روزنامه جوان در گزارشی به مصوبه جدید مجلس درباره اجباری شدن پیش دبستانی و کاهش سن ورود به مدارس پرداخته است.

این روزنامه آورده است: سال تحصیلی جدید آغاز شده و کودکان پنج ساله، آماده ورود به پیش دبستانی اند، اما بسیاری از آن ها به دلایل مالی یا به این خاطر که پیش دبستانی هنوز اجباری نیست، فرصت ثبت نام در این مرحله مهم را پیدا نکرده اند. این فاصله در دسترسی به آموزش پیش دبستانی، شکاف یادگیری میان دانش آموزان را عمیق تر می کند و بر کیفیت تحصیل در سال های بعد تأثیر می گذارد.

حالا نظام آموزشی کشور در آستانه یک تغییر بنیادین است، تصمیمی که سن ورود به مدرسه را به پنج سالگی کاهش داده و دوره پیش دبستانی را اجباری می کند. این تحول نه تنها ساختار تحصیلی را دگرگون می کند، بلکه با فراهم کردن فرصت برابر برای همه کودکان، امید به عدالت آموزشی را زنده می کند.

اجرای موفق این طرح، نیازمند برنامه ریزی دقیق، تأمین زیرساخت ها و آموزش نیروی متخصص است، اما اگر به درستی پیش برود، آینده ای روشن تر و نسلی توانمندتر را برای کشور رقم خواهد زد.

بر اساس مصوبه جدید کمیسیون آموزش، تحقیقات و فناوری مجلس شورای اسلامی، دوره پیش دبستانی برای کودکان پنج ساله به صورت اجباری برگزار می شود. این تغییر که بخشی از طرح جامع تقویت نظام آموزش و پرورش است، گامی مهم در جهت تحول بنیادین نظام آموزشی کشور تلقی می شود.

احسان عظیمی راد، سخنگوی کمیسیون آموزش در توضیح روند تصویب طرح کاهش سن تحصیلی در جلسه کمیسیون گفت: در جلسه اخیر، بررسی مواد 11 تا 15 طرح تقویت نظام آموزش و پرورش در دستور کار قرار گرفت. دو ماده (13 و 15) حذف شدند و اصلاحاتی در سایر مواد ایجاد شد تا با شرایط فعلی نظام آموزشی سازگارتر باشد.

او افزود که مهم ترین تغییر در این جلسه، تصویب ماده 11 بود که سن ورود به آموزش رسمی را از شش به پنج سال کاهش می دهد و پیش دبستانی اجباری برای کودکان پنج ساله را به رسمیت می شناسد: نظام آموزشی فعلی کشور که به صورت 3.3- 6 اجرا می شود، به تدریج به ساختار 3.3- 5.1 تغییر خواهد یافت. این یعنی کودکان از پنج سالگی وارد دوره پیش دبستانی می شوند، سپس سه سال دوره ابتدایی (پایه اول تا پنجم)، سه سال دوره متوسطه اول، چهار سال متوسطه دوم و در نهایت یک سال دوره پیش دانشگاهی را خواهند گذراند.

این تغییر ساختاری، با هدف ایجاد فرصت های یادگیری زودهنگام تر و آماده سازی بهتر کودکان برای تحصیل رسمی انجام می شود. البته سخنگوی کمیسیون تأکید کرد که مجموع سال های تحصیل یعنی 12 سال همچنان حفظ خواهد شد و فقط ترتیب و سن شروع آن تغییر می کند. از جمله نکات مهم این مصوبه، پیش بینی ظرفیت قانونی برای ایجاد دوره پیش یک است که در صورت ضرورت توسط سازمان تعلیم و تربیت اجرا می شود، اقدامی که به آموزش و پرورش امکان می دهد بر اساس نیازهای خاص مناطق مختلف، انعطاف بیشتری در سیستم آموزشی داشته باشد.

عظیمی راد همچنین درباره تغییرات دیگر این طرح گفت: یکی از بخش های مهم این طرح، اختیار تنظیم تقویم آموزشی بر اساس اقلیم جغرافیایی هر استان و شهرستان است. این اجازه به شوراهای آموزش و پرورش داده می شود که زمان بندی حضور دانش آموزان در مدارس را با توجه به شرایط آب وهوایی، جغرافیایی و اجتماعی منطقه تنظیم کنند. این اقدام باعث چابک سازی و افزایش انعطاف نظام آموزشی می شود.

