حدود هشت ماه است که از قتل امیرمحمد خالقی دانشجوی نخبه دانشگاه تهران می گذرد. شب حادثه امیرمحمد خالقی توسط سارقان مسلح در نزدیکی کوی دانشگاه به قتل می رسد. سارقان، گوشی و لپ تاپ امیرمحمد را سرقت می کنند، اما این دو سارق چند روز بعد شناسایی و دستگیر می شوند. قضات در رای شعبه پنجم دادگاه کیفری یک تهران اعلام می کنند که مجازات قصاص محکوم پرونده با تایید قاضی اجرای احکام می تواند در ملاعام باشد، اما از تیرماه سال جاری، پرونده در شعبه اجرای احکام متوقف شده است.

به گزارش اعتماد، حالا با حمیدرضا حاجی اسفندیاری ، وکیل اولیای دم در مورد تعویق در روند رسیدگی به پرونده قتل امیرمحمد خالقی گفت وگو کرده ایم.

به نظر می رسد روند رسیدگی به پرونده امیرمحمد خالقی به تعویق افتاده و هنوز تاریخ اجرای حکم قصاص مشخص نشده است. در مورد روند رسیدگی به پرونده توضیح می دهید.

اردیبهشت ماه سال جاری، رای صادره از شعبه پنجم دادگاه کیفری یک تهران در دیوان عالی کشور ابرام شد و متعاقبا درخواست اعاده دادرسی وکلای متهمان نیز در دیوان عالی کشور رد شد. اوایل خردادماه امسال، پرونده برای اجرای دوره محکومیت و مجازات به شعبه چهارم اجرای احکام دادسرای جنایی تهران ارجاع شد. آخرین تقاضای ولی دم مجددا به اجرای احکام ارسال و پدر امیرمحمد طی لایحه ای تقاضای اجرای قصاص در ملاعام را به شعبه اعلام کرد. با این حال قضات نیز در رای شعبه پنجم دادگاه کیفری یک تهران اعلام کرده بودند که مجازات قصاص با تایید قاضی اجرای احکام می تواند در ملاعام باشد؛ اجرای حکم قصاص در ملاعام خواسته اولیای دم بوده که به شعبه نیز ارسال، اما از تیرماه سال جاری، پرونده در شعبه اجرای احکام متوقف شده است.

بنده به درخواست اولیای دم چندین بار به دادگاه لایحه ارسال کرده و خواستار تسریع در اجرای مجازات شده ام؛ یکی از دلایلی که اجرای حکم قصاص محکوم را با وقفه روبه رو کرده، این است که همزمان برای یکی از متهمان، پرونده ای در دادسرای ناحیه 29 ویژه جرایم اطفال و نوجوانان شعبه 3 بازپرسی ثبت شده؛ این پرونده به خاطر سایر جرایم متهمان دستگیر شده تشکیل شده است؛ متهمان پرونده امیرمحمد خالقی قبل از این جرم چند فقره سرقت دیگر نیز انجام داده اند که باعث شکایت های زیادی از سوی شکات شده است.

اتهامات دیگر متهمان پرونده امیرمحمد؛ مشارکت در سرقت مسلحانه و مقرون به آزار، معاونت در سرقت و قاپیدن گوشی های همراه است که با مشارکت متهم بزرگسال پرونده امیرمحمد خالقی صورت گرفته؛ این پرونده اواخر مردادماه امسال قرار جلب به دادرسی آن از سوی شعبه بازپرسی دادسرا صادر شده است.

با این حال به نظر می رسد که وقفه در اجرای مجازات، مربوط به اتهامات دیگر متهمان پرونده امیرمحمد خالقی باشد، چرا که به تازگی برای اتهامات دیگر متهمان پرونده، کیفرخواست صادر شده و باید جهت رسیدگی و صدور رای به دادگاه صالح ارجاع شود؛ توقف اجرای حکم قصاص محکوم پرونده امیرمحمد خالقی شاید به این دلیل است که او در جریان رسیدگی به سایر جرایم خود قرار بگیرد تا اگر محکومیت دیگری نیز دارد، اعمال شود.

