فرارو- مجلس شورای اسلامی تصمیم دارد روند بررسی عملکرد دولت در برنامه هفتم را آغاز کند. این در حالی است که فشارهای تحریمی مکانیسم ماشه آغاز شده و برخی تحلیلگران معتقدند برای عبور از شرایط موجود، مسئولان باید به فکر توسعه زیرساخت های پیشرفته کشور به ویژه در بخش هوش مصنوعی باشند.

به گزارش فرارو، مرتضی افقه اقتصاددان و عضو هیئت علمی دانشگاه چمران اهواز در گفتگو با فرارو، ضمن بررسی شرایط موجود علل عدم موفقیت برخی برنامه های توسعه را مطرح کرده است:

مرتضی افقه به فرارو گفت: بعد از سال 1770 میلادی و فرایندی که به آن انقلاب صنعتی می گویند تا به امروز، شتاب پیشرفت کشورها بر علم و دانش مبتنی بوده است. در واقع متوجه شده اند که هر چه بیشتر طبیعت را بشناسند و طبیعت را برای اصلاح و پیشرفت به خدمت بگیرند، رشد بالاتری خواهند کرد. بنابراین یک عامل بیشتر برای توسعه وجود ندارد، این عامل علم و دانش است. بنابراین تنها ابزار پیشرفت یک جامعه، نیروهای انسانی هستند. نیروهای انسانی متخصص و با دانش می توانند به وسیله علم و دانش خود، کشورها را متحول کنند. اگر مقامات یک کشور قدردان این نیروها بود و حفظ کرد و پرورش داد، قطعا در مدار موفقیت حرکت خواهند کرد.

وی افزود: کشورهایی مثل ایالات متحده و اروپا که سالهاست این موضوع را متوجه شده اند، نه تنها خود برای دانش و پرورش دانش و نیروهای انسانی متخصص سرمایه گذاری می کنند، بلکه با روشهای مختلف، متخصصان کشورهای دیگر را نیز جذب می کنند. حتی ایالات متحده سالهای سال متخصصان ایرانی را جذب کرده است. برای غربی ها تخصص و مهارت و دانش نیروی انسانی از اهمیت بسزایی برخوردار است.

این اقتصاددان در ادامه گفت: بخش بزرگ مشکل ما این است که هنوز فکر می کنیم نفت، ثروت و منبع توسعه است و به همین دلیل موج پشت موج از نیروهای انسانی کشورمان را فراری داده و دو دستی تقدیم همان کشورهایی کرده ایم که به آنان دشمن می گوییم. به دلیل همین صادرات نخبگان در نهایت نیروهای ناکارامد را در سطوح عالی مدیریت و تصمیم گیری به کار گرفته ایم و طبیعیست که در این شرایط چه نتیجه ای دارد. آقایان مدام در سخنرانی ها و وعده هایی که می دهند از هوش مصنوعی صحبت می کنند اما وقتی ابزار رسیدن به رشد هوش مصنوعی بسته باشد، همه چیز در حد حرف باقی می ماند.

وی افزود: چند سال است صحبت از شرکت های دانش بنیان می شود اما عملا تحول ویژه ای رخ نمی دهد. گویی این ها فقط یک چیزی می شنوند اما نیروهایی را که باید این شرکت های دانش بنیان، استارتاپ ها و امثالهم را بسترسازی کرده و زمینه فعالیت و پرورششان را فراهم کند، حفظ نمی کند. متاسفانه برخی نیروهای تصمیم گیر، چون خودشان توان لازم برای درک جایگاه دانش و نیروهای انسانی ندارند، در نتیجه، فقط در حد نوشته ها در قوانین یا در بودجه به برخی موضوعات مرتبط با هوش مصنوعی اشاره می شود اما شرکت هایی که با این بودجه ها و قوانین راه می افتند، نه به لحاظ نیروی انسانی و نه به لحاظ علمی، بسترسازی مناسب نمی شوند.

عضو هیئت علمی دانشگاه چمران اهواز در ادامه گفت: کشورهای منطقه به اندازه کشورهای پیشرفته، در زمینه هوش مصنوعی سرمایه گذاری کرده و درک کرده اند که باید بخشی از پول نفت را در بخش سرمایه گذاری هزینه کنند. نگاهی به پول نفت کشور خودمان داشته باشیم و ببینیم در ردیف های بودجه با پول نفت، چه کرده ایم و کجا سرمایه گذاری کرده ایم؟ سهمیه نفت کشورمان به عناوین مختلف در حال هدر شدن است. گویی این نفت، منبعی بوده برای عده ای نان خور که بر این بودجه آویزان شوند. این در حالیست که اغلب کشورهای حاشیه خلیج فارس، پول نفت خود را در پیشرفته ترین تکنولوژی ها سرمایه گذاری کرده اند و در سال 1404 که قرار بود ما بر اساس برنامه توسعه، پیشرفته ترین کشور جهان باشیم، با فاصله نوری از کشورهای منطقه جا مانده ایم.

وی افزود: مشکل اصلی از دید من این است که هیچ عزمی برای تغییر روش در مسئولان دیده نمی شود و هنوز هم بر همان روشهای پیشین خود پافشاری می کنند و گویی هنوز زیر زمین به دنبال منابع جدیدی برای هدر دادن می گردند. ظاهرا این افراد نگران نیستند که زمین سوخته ای را به نسل بعدی تحویل دهند. ما تا کنون 6 برنامه توسعه نوشتیم و اجرا نشد. گویی آقایان از این که تعدادی سند بنویسند و امضا کنند اما اجرایی نکنند، لذت می برند. در زمان برنامه های پیشین، مگر اسنپ بک، حمله اسراییل و امثالهم را داشتیم، پس چرا اینقدر برنامه های توسعه کشور ما غیرعملی یا غیر اجرایی شد؟ حتی برنامه چهارم توسعه که به دهه 1380 برمی گردد، فقط 20 تا 30 درصد موفق بود و از 8 درصد رشد پیش بینی شده، فقط 3 الی 4 درصد آن محقق شد. بنابراین اصلا مسئله ما اسنپ بک نیست. ریشه در جای دیگری خراب است. برخی آقایان از پول مردم و وقت مردم استفاده کرده و برنامه هایی می نویسند که حتی خود، قادر به اجرای آن نیستند. این نوع برنامه نویسی معنایی جز آرزو نویسی و انشا نویسی ندارد. تا وقتی این شیوه غلط ادامه دارد، تغییر شرایط ناممکن است.