فرارو- فوک خزری، تنها پستاندار دریای خزر و گونه ای در معرض انقراض، این روزها بار دیگر به تیتر خبرها بازگشته است. طی هفته های اخیر لاشه های متعددی از این حیوان در سواحل استان های شمالی ایران کشف شده که نگرانی کارشناسان محیط زیست را دوچندان کرده است.

به گزارش فرارو، در سواحل ساری لاشه یک فوک تازه کشف شد و شمار تلفات در این منطقه به 45 قلاده رسید. پیش تر نیز در جویبار لاشه دیگری پیدا شده بود که آمار کلی تلفات را به 44 قلاده رسانده بود. شدت فساد در بسیاری از این لاشه ها به حدی است که امکان کالبدگشایی دقیق و یافتن علت مرگ را برای دامپزشکان و محیط بانان دشوار کرده است.

محمد درویش، محقق و کنشگر محیط زیست در مورد علت مرگ فوک خزری گفت: مرگ ومیر فوک خزری نتیجه مجموعه ای از عوامل محیطی و انسانی است: کاهش شدید منبع غذایی اصلی (ماهی کیلکا) به دلیل صید بی رویه و هجوم عروس دریایی مهاجم، ورود پساب های انسانی و صنعتی از کشورهای حاشیه خزر، افزایش دمای آب و تبخیر سطح دریا، و کاهش ورودی رود ولگا. ترکیب این تهدیدها زیستگاه فوک خزری را به شرایط بحرانی رسانده و بقای این گونه ارزشمند را به شدت در معرض خطر قرار داده است.

از طرفی دیگر اکبر برزگر یکی از صیادان مازندرانی که سال هاست روزیشان به دریا گره خورده است گفت: گیر افتادن فوک در تورهای ماهیگیری محتمل است زیرا بارها شاهد بودیم گونه های مختلف آبزیان در تورهای صیادان صید می شود. بعلاوه، عباس عاشوری، رییس اداره حفاظت از زیست بوم دریایی و پایش آلودگی های دریایی اداره کل حفاظت محیط زیست استان گیلان گفت: با توجه به اینکه تاکنون گزارشی از مرگ ومیر در سایر گونه های دریایی دریای خزر دریافت نشده است، احتمال وجود یک عامل ویروسی به عنوان علت اصلی این تلفات مطرح است؛ این مرگ ومیرها عمدتا در بخش های میانی دریا رخ داده و با مواج شدن دریا و در زمان بارندگی ها، لاشه ها به ساحل منتقل شده اند.

اداره های محیط زیست در استان های ساحلی، از جمله گیلان، نسبت به خطرات احتمالی تماس مردم با لاشه فوک ها هشدار داده اند. کارشناسان تأکید دارند که امکان انتقال ویروس یا بیماری های ناشناخته وجود دارد و توصیه شده شهروندان و گردشگران در صورت مشاهده فوک زنده یا لاشه آن، به هیچ عنوان نزدیک نشوند و موضوع را به نیروهای محیط زیست اطلاع دهند. عباس عاشوری در این مورد گفت: تا زمان مشخص شدن علت دقیق این تلفات، ضروری است تمامی شهروندان و نهادهای محلی همکاری لازم را به عمل آورند تا از گسترش احتمالی ویروس (در صورت تایید و اثبات) به سایر پستانداران ساحلی مانند شغال ها و سگ ها جلوگیری شود.

لاشه های فوک خزری معمولاً ظاهر تکان دهنده ای دارند و به همین خاطر در رسانه ها تصاویرشان خیلی بازتاب پیدا می کند. بر اساس گزارش های محیط زیست و تصاویر منتشرشده فوک خزری به طور کلی بین 1 تا 1.5 متر طول دارد، بدنش استوانه ای و پوشیده از موهای کوتاه به رنگ خاکستری روشن تا تیره است. اما لاشه های پیدا شده از آن ظاهری غمناک دارند. به عنوان مثال، یک فوک بالغ با طول حدود 1.5 متر و پوست خاکستری متمایل به قهوه ای، پس از چند روز مرگ روی ساحل پیدا شد. بدن آن دچار تورم و شروع تجزیه بود و بافت های نرم در برخی نقاط متلاشی شده بودند. جراحت بزرگ آشکاری مشاهده نشد، اما رد زخم ها و خراش های عمیق در باله های عقبی و گردن نشان از احتمال درگیری یا گیر افتادن در تورهای ماهیگیری داشت. چشمان کدر و دهان نیمه باز، همراه با بوی تند تجزیه، نشان می داد لاشه مدت قابل توجهی در آب شناور بوده و سپس به ساحل آمده است.