فرارو- رییس مجلس بار دیگر از تفاوت قیمت تمام شده بنزین وارداتی و قیمت فروش آن به مردم صحبت کرد. با توجه به به گذشت 6 سال از آخرین افزایش قیمت بنزین در کشور، این موضوع از سال گذشته بار دیگر به صورت جدی متوجه قرار گرفته است.

به گزارش فرارو، افزایش قیمت بنزین که سال ها قبل به صورت پلکانی در مقاطع زمانی مشخص افزایش پیدا می کرد، از دهه هشتاد و تصویب قانونی به نام تثبیت قیمت ها به مرور زمان چالش برانگیز شد. در واقع افزایش قیمت حامل های انرژی از جمله بنزین، صرفاً یک مسئله اقتصادی نیست؛ بلکه موضوعی ست که ابعاد گوناگون سیاسی، امنیتی، اجتماعی و اقتصادی دارد. گاهی برداشت ها از طرح بدون مقدمه موضوع افزایش قیمت بنزین، این است که شاید زمینه سازی های برای چنین اقدامی صورت می گیرد.

مقامات ارشد دولتی از جمله رییس جمهور و معاون اول، طی یک سال عمر دولت چهاردهم چندبار به صورت مستقیم و غیرمستقیم درباره افزایش قیمت بنزین یا به تعبیری دیگر اصلاح قیمت، صحبت کرده اند. آخرین اظهارنظر نیز مربوط به صحبت اخیر محمدباقر قالیباف است. قالیباف در جلسه روز 8 مهر، در جریان صحبت هایش راجع به موضوع بهره وری در حوزه هایی مانند، به مسئله بنزین نیز اشاره کرد و گفت که باید تدبیری اندیشده شود. این جمله قالیباف در مورد مسئله بنزین بود: بنزین را لیتری 50 تا 60 هزار تومان می خریم و لیتری 2تا 3 هزار تومان می دهیم. با حساسیت ایجاد شده روی قیمت 60 هزار تومان، در نهایت موضوع افزایش قیمت تکذیب شد.

اما این نخستین باری نیست که در ماه های گذشته شاهد چنین اظهاراتی هستیم. اظهاراتی که ریشه در ناترازی مزمن انرژی در ایران و حساس بودن ابعاد گران سازی بنزین دارد.

مسعود پزشکیان، 19 مرداد 1404 در دیدار با اصحاب رسانه گفت: من نمی خواهم بنزین را برای محرومین گران کنم، امابه کسی که چهار برابر بنزین مصرف می کند؛ چرا باید اینگونه یارانه بدهیم؟ اینها نیاز به کمک شما دارد. نیاز به همراهی و وحدت.

محمدرضا عارف، معاون اول رییس جمهور 11 اسفند 1403 گفت: طبق قانون میزان مصرف بنزین 100 میلیون لیتر در روز بوده، اما در بخش هایی از سال به 131 میلیون لیتر در روز در مصرف بنزین رسیدیم که قیمت تمام شده هر لیتر بنزین برای دولت 50 سنت است، اما با نرخ 1500 تومان می فروشیم.

محمدجعفر قائم پناه، معاون اجرایی رییس جمهور 29 آبان 1403 در گفتگوی ویژه خبری به این مسئله اشاره کرد و اظهار داشت: قیمت بنزین در کشور ما از آب خوردن ارزان تر است. طبیعی است که وقتی بنزین در زمان مناسب و با توجیح مردم گران می شود، متناسب با آن باید حقوق های کم درآمد ها افزایش پیدا کند و ادامه قیمت بنزین با وضعیت فعلی ممکن نیست.

از یک سو قیمت سوخت به صورت پلکانی و در مقاطع زمانی مختلف افزایش پیدا نکرده و از سوی دیگر انباشته شدن میزان هایی که باید در زمان مشخص افزایش پیدا می کرد، با توجه به شرایط اقتصادی و سیاسی هر روز سخت تر می شود. در سال های گذشته قیمت این حامل و در کنار آن گازوییل درگیر تغییر شده اما سیستم اصولی افزایش آن تحت تاثیر عوامل مختلف از بین رفت. با توجه به تجربیات پیشین موضوع گران سازی بنزین، تشدید مشکلات اقتصادی مردم در سال های گذشته، اصلاح قیمت بنزین متوقف شد. هربار نیز که این موضوع مطرح می شود، رسانه ها، تحلیلگران حوزه سیاسی، اقتصادی و انرژی از زاویه های مختلف درباره نحوه انجام این کار هشدار می دهند. چرا که حامل های انرژی به خصوص بنزین از جمله کالاهایی هستند که تغییر در قیمت آن ها، تاثیری فوری در حوزه های مختلف موثر در زندگی مردم می گذارد. مردمی که در حال حاضر شرایط سختی را از لحاظ اقتصادی و معیشتی پشت سر می گذارند.

