پست قدمتی طولانی در جوامع بشری برای ایجاد ارتباط داشته و از کهن ترین و گسترده ترین نوع ابزار ارتباطی بین مردم یک کشور با ساکنان سرزمین ها و مناطق جهان محسوب می شود.

به گزارش ایسنا، نهم اکتبر مصادف با 17 مهر، روز جهانی پست نامگذاری شده که علت آن سالروز امضای قرارداد برن و تشکیل اتحادیه کل پست در برن سوییس است. اتحادیه پستی جهانی به عنوان یک سازمان بین المللی در سال 1874 میلادی یعنی حدود 150 سال قبل توسط 22 کشور تاسیس شد که از جمله قدیمی ترین سازمان های بین المللی به شمار می رود. اولین کنگره در سال 1874 به دعوت کشور سوییس و بر اساس طرح هانریش فن استفان، مدیر کل پست کنفدراسیون آلمان برگزار شد که منجر به ایجاد "اتحادیه عمومی پست" شد. نام این اتحادیه در دومین کنگره پستی که در سال 1878 در پاریس برگزار شد به "اتحادیه پستی جهانی " تغییر یافت.

با تاسیس سازمان ملل متحد، این اتحادیه به عنوان یکی از آژانس های تخصصی آن تعیین شد. این اتحادیه قوی ترین ومنسجم ترین تشکیلات جهانی است که وظیفه مشاوره، هماهنگی، تقویت و ارتقاء کیفیت خدمات پستی وحفظ وحدت بین کشورهای عضو در یک قلمرو واحد پستی در شبکه عظیم جهانی را به عهده دارد که درنهایت ایران در سال 1877 به عضویت این اتحادیه درآمد.

نخستین گام های پست در ایران

با نگاهی به تاریخ کشورمان می توان دریافت، فعالیت پست در ایران از سابقه طولانی برخوردار است به طوری برخی کارشناسان می گویند ایرانیان برای نخستین بار در جهان در دوره هخامنشیان به تأسیس واحد رسمی پست تحت عنوان چاپارخانه اقدام کردند و از طریق آن به وسیله اسب های تندرو تمام اخبار، گزارشات و مکاتبات دولتی بین پایتخت با سایر ایالات انجام می دادند. این اسب ها در جاده هایی موسوم به راه شاهی تردد می کردند و در فاصله هر 24 کیلومتر یک چاپارخانه قرار داشت که شخص چاپار پس از تعویض اسب خود با اسبی تازه نفس به راهش ادامه می داد.

تا پیش از سال 1258، پست در ایران به صورت یک اداره بود و تمامی امور پستی توسط آن انجام می شد تا اینکه دستور تأسیس وزارت پست از سوی ناصر الدین شاه قاجار صادر شد. با گذشت زمان پست تکامل یافت و با پیروزی انقلاب اسلامی شیوه های ارائه خدمات پستی از لحاظ کمی وکیفی ارتقاء و سرویس های نوین و تنوع مانند پیشتاز، صندوق شخصی و پست اکسپرس افزوده شد.

در حال حاضر پست تنها یک سازمان دولتی ساده برای جابجایی مرسولات نیست بلکه شبکه ای گسترده و پیچیده است که روزانه حدود 300 هزار کیلومتر حمل ونقل را مدیریت می کند. بنابراین این صنعت از فناوری غافل نمانده و همپای سایر کشورها در مسیر تحولات و استفاده از فناوری های به روز قدم بر می دارد.

طبق آخرین آمار، در یک سال اخیر ترافیک کل مرسولات به 302 میلیون و 957 هزار و 396 مرسوله رسیده که نسبت به 282 میلیون و 738 هزار و 290 مرسوله در مدت مشابه قبل، نشان از رشد 7.2 درصدی و ترافیک مرسولات ثبتی رشد 3.2 درصدی، ترافیک مرسولات تجارت الکترونیک رشد 21 درصدی و ترافیک مرسولات سرویس های الکترونیکی رشد 38.6 درصدی داشته است.

همچنین استقرار سیستم های سورتینگ هوشمند برای تجزیه خودکار مرسولات به جای تجزیه دستی در سال های اخیر مورد تأکید قرار گرفت به طوری اکنون تعداد این سیستم از 8 عدد در 5 استان به 12 عدد در 8 استان رسیده است و می تواند تأثیر قابل توجهی در کاهش بی نظمی ناشی از خطای انسانی در تجزیه مرسولات، افزیش نقاط تجزیه و امکان خوانش آدرس های دست نویس داشته باشد.

البته سیستم قبول و توزیع مرسولات در صندوق های پستی هوشمند نیز در سال های اخیر پیاده سازی شده است که گامی مهم در راستای ارتقای کیفیت خدمات پستی و پاسخ گویی به نیازهای مشتریان نیز محسوب می شود چون در شرایطی که مشتریان در محل حضور ندارند راهکار مناسبی برای توزیع مرسولات است. براساس اعلام مسئولان رتبه ایران در بین 174 کشور عضو اتحادیه پستی رشد 14 پله ای داشته و از رتبه 52 به 37 ارتقاء یافته است.

روز جهانی پست که امسال با شعار خدمات محلی و دسترسی جهانی با حضور مسئولان حوزه ارتباطات برگزار می شود، یادآور اهمیت شبکه ای است که زندگی روزمره، اقتصاد و ارتباطات انسانی را به هم پیوند می دهد و از ستون های اساسی در تعاملات اجتماعی و تجاری در کشور است.

بدون شک پست، فراتر از خدمت انتقال مرسولات، نقش راهبردی در شبکه اطلاعات و داده های ملی ایفا می کند. این نهاد با جمع آوری، طبقه بندی و مدیریت داده ها، بستری کلیدی برای توسعه خدمات هوشمند، حکمرانی دیجیتال و اقتصاد مبتنی بر فناوری فراهم می آورد و درهمین حال، حلقه اتصال مردم با فرصت های ملی و جهانی است.