فرارو- بورس از دید عموم مردم و سرمایه گذاران غیرحرفه ای روزهای عجیبی را پشت سر می گذارد. به گزارش فرارو؛ در آخرین روز کاری هفته گذشته شاخص کل با کاهش 20 هزار واحدی در ارتفاع 2 میلیون و 524 هزار واحدی آرام گرفت. چند ساعت بعد، تروییکای اروپایی خباثت خود را کامل کرد و باعث بازگشت تحریم های سازمان ملل علیه ایران شد. در نتیجه این اتفاق دلار تا محدوده 110 هزار و 520 تومان پیش رفت و طلای 17 عیار و سکه امامی را به ترتیب روی سکوی 10 میلیون و 400 هزار تومان و 112 میلیون و 660 هزار تومان ملاقات کردیم. با این حال بورس در سه روز اول هفته جدید رفتاری متفاوت در پیش گرفت و با ثبت سه رشد متوالی در سه روز معاملاتی، موفق شد خودش را به ارتفاع 2 میلیون و 700 هزار واحد برساند. علت این اتفاق چیست و آیا واقعا با موضوعی غیرعادی روبرو هستیم؟ تحلیل رشد شگفت انگیز بورس؛ چرا بازار سهام از تحریم ها استقبال کرد؟ درک رفتار پیچیده بازار سرمایه، به ویژه در شرایط بحرانی کار سختی نیست. فقط باید بپذیرید که رویدادهای کلان سیاسی و اقتصادی، به طور مستقیم بر انتظارات سرمایه گذاران و مسیر حرکت بازارها تأثیر می گذارند. رشد پیاپی شاخص بورس در سه روز معاملاتی پس از اعلام فعال سازی مکانیسم ماشه و بازگشت تحریم های سازمان ملل علیه ایران فقط در نگاه اول، غیرمنطقی به نظر می رسد. واکنش اولیه بازارها به بحران بازارها در واکنش به اخبار منفی، اغلب رفتارهای متفاوتی از خود نشان می دهند. بازار دارایی های ایمن مانند طلا و ارز، با رشد قیمت به استقبال عدم قطعیت می روند و بازار سهام معمولاً با افت مواجه می شود. این امر به دلیل افزایش ریسک گریزی سرمایه گذاران و فرار نقدینگی از سبد دارایی های پرریسک رخ می دهد. با این حال، در شرایط خاص اقتصاد ایران، گاهی اتفاقاتی متفاوت رقم می خورد. بیشتر بدانید | با جهش نرخ دلار، بنگاه های بزرگ فعال در حوزه های پتروشیمی، فلزات اساسی و معدنی ها بیشترین نفع را می برند. این شرکت ها هزینه های ریالی دارند اما درآمدشان دلاری است. بنابراین رشد نرخ ارز معادل افزایش حاشیه سود آنهاست و همین موضوع، ارزش بازار کل صنایع را بالا می برد عوامل رشد بازار سرمایه؛ بورس پناهگاهی در برابر تورم و دلار رشد شاخص بورس در روزهای 5، 6 و 7 مهرماه 1404، نمی تواند صرفاً از یک عامل سرچشمه بگیرد و قطع به یقین مجموعه ای از عوامل اقتصادی و روانی در آن نقش دارند. 1. جهش دلار و انتظارات تورمی؛ دلیل اصلی اقبال به سهم های دلاری یکی از مهم ترین محرک های رشد بورس در شرایط تحریمی، افزایش انتظارات تورمی است. تحریم های بین المللی، با کاهش درآمدهای ارزی دولت و محدود کردن دسترسی به بازارهای جهانی، منجر به افزایش نرخ ارز و در پی آن تورم داخلی می شوند. سرمایه گذاران در مواجهه با کاهش ارزش پول ملی، دنبال دارایی هایی می روند که ارزش سرمایه شان را در برابر تورم حفظ کند. آنها می دانند سهام شرکت های تولیدی، به ویژه شرکت های صادرات محور و شرکت های متکی به دارایی های ثابت قابل توجه، به عنوان دارایی های مولد شناخته می شوند. دارایی های فیزیکی مانند ساختمان ها، ماشین آلات و تجهیزات همگام با تورم ارزش بیشتری پیدا می کنند و این امر در نهایت به افزایش ارزش ذاتی شرکت منجر خواهد شد. سرمایه گذار برنده کسی است که با پیش بینی افزایش نرخ ارز و تورم، نقدینگی خود را به سمت سهام چنین شرکت هایی هدایت می کنند. 2. تغییر رفتار سرمایه گذاران؛ فرار از بازارهای موازی به سمت بورس در شرایطی که بازار طلا و ارز با افزایش قیمت کاذب و ریسک ناشی از نوسانات شدید مواجه هستند، بازار سرمایه به گزینه ای جذاب با میزان ریسک کمتر تبدیل می شود. سرمایه گذاری در طلا و ارز، ماهیتی سفته بازانه دارد و قادر نیست ارزش ذاتی خلق می کند. در این حالت سرمایه گذاری در بورس به معنای مشارکت در مالکیت یک کسب وکار است. در شرایط تحریمی، بسیاری از شرکت ها با وجود چالش ها، همچنان به تولید و سودآوری ادامه می دهند و حتی برخی از آن ها از شرایط جدید بهره می برند. بسیاری از شرکت های بزرگ حاضر در بورس تهران، مانند شرکت های پتروشیمی، فولاد و فلزات اساسی، محصولات خود را بر اساس قیمت های جهانی می فروشند. پس افزایش نرخ ارز، به صورت مستقیم بر سودآوری آن ها تأثیر مثبت می گذارد. این شرکت ها، با افزایش نرخ ارز، سود بیشتری به سهامداران خود پرداخت