شنیده ها حاکی از آن است که خانواده محکوم به قصاص برای رضایت به خانه پدری امیرمحمد خالقی مراجعه کرده اند. واکنش خانواده مقتول در مواجهه با خانواده محکوم به قصاص چه بوده است؟ امکان دارد خانواده امیرمحمد خالقی قصد رضایت داشته باشند؟

بنده در مورد اینکه خانواده امیرمحمد خالقی قصد رضایت دارند یا خیر، اظهارنظر نمی کنم، اما در مورد مراجعه خانواده محکوم به قصاص به خانه پدری مقتول باید بگویم که طبق گفته های برادر امیرمحمد خالقی خانواده محکوم به قصاص طی یکی، دو ماه گذشته دوبار به خانه آن ها مراجعه کرده اند. هرچند اقوام و آشنایان امیرمحمد خالقی با دیدن خانواده محکوم به قصاص بسیار متاثر شده اند، اما مولوی خالقی ؛ پدر امیرمحمد از این خانواده با روی باز پذیرایی کرده است؛ پدر محکوم به قصاص ابراز پشیمانی کرده و از خانواده امیرمحمد خالقی تقاضای عفو و بخشش کرده است. با این حال نمی توان گفت که چون واکنش پدر امیرمحمد نسبت به خانواده محکوم به قصاص مثبت بوده، قصد رضایت دارد؛ چرا که بعد از این دیدارها پدر امیرمحمد از بنده پیگیر اجرای حکم شده است.

آخرین اقداماتی که خانواده امیرمحمد خالقی برای رسیدگی به پرونده انجام داده اند، چه بوده است؟

ماه گذشته، پدر امیرمحمد خالقی لایحه ای به شعبه اجرای احکام ارسال کرده و تقاضای اجرای حکم قصاص در ملاعام را داشته است. پدر امیرمحمد خالقی معتقد است که اگر قرار باشد حکمی اجرا شود باید در ملاعام باشد؛ آن هم به جهت بازدارندگی جرم. با این حال اجرای حکم قصاص در ملاعام با تایید قاضی اجرای احکام امکان پذیر است و باید منتظر بمانیم که نظر قاضی اجرا چه خواهد بود.

در ماه های گذشته حکم برخی محکومان به قصاص در ملاعام اجرا شده که البته تبعات و حواشی زیادی داشته است؛ این حواشی می تواند روی پرونده امیرمحمد خالقی تاثیرگذار باشد. ضمن اینکه طبق آخرین اطلاعات مربوط به پرونده مرحومه الهه حسین نژاد، حکم محکوم این پرونده نیز قرار شده در ملاعام اجرا شود؛ با توجه به این موارد باید دید هنگامی که نوبت به اجرای حکم محکوم پرونده امیرمحمد خالقی فرا می رسد، شرایط به چه نحو خواهد بود.

آن زمان برخی مسوولان و مدیران ارشد دولتی به خانواده امیرمحمد خالقی وعده هایی داده بودند. آیا این وعده ها عملی شده است؟

حدود هشت ماه است که از قتل امیرمحمد خالقی می گذرد. از همان ابتدا بسیاری از مسوولان ذی ربط و مدیران ارشد دولتی وارد عمل شدند و دستوراتی صادر کردند. در آن شرایط برخی مسوولان و مدیران ارشد دولتی به خانواده وعده هایی داده بودند که متاسفانه هیچ کدام از آن وعده ها تا امروز عملی نشده است؛ هرچند هیچ درخواستی ابدا از سمت خانواده امیرمحمد مطرح نشده است. این خانواده در روستایی محروم زندگی می کنند و معیشتشان از راه کشاورزی است.

