فرارو- بمب افکن استراتژیک B-2 Spirit، نماد فناوری پنهان کاری (stealth) دهه 1980 آمریکا، از سال 1997 در خدمت نیروی هوایی ایالات متحده (USAF) قرار گرفت و نقش کلیدی در عملیات های جهانی ایفا کرده است.

به گزارش فرارو، بمب افکن بی 2 با طراحی بال پرنده (flying wing) خود، قادر به حمل تسلیحات هسته ای و متعارف است و برد عملیاتی بیش از 11 هزار کیلومتر دارد. با این حال، با افزایش تهدیدات پیشرفته مانند رادارهای نسل جدید چین و روسیه، نیاز به جانشینی کارآمدتر احساس شد. اینجاست که B-21 Raider، بمب افکن نسل ششم نورثروپ گرومن، وارد میدان می شود. بی 21 در دسامبر 2022 رونمایی شد و قرار است از سال 2030 جایگزین B-2 شود. اما چه چیز باعث شد تا بی 2 افسانه ای به سمت بازنشستگی سوق داده شود و بی 21 جایگزین آن شود؟ بی 21 چه فرقی با بی 2 دارد؟

هر دو بمب افکن از طراحی بال پرنده بهره می برند که رادارگریزی را افزایش می دهد، اما B-21 Raider به طور قابل توجهی کوچکتر و جمع وجورتر است. طول بال B-2 حدود 52 متر (172 فوت) است، در حالی که B-21 بین 40 تا 42 متر (130-140 فوت) تخمین زده می شود. طول بدنه B-2 حدود 21 متر (69 فوت) است، اما B-21 تنها 16.5 متر (54 فوت) طول دارد. این کاهش اندازه، وزن برخاست حداکثری را از 152 تن (336,500 پوند) B-2 به حدود 82 تن (180,000 پوند) B-21 می رساند.

در طراحی، B-21 از لبه های صاف تر و بدون دندانه های serrated (مانند B-2) استفاده می کند و ورودی های هوای باریک تر و عمیق تر (با S-duct بهبودیافته) دارد که تیغه های فن موتور را پنهان تر می کند. همچنین، شیب تندتر کابین خلبان و چرخ های فرود متفاوت، به همراه پوشش رادارجذب صاف تر، B-21 را متمایز می سازد. این تغییرات نه تنها رادارگریزی را بهبود می بخشد، بلکه هزینه های ساخت را کاهش می دهد.

پنهان کاری، قلب تپنده هر دو هواپیما، در B-21 به سطح نسل پنجم+ (Gen-5+) ارتقا یافته است، در حالی که B-2 بر پایه فناوری نسل اول (دهه 1980) بنا شده. سطح مقطع راداری (RCS) B-21 کوچکتر است، با بهینه سازی 360 درجه (به ویژه از عقب) از طریق مدل سازی الکترومغناطیسی پیشرفته (CEM) و هوش مصنوعی. B-21 از مواد کامپوزیتی پیشرفته و لایه های نازک تر رادارجذب (RAM) چندمنظوره استفاده می کند که دوام بیشتری نسبت به رنگ سیاه آهن مانند B-2 دارد و نیاز به نگهداری حساس را کاهش می دهد. پنهان کاری B-21 همه طیفی (رادار، مادون قرمز، صوتی و الکترونیکی) است، در حالی که B-2 عمدتاً بر رادار تمرکز دارد.

در موتورها، B-2 با چهار موتور توربوفن General Electric F118-GE-100 (هر کدام 17,300 پوند رانش) کار می کند، اما B-21 تنها دو موتور Pratt & Whitney PW9200 (یا مشتق F135) دارد که خروجی اگزوز آن ها کاملاً محافظت شده و با خنک سازی فعال، امضای حرارتی (IR) را کاهش می دهد. این طراحی، RCS و IR را پایین تر می آورد و کارایی سوخت را افزایش می دهد.

B-2 قادر به حمل 40,000 پوند (18 تن) تسلیحات (شامل هسته ای و متعارف) است، اما B-21 با وجود اندازه کوچکتر، حداقل 30,000 پوند (13.6 تن) ظرفیت دارد هرچند برخی تخمین ها آن را بیش از 20,000 پوند می دانند. B-21 برای تسلیحات آینده مانند موشک های هایپرسونیک و LRSO (موشک کروز هسته ای دوربرد) بهینه سازی شده و از معماری باز (open systems) برای ارتقای آسان استفاده می کند، در حالی که B-2 برای چنین سلاح هایی نیاز به تغییرات اساسی دارد.

برد B-2 حدود 6,900 مایل (11,100 کیلومتر) بدون سوخت گیری است، و B-21 برد مشابه یا بیشتر با کارایی سوخت بهتر دارد، که آن را برای عملیات طولانی در اقیانوس آرام (در برابر چین) ایده آل می کند. B-21 همچنین با شبکه JADC2 (کنترل فرماندهی همه دامنه مشترک) ادغام می شود و داده های واقعی زمان را با دیگر پلتفرم ها به اشتراک می گذارد، قابلیتی که B-2 فاقد آن است.

هزینه واحد B-2 بیش از 2.1 میلیارد دلار (شامل R&D) است و تنها 21 فروند ساخته شد، که نرخ آماده به پرواز پایین (به دلیل پوشش های حساس stealth) را به همراه داشت. در مقابل، B-21 با هزینه واحد حدود 700 میلیون دلار (حداکثر 651.7 میلیون در 2019) طراحی شده و حداقل 100 فروند (تا 132) تولید خواهد شد. طراحی مدولار B-21 نگهداری را ساده تر می کند و نرخ آماده به پرواز را افزایش می دهد، که هزینه چرخه عمر را کاهش می دهد.

تفاوت های B-21 با B-2، پاسخی استراتژیک به تهدیدات مدرن است. اندازه کوچکتر و پنهان کاری پیشرفته، B-21 را در برابر رادارهای فرکانس پایین (مانند VHF روسی/چینی) مقاوم تر می کند و اجازه نفوذ عمیق تر به فضای مورد مناقشه را می دهد. کاهش تعداد موتورها و استفاده از فناوری دیجیتال، هزینه ها را 70% پایین می آورد و تولید انبوه را ممکن می سازد مشکلی که B-2 را به یک دارایی "نادر و گران" تبدیل کرد. از منظر تحلیلی، B-21 نه تنها جانشین B-2 است، بلکه پلی به عصر جنگ شبکه محور است: ادغام با JADC2 و قابلیت ارتقا، آن را برای دهه های آینده (تا 2070) آماده می کند، در حالی که B-2 تا 2032 عملیاتی می ماند اما با محدودیت های فناوری قدیمی. این تغییرات، برتری هوایی آمریکا را در برابر رقبای استراتژیک (چین، روسیه) حفظ می کند.