هفت صبح، 24 تیر 1404 با مرور اعداد و ارقام مربوط به تولید و واردات بنزین ایران نوشت: به گواه تاریخ و تجربه چند سال گذشته، تصمیم عجولانه و دفعتی برای افزایش قیمت بنزین می تواند ناخواسته به انفجار نارضایتی های اجتماعی منجر شود. هنوز خاطره تلخ آبان 1398 و التهاب و تنش حاصل از افزایش قیمت بنزین در حافظه عموم ایرانیان مانده است. هرچند ممکن است به هر دلیلی تصمیم افزایش قیمت بنزین یک امر ناگزیر در آن مقطع بود، اما وقت ناشناسی و نوع مواجهه با آن مانند آنکه حسن روحانی اذعان داشت که خودش هم جمعه صبح آن را فهمیده یک خطای بزرگ راهبردی بود.

در شرایط فعلی نیز جامعه ای که اینک، پس از نمایش اقتدار ملی و همبستگی کم نظیر در مواجهه با تهدیدات خارجی، به آرامشی نسبی دست یافته، بیش از هر زمان دیگری نیازمند حفظ و تحکیم این سرمایه اجتماعی است. نشانه های حساسیت عمومی نیز آشکار است؛ افزایش اخیر قیمت خودرو های داخلی نظیر محصولات ایران خودرو، خود گواه این است که جامعه تا چه حد به افزایش هرگونه بهای خدمات و کالا ها حساس شده است. به نظر می رسد که در شرایط کنونی، هزینه های ناشی از بی ثباتی و خدشه به اعتماد عمومی، به مراتب سنگین تر از هرگونه صرفه جویی ارزی حاصل از افزایش قیمت بنزین خواهد بود.

وزیر کشور دوران روحانی که در حال حاضر به عنوان سفیر ایران در چین خدمت می کند، 20 بهمن 1403 درباره زمزمه های افزایش قیمت بنزین گفته بود: من الان درصدد این نیستم که بگویم آیا این اجرا بشود یا اجرا نشود؛ چون اول اینکه فقط قیمت تعیین کننده نیست. دوم مقایسه قیمتی که می کنند، می گویند قیمت بنزین مثلاً اینقدر هزار تومان است. چرا می گویند؟ چون قیمت یک لیتر بنزین را مثلاً فوب خلیج فارس را یک دلار در نظر می گیرند، بعد یک دلار را ضربدر 80 هزار تومان می کنند.

الان اگر خواستند اجرا کنند، فرایند خیلی مهم است. در فرایند ما کمیته نفت داشتیم که خود آن مفصل بود. یا مثلاً کمیته تبلیغات که رییسش صدا و سیما بود و همه در آن بودند؛ یک کمیته، کمیته انتظامی ـ امنیتی بود که هر کدام از این کارگروه ها مفصل کار می کردند. مثلا برای تبلیغات به نظر من شاید بیش از 50 جلسه گذاشته شد و چهار بار سناریوی تبلیغاتی بازنگری شد؛ چون دو سه بار معطل شد. اکنون شرایط، قابل مقایسه با 98 نیست؛ نه قیمت ارز آن زمان این بود، نه تورم آن زمان این بود و نه تهدیدات دشمن آن زمان اینقدر بود و نه حادثه 1401 را پشت سر گذرانده بودیم. پس اگر از من بپرسند که بستر و اساس اجرا، الان نسبت به سال 98 چطور است، خواهم گفت که خیلی خیلی شرایط نگران کننده تر است و انباشت نارضایتی خیلی زیاد است پس بنابراین خیلی باید دقت کرد و خیلی باید با احتیاط وارد شد و روش های مختلفی را باید عمل کرد.