کلاس های درس در این روستا در یک کانکس تشکیل می شود و امیرمحمد که یک دانشجوی نخبه بوده نیز در همین کلاس ها درس خوانده است. با این حال آقایانی که آن زمان دوربین به دست برای ملاقات با خانواده به روستا آمده بودند، شرایط این روستا را دیده و به خانواده امیرمحمد اعلام کرده بودند که می خواهند یک مدرسه و کتابخانه به نام امیرمحمد بسازند، اما پس از مدتی این وعده ها به فراموشی سپرده شد.

در حال حاضر نیز اگر بنده به این موارد اشاره می کنم به این خاطر است که صدای این خانواده را به گوش آن افراد برسانم تا وعده هایی که به خانواده داده بودند را عملی کنند و نام امیرمحمد به عنوان دانشجویی که مظلوم و بی گناه کشته شد، جاویدان بماند.

در مورد پرونده امیرمحمد خالقی نکته خاصی وجود دارد که بخواهید به آن اشاره کنید؟

در بحث قتل فرآیند رسیدگی انجام شده و در حال حاضر نیز در مرحله اجراست. با این حال پرونده امیرمحمد خالقی تمام نشده و اولیای دم تقاضا دارند با اشخاص حقوقی و حقیقی که در وقوع این جنایت ترک فعل کرده و مقصر بوده اند نیز برخورد قانونی شود و اتفاقا روی این قضیه اصرار دارند.

پرونده امیرمحمد خالقی چند بعد دارد؛ یک بعد آن مربوط به قتل می شود، مثل پرونده قتل مرحومه الهه حسین نژاد و سایر پرونده های قتل، اما بعد دیگر، بعد تخصصی پرونده است که برخی همکاران بنده در مورد عمد یا غیرعمدی بودن قتل امیرمحمد خالقی اظهارنظراتی کرده بودند. حتی بسیاری از اساتید در مورد نوع قتل با رسانه ها صحبت و نظراتی ارایه کرده بودند.

بعد دیگر مربوط به حواشی پرونده می شود. پرونده قتل امیرمحمد خالقی با حاشیه های زیادی روبه رو بوده و بنده در مورد این حواشی هرگز صحبت نکرده ام؛ چرا که پرداختن به حواشی در آن دوران می توانست روی آسایش و روان خانواده امیرمحمد خالقی تاثیر بگذارد. با این حال در فضای مجازی انواع و اقسام شبهات مطرح و خیلی از آن ها به خانواده منتقل و حتی برخی از آن شبهات نیز در بعضی رسانه ها منتشر می شد.

یکی از این شبهات؛ بحث قومیت و ملیت متهمانی بود که دستگیر شده بودند. حتی برخی معتقد بودند؛ این متهمان اصلا متهمان اصلی نیستند و صرفا دو نفر را مقابل دوربین قرار داده اند و به آن ها گفته اند که قتل را گردن بگیرند. یکی دیگر از حواشی بحث جراحت هایی بود که به بدن امیرمحمد وارد شده بود. حواشی زیاد دیگری هم وجود داشت که خانواده امیرمحمد خالقی را نگران کرده بود، اما دستگاه قضا و بازپرس پرونده با اولیای دم همکاری های لازم را انجام دادند تا مساله ای برای خانواده مبهم باقی نماند. در میان این حواشی برخی افراد قصد داشتند خارج از چارچوب های قانونی موج اعتراضی ایجاد کنند.

البته پرونده ظرفیت این موضوع را داشت؛ چراکه امیرمحمد خالقی دانشجوی نخبه دانشگاه تهران، اهل تسنن و اصالتا بلوچ بود؛ در نتیجه این پرونده ظرفیت حاشیه سازی زیادی داشت، اما خانواده امیرمحمد تمایلی نداشتند که از این فضا سوءاستفاده کنند و بارها اعلام کرده بودند تمایلی به سیاسی شدن این پرونده ندارند. در واقع پدر امیرمحمد فقط قصد داشت در مورد فرزندش عدالت اجرا شود و خون امیرمحمد پایمال نشود.