فوک خزری تنها پستاندار بزرگترین دریاچه جهان و یکی از معروف ترین موجودات دریای کاسپین است که مدت هاست حال خوشی ندارد. طی سال های اخیر مشاهده لاشه های این گونه متفاوت آبزی در سواحل جنوبی دریای کاسپین این نگرانی را در بین دوستداران محیط زیست به وجود آورده که خطر انقراض نسل فوک های خزری بیش از هر زمان دیگری این جاندار دریایی را تهدید می کند.

به گزارش ایرنا، بر اساس اعلام اتحادیه بین المللی حفاظت از طبیعت، فوک خزری در فهرست جانوران آسیب پذیر قرار داشته و نیاز شدید به حفاظت دارد. اما این حفاظت فقط مختص ایران نیست و باید کشورهای روسیه، ترکمنستان، قزاقستان و جمهوری آذربایجان نیز به عنوان همسایگان خزر در این زمینه مشارکت کنند.

در خزر، کوچک ترین گونه فوک های واقعی، یعنی فوک های بدون گوش است و فقط در این دریاچه یافت می شود امادر ماه های اخیر 45 لاشه های ثبت شده از این گونه خاص آبزی در سواحل مازندران کشف شده است.

همچنین سازمان محیط زیست اعلام کرد از ابتدای فروردین تا اوایل مهرماه امسال، لاشه 54 قلاده فوک خزری در نوار ساحلی شمال کشف شد که حدود 70 درصد این تلفات در سواحل استان مازندران، 23 تا 24 درصد در گیلان و یک تا دو درصد در سواحل استان گلستان مشاهده شده است.

ویژگی مهم لاشه های مشاهده شده این است که تقریباً تمامی آن ها در شرایطی به سواحل ایران رسیده اند که دست کم یکی دو هفته از مرگشان گذشته بود، موضوعی که نشان می دهد مرگ این جانوران در آب های تحت حاکمیت ایران رخ نداده و احتمالاً در مناطق شمالی دریای خزر اتفاق افتاده است و سپس لاشه ها بر اثر جریان های آبی به سواحل ما منتقل شده اند.

مشاهدات نشان می دهد این جانوران در تورهای صیادی گرفتار نشده یا با قایق و اجسام سخت برخورد نکردند و نشانه ای از تلف شدن بر اثر دخالت انسانی دیده نمی شود و کاهش منابع غذایی، حضور گونه های مهاجم کیلکا کاهیان، آلودگی دریا، تغییرات دمایی و کاهش ورودی رودخانه ها، شرایط زیستگاه فوک خزری را به مرزهای ب نگران کننده ای رسانده است.

در خزر، کوچک ترین گونه فوک های واقعی، یعنی فوک های بدون گوش است و فقط در این دریاچه یافت می شود امادر ماه های اخیر 44 لاشه های ثبت شده از این گونه خاص آبزی در سواحل مازندران کشف شده است.

این پستاندار دریای خزر در بیشتر نقاط دریا زندگی می کند و محل زیست آن بر حسب در دسترس بودن مواد. غذایی و به صورت فصلی متغیر است. در فصل تابستان و پاییز بیشتر فوک های خزر در آب های سرزمینی ایران به سر می برند.

در ایران و در سال های دهه 60 شمسی تعدادی از ساکنان مازندران خاطراتی از دیدن فوک ها که به آن سگ آبی نیز می گویند در اسکله های خلوت مانند اسکله نکا به یاد دارند. فُک خزری از لحاظ ژنتیکی و حفظ تعادل در زنجیره غذایی دریای خزر بسیار با ارزش و مهم است.

این گونه آبزی به واسطه قرار گرفتن در راس هرم غذایی و پراکنش آن در کل زیستگاه، به عنوان گونه شاخص دریای خزر محسوب می شود. وجود فوک در دریای خزر که معیشت بسیاری از مردم وابسته به آن است، از نشانه های سلامت دریای خزر به حساب می آید.

رییس اداره حفاظت محیط زیست شهرستان ساری از دیده شدن لاشه یک فوک خزر در ساحل فرح آباد ساری خبر داد.

بهرام فغانی گفت: پس از شناسایی لاشه این فک خزری توسط مأموران اداره محیط زیست به صورت بهداشتی دفن شد.

وی ادامه داد: به دلیل فساد پیشرفته امکان کالبدگشایی و تعیین دقیق علت مرگ این جانور فراهم نبود.

معاون محیط زیست طبیعی و تنوع زیستی اداره کل محیط زیست مازندران همچنین گفت: با کشف لاشه یک فوک خزری دیگر در سواحل فرح آباد، شمار موارد کشف شده این گونه جانوری امسال به 45 قلاده در سواحل استان رسید.

روح الله اسماعیلی با بیان اینکه در ادامه پایش های مستمر نوار ساحلی استان، لاشه یک قلاده فوک خزری در سواحل مشاهده و مستندسازی شد، گفت: لاشه این فوک در وضعیت پیشرفته فساد قرار داشت و به همین دلیل، امکان کالبدگشایی و تعیین دقیق علت مرگ آن فراهم نبود.

او با اشاره به تداوم اجرای برنامه اقدام ملی حفاظت از فوک خزری، افزود: پایش سواحل استان با مشارکت مرکز امداد و نجات فوک خزری و همکاری اداره کل دامپزشکی مازندران ادامه دارد و در صورت فراهم بودن شرایط، نمونه برداری های تخصصی با هماهنگی نهادهای ذی ربط انجام خواهد شد.

اسماعیلی از جوامع محلی، صیادان و گردشگران خواست در صورت مشاهده فوک خزری یا لاشه های احتمالی، مراتب را از طریق سامانه 1540 یا ادارات محیط زیست شهرستان ها اطلاع دهند.