عباس عبدی در روزنامه اعتماد نوشت: روایت محوری در رسانه می تواند منشأ یا متأثر از روایت محوری در سیاست باشد. روایت محوری، یعنی راوی هیچ کاری به واقعیت و منطق و علم ندارد. سخنان ترامپ را ببینید، متوجه این رفتار می شوید که طرف جنگ راه انداخته، بعد آن را به عنوان خاتمه جنگ می فروشد و روایت می کند. در واقع هر اقدامی کند و هر نتیجه ای حاصل شود، همان مطلوب است. خودشیفتگی، دروغ گویی، انعطاف ناپذیری ایدئولوژیک، استفاده از مفاهیم مبهم، عدم پذیرش اشتباهات روشن، و بالاخره تبلیغات چی بودن از ویژگی های چنین افرادی است. آنان هنگامی که به عرصه سیاست می آیند، جز قدرت و انحصارطلبی هیچ هدف دیگری ندارند.

از سال 1384 و با آمدن احمدی نژاد در صندلی ریاست جمهوری، این نگاه و گرایش در ساختار رسمی قدرت یافت و چنان به واقعیت و حقیقت پشت پا زدند که گویی حقیقت و واقعیت همان روایت است و دیگر هیچ نیست. آنان همچون قوم بنی اسراییل همه تقصیرات را بر دوش دیگران می اندازند و اندکی قدرت تخیل و انصاف برای فهم واقعیت ندارند. هنگامی که در سال 1384 وارد ساختمان ریاست جمهوری در خیابان پاستور شدند، در اولین گام با شعار فناوری هسته ای حق مسلم ماست گروه مذاکره کننده هسته ای دولت خاتمی را زیر سوال بردند و مواضع بسیار سختگیرانه ای اتخاذ کردند.

هنگامی که اولین قطعنامه های تحریمی آغاز به تصویب شد، آن ها را کاغذپاره دانستند و مسخره کردند. در آذر 1385، علیه قطعنامه تحریمی شورای امنیت موضع گرفت و در مقابل آن دستاوردهای جدید هسته ای خود را به رخ آنان کشید. قطعنامه های بعدی در سال 1387 را عجز و ناتوانی دشمنان معرفی کرد و گفت که ایران به زودی در زمره قدرت های هسته ای قرار خواهد گرفت. پیش تر نیز زمینه های سوءظن به ایران را با فعالیت تبلیغاتی علیه هولوکاست فراهم کرده بودند. پس از 1388 نیز صدور قطعنامه ها ادامه یافت. قطعنامه 1929 که جامع ترین و سختگیرانه ترین قطعنامه علیه ایران بود در خرداد 1389 تصویب شد. احمدی نژاد سخنرانی کرد و گفت: از همان مسیری که آن ها می خواهند به ما ضربه بزنند، به آن ها ضربه خواهیم زد.

برخی از تصمیمات مقابله با تحریم ها قابل اعلام عمومی نیست؛ ولی تصمیم ما این است که از این تحریم ها استفاده کنیم و تولیدات خود را گسترش داده و جهانی کنیم. از این کار زشت آن ها برای برپایی یک نظام اقتصادی جدید در جهان بهره ببریم. چند ماه بعد با تمسخر در پاسخ خبرنگاران گفت اگر بروید در خیابان مردم اصلا نمی دانند تحریم چی چی هست. تحریم نمنه ده . این سال به مسخره کردن تحریم ها گذشت. در سال بعد و هنگامی که تحریم های امریکا علیه بانک مرکزی و نفت آمد، دیگه نتوانست تحمل کند که با تغییر لحن گفت اینها جنایت علیه بشریت است.

سپس از سال 1391 که فشار اقتصادی آمد و تورم سر به فلک کشید، لحن او هم عوض شد و در دی 1391 یعنی آخرین ماه های حضورش در پاستور و در مجلس گفت: حتما موضوع تحریم تاثیرگذار خواهد بود اما باید آن را مدیریت کنیم. آن ها می خواهند با اعمال تحریم ها از مردم ما انتقام بگیرند. طبیعتا هم این تحریم ها ابتدا باعث کاهش سرعت رشد کشور شده و بر قشر وسیعی از مردم فشار خواهد آورد و در ثانی هم باعث نوسانات قیمت و تاثیر بر قشری از مردم ایران که درآمد ثابتی دارند خواهد شد.

وی در پایان دوره خود گفت: سئوال من این است که چگونه می توان با این تحریم ها و مشکلاتی که ایجاد می کند، مقابله کرد. در این میان جشن های هسته ای آنان هم کم هزینه نبود. ولی هنگام ترک صندلی ریاست جمهوری که برایشان سنگین بود، دوباره به یاد پیروزی ملت ایران در مقابله با استکبار افتاد، در حالی از پاستور رفت که بدترین تحریم ها را به عنوان هزینه نابخردی به دامن این ملت گذاشته بود. وی که از انکار اثرگذاری تحریم ها آغاز کرده بود، با تقابل و بی اعتنایی و مسخره کردن تحریم ها ادامه داد و خود را پشت حق هسته ای پنهان کرد و مشغول معکوس نمایی واقعیت شده بود ولی در سال پایانی تغییر لحن داد و در پی پرسیدن راه های مقابله با تحریم ها بود!

