نشده است.

وی تأکید کرد: به دلیل وزش باد از شرق به غرب، دود آتش سوزی ها به مناطق ایرانی می رسد؛ در حالی که مناطق العماره و الغرنه در شرق تالاب قرار دارند و دود را کمتر احساس می کنند.