فرارو- داده های شهریور 1404 حاکی از رشد فشار تورمی بر مواد غذایی اصلی سفره ایرانیان است.

به گزارش فرارو؛ ترکیب رشدهای چندبرابری در حبوبات، جهش های ماهانه در میوه ها و صیفی جات و افزایش مستمر قیمت پروتیین ، نشان می دهد که خانوارهای ایرانی در برابر موجی از گرانی های هم زمان قرار دارند؛ وضعیتی که از چند جبهه سبد غذایی خانوار را تحت فشار قرار داده است.

بر اساس تازه ترین گزارش مرکز آمار ایران، بخش بزرگی از اقلام خوراکی در شهریور 1404 با رشد قیمتی فراتر از تورم عمومی مواجه بوده اند. بررسی ها نشان می دهد که فشار تورمی در گروه های اساسی خوراکی به ویژه حبوبات، پروتیین های حیوانی و برخی میوه ها، معیشت خانوارهای شهری را بیش از گذشته تحت تأثیر قرار داده است.

مرکز آمار ایران اعلام کرده است که در شهریور 1404، 39 قلم کالا معادل 44.6 درصد از کل اقلام خوراکی، رشدی بالاتر از تورم نقطه ای 39 درصدی کل کشور داشته اند. این آمار نشان می دهد که تورم خوراکی ها به طور معناداری از میانگین کل تورم جلوتر حرکت کرده و به یکی از عوامل اصلی فشار اقتصادی بر خانوارها تبدیل شده است.

بخش حبوبات بیشترین تورم سالانه را به ثبت رسانده است. لوبیا چیتی با رشد 252 درصدی، لپه با 138 درصد، لوبیا قرمز با 116 درصد و عدس با 74.7 درصد در صدر قرار دارند. افزایش های سه رقمی در این گروه نشان می دهد که منابع پروتیینی جایگزین برای خانوارهای کم درآمد نیز به شدت گران شده و این بخش از سفره غذایی به یکی از پرچالش ترین حوزه ها تبدیل شده است.

مرغ و گوشت قرمز به عنوان اصلی ترین منابع پروتیینی خانوارها روند صعودی شدیدی داشته اند. بیشترین تورم سالانه و ماهانه مربوط به مرغ ماشینی است. مرغ در شهریور رشد ماهانه 11.2 درصد و رشد سالانه 50.4 درصد را پشت سر گذاشته است. گوشت گاو و گوساله نیز با افزایش 11.4 درصدی در یک ماه و 29.8 درصدی در یک سال مواجه بوده اند. همچنین گوشت گوسفند با رشد سالانه 18.7 درصدی روبرو بوده است. سبد پروتیین گیاهی نیز با رشد 28.7 درصدی قارچ تحت فشار قرار گرفته.

محصولات لبنی نیز از این روند تورمی در امان نمانده اند. شیر، ماست و دوغ پاستوریزه هر کدام با رشد 3.2 درصد و پنیر ایرانی پاستوریزه با رشد 2.6 درصد در شهریور ماه گران تر شده اند. هم زمانی افزایش قیمت لبنیات با رشد مرغ، گوشت قرمز و تخم مرغ نشان می دهد که کل گروه پروتیینی و لبنی در وضعیت پرریسک قرار گرفته و جایگزین پذیری در این بخش دشوار شده است.

برنج طی یک سال گذشته یکی از مهم ترین محرک های تورم خوراکی ها بوده است. قیمت برنج ایرانی درجه یک در شهریور 1404نسبت به شهریور 1403حدود 146 درصد افزایش یافته و عملاً بیشترین فشار قیمتی را در میان اقلام اساسی بر دوش خانوارها گذاشته است. در مقابل، برنج خارجی درجه یک رشد ملایم تری را تجربه کرده و در همین بازه زمانی حدود 57 درصد گران تر شده است.

با این حال، اگر به تغییرات ماهانه نگاه کنیم، نشانه هایی از کاهش شتاب افزایش قیمت برنج دیده می شود. قیمت برنج ایرانی تنها 2.1 درصد بالاتر از مرداد ثبت شده و این رشد اندک نسبت به موج های تورمی قبلی، نشان می دهد که سرعت جهش قیمت آن کم شده است. حتی در مورد برنج خارجی، افتی حدود 0.4 درصد گزارش شده که به معنای ثبات در بازار این محصول است.

نگاهی به تغییرات یک ماهه در قیمت میوه ها از نوسان شدید بازار حکایت دارد. هندوانه با جهش 63.5 درصدی در صدر تورم ماهانه قرار گرفته است. پس از آن خیار و خربزه با رشد 34.4 و29.8 درصد بیشترین رشد را ثبت کرده اند.

تورم ماهانه نزدیک 10 درصدی نیز در بخش صیفی جات نیز گزارش شده. سیب زمینی با 9.9 درصد، هویج فرنگی با 9.5 درصد و کدو سبز با 8 درصد در میان صیفی جات پرنوسان جای گرفته اند. در مقابل، انار با کاهش 13 درصدی و موز با افت 0.2 درصدی، معدود اقلامی بودند که کاهش قیمت را تجربه کردند.