او رفت در حالی که چند ماه پیش از او مذاکرات محرمانه و مستقیم در مسقط میان نمایندگان ایران و امریکا آغاز شده بود، چون سیستم سیاسی متوجه تبعات این سیاست ها شده بود. با آمدن روحانی به طور طبیعی از آن گفت وگوها استقبال کردند، و ادامه دادند. دو سال طول کشید تا به برجام رسیدند. در این فاصله جریان تندروی تابع احمدی نژاد در ضدیت با برجام و تفاهم فروگذار نکرد. ولی در هر صورت حمایت های رسمی و مردم مانع از موفقیت آنان شد.

برجام دو سال پابرجا بود و وضع جامعه خوب شد ولی از بد روزگار دوران طلایی برجام طولانی نبود. با آمدن ترامپ به کاخ سفید، گویی هدیه ای آسمانی نصیب تندروها شد و بسیار مشعوف شدند، چون ترامپ قصد خروج از برجام را داشت. عصبانیت آنان بیش از هر چیز از نتایج مثبت برجام و رضایت مردم بود. آنان در مجلس و بیرون آن دنبال آتش زدن برجام افتادند، ولی هر طور بود ایران تحمل کرد، هرچند شدیدترین تحریم ها را در سال 1398 متحمل شد. ولی این بار شانس علیه تندروها بود و در سال 1399، ترامپ شکست خورد و تندروها عزادار شدند و دموکرات ها برای احیای برجام آمادگی داشتند. ولی به چند دلیل تندروها مخالف احیای برجام بودند.

دلیل اول، بهبودی وضع و رضایت مردم مطلوب آنان نبود. به علاوه چون خود را آماده انتخابات 1400 کرده بودند تا در یک انتخابات انحصاری برنده شوند، نباید هیچ شانسی برای هیچ رقیبی باقی می گذاشتند، در حالی که بازگشت برجام معادل موفقیت دولت و نامزد مورد حمایت آن بود. تندروها نیاز داشتند که دولت روحانی را با نهایت توان تخریب کنند، به همین دلیل هم در اعتراضات 1396 و 1398 نقش داشتند. در این تخریب به طور کامل موفق بودند. به همین علت اجازه احیای برجام را ندادند و با قانون نویسی مانع از بازگشت برجام در بهمن 1399 شدند و مذاکرات بعدی هم تا تابستان اغلب صوری و بی پشتوانه بود، تا اینکه خودشان وارد ساختمان پاستور شدند و گمان کردند تخم دو زرده خواهند گذاشت و ابتدا قدری سربالا پاسخ اروپایی ها را دادند و مذاکرات را برای ماه ها به عقب انداختند.

آنان که برجام را سند زور می دانستند با آمدن به ریاست جمهوری مدعی شدند که باید برجام اصلاح شود! و دیگر حرف از خروج برجام نزدند. سپس شعار لغو یک باره تحریم ها را دادند. ولی جالب ترین ادعای آنان مربوط به الآن است که می گویند از همه شرط ها گذشته بودند و داشت برجام احیا می شد که اعتراضات 1401 این فرآیند را مختل کرد.

در واقع حتی نمی خواهند اندکی مسوولیت پذیری از خود نشان دهند لذا یک داستان جدید ساخته اند و می گویند که: در حاشیه مجمع عمومی سازمان ملل در شهریور 1401، ملاقات مهمی در سطح رییس جمهور بین رییسی و مکرون انجام شد. مذاکره کنندگان ایران در شهریور 1401 به توافقی که طرف غربی به آن تن دهد، بسیار نزدیک شدند. پس از دو ساعت مذاکره، مکرون به صورت نمادین دست های خود را بالا برد و صراحتا پذیرفت که نه تنها امریکا، بلکه اروپایی ها نیز به تعهدات خود در برجام در قبال ایران عمل نکرده اند و قرار شد، مذاکرات برای نتیجه نهایی در سطح وزارت خارجه ادامه یابد. با بروز اغتشاشات خیابانی در ایران، طرف های غربی با طمع به براندازی نظام، میز مذاکره را ترک کردند. آن اندازه دقت ندارند که این سفر پس از آغاز اعتراضات در جنبش مهسا انجام شد و اگر این کار مانع بود، اصلا آن توافق را در همان زمان نمی پذیرفتند. و اگر مکرون چنین گفته بود همان زمان تو بوق می کردند.

با اتفاقات 7 اکتبر در سال 1402 و سپس درگیری ایران و اسراییل و بعد سقوط بالگرد و ترور هنیه و نصرالله و… ماجرا تغییر کرد تا جنگ اخیر که صورت مساله را به کلی متحول نمود. آنان که دشمن برجام بودند، به یک باره یاد علت شکست آن که مکانیزم ماشه باشد افتادند و دنبال مقصر آن گشتند. ولی فراموش کردند که اگر این کار را خیانت می دانند و باید مقصر آن را پیدا کنند، خوشحالی آنان از اجرایی شدن اسنپ بک چه معنایی خواهد داشت؟ مثل این است که در پی انتقام از عامل قتل نزدیکان خود باشند تا او را مجازات کنند ولی در عین حال از قتل او بسیار خرسند و خشنود باشند و جشن بگیرند.

البته آنان در پایان این تراژدی به همان نقطه آغاز آن در زمان احمدی نژاد رسیدند. او تحریم ها را مسخره و از آن استقبال می کرد، و ادامه دهندگان راه او نیز از بازگشت قطعنامه های تحریمی خشنود هستند. نتیجه این رفتار دیر یا زود روشن خواهد شد. در هر دو مقطع و در طول این 20 سال، همسویی کامل با اسراییل و نتانیاهو و تندروهای امریکایی و براندازان کاملا مشهود است.