همچنین رمضان رحیمی دشتلویی، نماینده مردم فلاورجان و دبیر کمیسیون آموزش و تحقیقات مجلس شورای اسلامی در واکنش به تصویب طرح آغاز تحصیل از سن پنج سالگی، توضیح داد که این مصوبه تغییرات مهمی در فرایند ثبت نام و ورود کودکان به مدرسه ایجاد خواهد کرد: بر اساس طرحی که در کمیسیون آموزش به تصویب رسید و در انتظار بررسی نهایی در صحن علنی مجلس و تأیید شورای نگهبان است، سن شروع رسمی تحصیل به پنج سال کاهش می یابد و ثبت نام کودکان در مدارس از این سن الزامی خواهد بود.

رحیمی دشتلویی با تأکید بر اینکه محتوای آموزشی در این سن عمدتاً شامل برنامه های پیش دبستانی خواهد بود، افزود: هدف اصلی این اقدام، فراهم کردن آمادگی تحصیلی مناسب برای دانش آموزان است تا پایه محکمی برای تحصیلات آینده شان شکل بگیرد.

یکی از محورهای مهم این طرح که نماینده فلاورجان بر آن تأکید دارد، دولتی سازی آموزش پیش دبستانی است.

او توضیح داد: این طرح می خواهد پوشش آموزش پیش دبستانی را در سراسر کشور به سطح صددرصد برساند و با ارائه آموزش رایگان، بار مالی خانواده ها را کاهش دهد. به گفته او، در حال حاضر پوشش پیش دبستانی در کشور محدود است و تقریباً نیمی از کودکان به دلیل مشکلات اقتصادی خانواده ها یا غیررسمی بودن ثبت نام ها از این آموزش محروم می مانند. این موضوع سبب شده کودکان زیادی بدون آمادگی لازم وارد پایه اول ابتدایی شوند.

رحیمی دشتلویی در پایان تأکید کرد: با اجرای این طرح، ثبت نام رسمی کودکان پنج ساله در مدارس اجباری خواهد شد و وزارت آموزش و پرورش موظف است این کودکان را به صورت رایگان پذیرش و آموزش دهد. این الزام باعث می شود اولیا نیز پیگیری های لازم را برای حضور فرزندان خود در دوره پیش دبستانی انجام دهند.

این تغییر بزرگ در نظام آموزشی، فقط یک تغییر عددی در سن ورود به مدرسه نیست، بلکه فرصتی است برای سرمایه گذاری روی آینده کودکان ما. وقتی کودکان پنج ساله به صورت رسمی وارد دوره پیش دبستانی می شوند، زمینه آماده سازی بهتر برای تحصیل رسمی فراهم می شود و شانس رشد و یادگیری آن ها در سال های آینده افزایش پیدا می کند.

این یعنی نسلی که امروز در کلاس های پیش دبستانی حاضر می شوند، فردا می توانند با دانش و مهارت های بیشتر، نقش پررنگ تری در جامعه و کشور ایفا کنند. اما رسیدن به این هدف بزرگ، نیازمند تلاش مشترک خانواده ها، معلمان و مسئولان است. باید زیرساخت های آموزشی به خوبی فراهم شود، معلمان آموزش دیده و تجهیزات لازم در اختیار مدارس قرار گیرد تا همه کودکان، صرف نظر از محل زندگی و شرایط اقتصادی، بتوانند از این فرصت بهره مند شوند.

اگر این حمایت ها به درستی انجام شود، تغییر سن شروع تحصیل نه تنها به یک عدد تبدیل نمی شود، بلکه فرصتی واقعی برای برابری در دسترسی به آموزش و شکوفایی استعدادهای همه کودکان کشور خواهد بود.

به این ترتیب، می توان امیدوار بود که آینده آموزش در ایران، از همین حالا و با گام هایی که حالا برداشته می شود، روشن تر و امیدوارکننده تر خواهد شد. اکنون اما، سؤال مهم این است که آیا ما به عنوان جامعه و مسئولان آماده ایم این فرصت را به کودکان مان بدهیم و مسیر رشد آن ها را هموار کنیم یا نه؟

الزامی کردن آموزش از پنج سال در کنار همه مزایایی که ممکن است داشته باشد، معایبی هم دارد. در احادیث شیعی، کودک تا هفت سالگی باید با آزادی کامل به بازی بپردازد. آموزش رسمی ممکن است این آزادی بازی محور را از کودک سلب و تکالیفی را بر او تحمیل کند.

علاوه بر این، آموزش اکنون در جامعه ایرانی طبقاتی شده است. مدارس بهتر در اختیار پولدارهاست. اجباری کردن آموزش از پنج سالگی ممکن است طبقاتی شدن آموزش را به سنین پایین تر هم بکشاند. همه این مسائل و مواردی از این دست، باید در کمیته های کارشناسی بررسی و جوانب آن سنجیده شود.