می کنند و همین موضوع، تقاضا برای سهام آن ها را افزایش می دهد. 3. ورود نقدینگی سرگردان به بازار سهام وقوع تحریم ها و نوسانات شدید در بازارهای موازی، اغلب باعث ورود نقدینگی سرگردان به بازار سرمایه می شود. این نقدینگی که از سایر بازارها مانند بازار مسکن، طلا و ارز به دلیل ریسک های پیش بینی نشده خارج شده، در پی مقصدی برای سرمایه گذاری است. در شرایطی که دولت و بانک مرکزی تلاش می کنند با سیاست های انقباضی، نقدینگی را کنترل کنند، بورس آماده است به عنوان یک مقصد جذاب برای جذب این نقدینگی به ایفای نقش بپردازد. جهش های سریع معمولا با اصلاح همراه است؛ شاخص بعد از رشد سنگین سه روزه می تواند وارد فاز استراحت یا حتی افت مقطعی شود بررسی آماری صعود بورس؛ نقدینگی سرگردان چگونه به کمک شاخص آمد؟ تحلیل روند رشد شاخص بورس در روزهای 5، 6 و 7 مهرماه 1404 نظریه ما تایید می کند. این آمار به قدرت تقاضا در بازار و میل سرمایه گذاران به خرید سهام اشاره دارد اما نکته مهم اینجاست که حجم معاملات نیز در این روزها به شدت افزایش پیدا کرده که نمی توان از آن تفسیری جز ورود نقدینگی تازه به بازار داشت. روز | میزان رشد | ارتفاع شاخص | شنبه 5 مهر | 53 هزار و 270 واحد | 2 میلیون و 577 هزار واحد | یکشنبه 6 مهر | 61 هزار واحدی | 2 میلیون و 639 هزار واحد | دوشنبه 7 مهر | 61 هزار و 147 واحد | 2 میلیون و 700 هزار واحد | تحلیل رفتار سرمایه گذاران سرمایه گذاران در این دوره، به جای ترس و وحشت از تحریم ها، با نگاهی بلندمدت به پتانسیل رشد شرکت ها در شرایط تورمی، دست به خرید زده اند. این رفتار، تا حد زیادی ناشی از تجربیات گذشته در دوره های تحریمی قبلی است که نشان داده بورس در نهایت می تواند از این شرایط به نفع خود استفاده کند. سرمایه گذاران حرفه ای، رشد بورس پس از اعلام فعال سازی مکانیسم ماشه را پدیده ای غیرعادی و خارج از قاعده نمی دانند، بلکه اعتقاد دارند یک واکنش منطقی و قابل پیش بینی به شرایط تحریم رخ داده است اما فراموش نکنید تضمینی نیست که بازار با همین دست فرمان پیش برود. بیشتر بدانید | در شرایطی که نرخ ارز می تواند در عرض چند ساعت گستاخانه خود را به مرز 113 هزار تومان برساند، بخش زیادی از سرمایه گذاران دنبال جبران اثر تورم هستند. بازار سهام به دلیل ماهیت دارایی محور شرکت ها (به ویژه صنایع صادراتی) در این موقعیت امن ترین مقصد نقدینگی سرگردان خواهد بود چون دیر یا زود رشد دلار در صورت های مالی شرکت ها منعکس می شود آینده بورس پس از تحریم ها؛ آیا رشد شاخص ادامه دارد؟ صنایع پتروشیمی به دلیل صادرات محور بودن، بیشترین سهم را در رشد اخیر شاخص کل داشتند. افزایش نرخ ارز عملاً درآمد ریالی آنها را چند برابر کرده است. شرکت های بزرگ فولادی و معدنی نیز از جهش دلار سود می برند چون فروش محصولات آنها در بازار جهانی و تسعیر نرخ ارز در داخل، به نفعشان خواهد بود. بانک ها دیگر صنایع بورسی هستند که به دلیل دارایی های ارزی و سرمایه گذاری های بین المللی، از رشد نرخ ارز سود می برند. اثر این اتفاق برای همه بانک ها یکسان نیست و بسته به تراز ارزی آنها متفاوت خواهد بود. آیا رشد اخیر بورس پایدار است؟ برای پاسخ به این سوال در وهله اول باید امیدوار باشیم ورود نقدینگی جدید به بازار سهام ادامه پیدا کند و چشم انداز مثبت برای صنایع صادرات محور حفظ شود. اگر انتظارات تورمی همچنان سنبه پرزوری داشته باشند و نشانه های بی ثباتی در بازارهای دیگر به چشم بخورد، وزش باد موافق به پرچم بورس ادامه پیدا می کند. روند فعلی بورس در صورتی معکوس می شود که تحریم ها بر صنایع غیرصادراتی و کوچک تر فشار بیاورند. همچنین نباید دخالت سیاست گذار و محدود کردن رشد شاخص را غیرمحتمل دانست چون اقتصاد کشور در بورس خلاصه نمی شود و ادامه وضعیت فعلی، ریسک کاهش قدرت خرید مردم و افت تقاضای داخلی را در پی دارد. جهش های سریع معمولا با اصلاح همراه است. پس سرمایه گذارانی که با دید کوتاه مدت وارد بازار می شوند باید بدانند امکان دارد شاخص کل بعد از رشد سنگین سه روزه، وارد فاز استراحت یا حتی افت مقطعی شود. صنایع دلاری همچنان برای سهامداران با افق سرمایه گذاری بلندمدت، جذاب باقی می ماند اما بهتر است در کنار این صنایع، به شرکت هایی توجه کنید که تورم داخلی باعث رشد ارزش دارایی هایی آنها (مثل زمین، تجهیزات و املاک) می شود. |