فرارو- محمدرضا شفیعی کدکنی متخلص به م. سرشک، ادیب، شاعر و استاد دانشگاه ایرانی است. کدکنی یکی از شاخص ترین چهره های ادبی معاصر ایران است.

به گزارش فرارو، پژوهش های محمدرضا شفیعی کدکنی، از مهم ترین پژوهش های معاصر در حوزه ادبیات به شمار می روند. علاوه براین، کدکنی را باید یکی از شاخص ترین شاعرهای معاصر ایران به حساب برد. 19 مهر زادروز محمدرضا شفیعی کدکنی است و به این بهانه در ادامه مروری خواهیم داشت بر زندگی و آثار او.

محمدرضا شفیعی کدکنی، متولد 19 مهر 1318 در روستای کدکن از توابع تربت حیدریه، در خانواده ای اهل علم به دنیا آمد. آموزش خود را به صورت سنتی نزد پدرش و استادانی چون محمدتقی ادیب نیشابوری و شیخ هاشم قزوینی آغاز کرد و در علوم دینی و زبان عربی تبحر یافت. سپس به پیشنهاد علی اکبر فیاض وارد دانشگاه فردوسی مشهد شد، در رشته زبان و ادبیات فارسی تحصیل کرد و دکترای خود را از دانشگاه تهران گرفت.

شفیعی از دوستان نزدیک مهدی اخوان ثالث بود و علاقه بسیاری به شعر او داشت. او از جوانی شعر گفتن را به شیوه سنتی آغاز کرد و بعدها تحت تأثیر نیما یوشیج به شعر نو روی آورد. با انتشار مجموعه در کوچه باغ های نیشابور شهرت یافت. آثارش در سه دسته جای می گیرند: مجموعه شعرها، آثار نظری و انتقادی، و تصحیحات متون کلاسیک فارسی.

از مهم ترین آثار شعری او می توان به زمزمه ها، شبخوانی، از زبان برگ، بوی جوی مولیان، از بودن و سرودن، مثل درخت در شب باران و هزاره دوم آهوی کوهی اشاره کرد. در میان آثار نظری، کتاب موسیقی شعر جایگاهی برجسته دارد و از آثار پژوهشی و تصحیحی او می توان به صور خیال در شعر فارسی، با چراغ و آینه و تصحیح آثاری چون اسرارالتوحید، تاریخ نیشابور، منطق الطیر، مصیبت نامه، مختارنامه، اسرارنامه، تذکرهالاولیاء و دیوان عطار نیشابوری اشاره کرد.

شفیعی کدکنی در سال 1388 برای فرصت مطالعاتی به دانشگاه پرینستون آمریکا رفت و پس از نه ماه به ایران بازگشت. در سال 1398 نیز نشان عالی هنر برای صلح را دریافت کرد.

اهمیت محمدرضا شفیعی کدکنی تنها در گستره آثار او نیست، بلکه در نوع نگاه، دقت علمی و ژرفای اندیشه اش در حوزه ادبیات فارسی نهفته است. او از معدود پژوهشگرانی است که توانسته میان سنت و نوگرایی پلی استوار بزند و میراث ادبی کهن ایران را با نظریه های نوین نقد ادبی پیوند دهد.

شفیعی کدکنی با تسلط کم نظیر بر زبان های فارسی و عربی و آشنایی عمیق با ادبیات کلاسیک، بسیاری از متون کهن را با دقتی مثال زدنی تصحیح کرده و به نسل امروز معرفی کرده است. آثار او در زمینه های نظری، به ویژه کتاب موسیقی شعر و صور خیال در شعر فارسی، نقطه عطفی در نقد و نظریه پردازی ادبیات فارسی محسوب می شوند و مسیر تازه ای برای تحلیل شعر فارسی گشوده اند.

او در کنار پژوهش های دانشگاهی، شاعری اندیشمند نیز هست و شعرش آمیزه ای از اندوه شرقی، تأمل فلسفی و زبان فاخر ادبی است. نفوذ فکری او نه تنها در میان پژوهشگران و استادان دانشگاه، بلکه در میان شاعران و نویسندگان معاصر نیز مشهود است. بسیاری از منتقدان ادبی، آثار و روش پژوهشی او را الگویی برای تحقیق علمی در حوزه ادبیات می دانند.

به طور کلی، محمدرضا شفیعی کدکنی از چهره های تأثیرگذار فرهنگ معاصر ایران است؛ شخصیتی که با پژوهش های دقیق، تدریس موثر و شعرهای ماندگارش، نقش مهمی در تداوم و تحول ادبیات فارسی در دوران معاصر ایفا کرده است.