محمدمهدی شهریاری، عضو کمیسیون امنیت ملی درباره صدور مجوز دولتی برای کشت خشخاش در کشور گفت: کشت خشخاش از نظر علمی مطرح می شود، از این منظر که اعتیاد به مواد صنعتی زیاد شده و بخش کمی از جمعیت معتادان تریاک مصرف می کنند و به دلیل ارزانی مواد مخدر صنعتی، به سمت این مواد رفته اند.

به گزارش دیده بان ایران، وی افزود: این موضوع، تاثیر مثبتی بر مساله اعتیاد می گذارد. وقتی قیمت تریاک زیاد و دیگر مواد مخدر پایین باشد، بسیاری از معتادان به سمت مواد مخدر صنعتی گرایش پیدا می کنند. در حوزه داروسازی هم به کشت خشخاش نیاز داریم. این کار می تواند ارزآوری خوبی هم در زمینه صادرات مواد اولیه دارویی داشته باشد. منظور من این نیست که اعتیاد را به کشورهای دیگر صادر کنیم. بلکه منظور این است که مواد اولیه دارویی به صورت رسمی و با مجوز دولت صادر شود، نه این که قاچاقچیان آن را برای توزیع به صورت غیرقانونی خرید و فروش کنند.

طرح کاشت خشخاش در ایران، در سال 1404 مورد توجه دولت قرار گرفته است، آن هم با بهانه نیاز کشور به مواد اولیه دارویی و کاهش منابع وارداتی. کشت خشخاش در ایران سابقه ای طولانی دارد. در دوران صفویه، ایران به عنوان یکی از تولیدکنندگان عمده تریاک در جهان شناخته می شد. در آغاز سلطنت ناصرالدین شاه، کشت خشخاش در استان های مختلف کشور مانند اصفهان، شیراز، خراسان و آذربایجان رواج یافت. با این حال، از میانه دوره پهلوی دوم کشت خشخاش در ایران ممنوع شد و این ممنوعیت پس از انقلاب اسلامی نیز ادامه یافت و سیاست های مبارزه با مواد مخدر به طور جدی پیگیری شد.

در سال های اخیر، با توجه به تغییرات سیاسی در کشورهای همسایه و کاهش منابع وارداتی، ایران با کمبود مواد اولیه دارویی مواجه شده است. در همین راستا فاطمه مهاجرانی، سخنگوی دولت پیش از این در این باره کاشت خشخاش به دیده بان ایران گفت: این کاشت با توجه به نیازهای دارویی، به ویژه در دسته داروهای ضد درد، از قبل از انقلاب مطرح بوده است و ایران به صورت داوطلبانه این کار را انجام می داد. پس از انقلاب، ایران از این اقدام انصراف داد و به سمت واردات حرکت کرد، اما با تغییرات اخیر، منابع وارداتی کاهش یافته است.

البته قبل از آن هم حسین ذوالفقاری، دبیرکل ستاد مبارزه با مواد مخدر نیز به موضوع کشت خشخاش در کشور اشاره کرده بود و در نشست تخصصی با عنوان پیشگیری از اعتیاد، طرح تحولی درمان و مبارزه با کشت خشخاش گفته بود که قرار نیست کشت مواد مخدر در کشور آزاد شود و این را عده ای به اشتباه و غلط گفته اند و در صورت تصویب این موضوع در جلسه ستاد، قرار است در گام نخست کشت شقایق الیفرا و شاهدانه صورت بگیرد.

اما به زعم برخی از نمایندگان مجلس، کاشت خشخاش می تواند امنیت غذایی کشور را به خطر بیندازد، چراکه صرفه اقتصادی آن، آن قدر وسوسه انگیز هست که بسیاری از کشاورزان را به سمت خود بکشاند. شنیده ها حاکی از آن است که بسیاری از کشاورزان به ویژه در مناطق غربی کشور، منتظر آزاد شدن کشت خشخاش هستند تا به جای محصولاتی نظیر گندم، جو و یونجه، خشخاش بکارند. برخی نمایندگان مجلس با صحه گذاشتن بر این مسأله که کشاورزان زیادی راغب هستند به کاشت خشخاش روی بیاورند، معتقدند که به دلیل ضعف در نظارت، احتمال آن می رود که کنترل کاشت خشخاش از دست خارج شود.

به عبارت دیگر، با وجود مزایای بالقوه این طرح در حوزه دارویی، اما نگرانی هایی اجتماعی افزایش یافته است. برخی کارشناسان معتقدند که کشت خشخاش، حتی به صورت مدیریت شده، ممکن است به سوءاستفاده های احتمالی از این طرح و افزایش مصرف مواد مخدر در داخل کشور منجر شود. با این وجود برخی نمایندگان مانند محمدمهدی شهریاری، نماینده بجنورد و عضو کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس که با دیده بان ایران به گفت وگو نشسته است، به کاشت خشخاش اصرار دارند و حتی معتقدند که می توان این کشت را در سطح صادرات مواد اولیه دارویی انجام داد.