اداره کل تعاون، کار و رفاه اجتماعی استان تهران درصدد است با همکاری استانداری تهران، اطلس اشتغال اتباع خارجی را تدوین کند. این اقدام موثر موجب شناسایی تعداد اتباع شاغل غیرمجاز و مشاغل تحت اختیار آنها شده و از اشتغال غیرقانونی آنها در بازار کار جلوگیری می کند.

به گزارش ایسنا، بر اساس ماده 120 قانون کار، اتباع بیگانه نمی توانند در ایران مشغول به کار شوند مگر آنکه دارای روادید ورود با حق کار مشخص بوده و مطابق قوانین و آیین نامه های مربوطه، پروانه کار دریافت کرده باشند.

کارشناسان بارها نسبت به ورود غیرقانونی اتباع بیگانه به کشور به جهت اشغال فرصت های شغلی و بهم ریختن بازار کار، ملاحظات امنیتی و پیامدهای سوء اجتماعی و سیاسی هشدار داده و بر لزوم برخورد جدی تر با اتباع غیرمجاز تأکید کرده اند.

تیرماه امسال سید مالک حسینی ـ معاون اشتغال وزارت کار در یک نشست خبری اظهار کرد: طبق اعلام رسمی وزارت کشور حدود 6 میلیون و 300 هزار نفر تبعه خارجی مجاز و غیرمجاز در کشور حضور دارند که تا تیرماه حدود 800 هزار نفر به کشورشان برگشته اند و تا امروز به طور غیررسمی میزبان 5 میلیون نفر افغانستانی در بازار کار ایران بوده ایم.

به گفته وی بر اساس آمارها بیش از 93 درصد نیروی کار خارجی در ایران از اتباع افغان هستند و 50 درصد اتباع غیرمجاز در تهران سکونت دارند.

معاون اشتغال وزیر کار به آمار اشتغال اتباع خارجی اشاره کرد و گفت: تا پایان خرداد 1404 تنها 433 هزار و 491 نفر نیروی کار خارجی شناسنامه دار در ایران فعالیت می کنند و نیروی کار متخصص خارجی که به شکل کارفرمایی وارد شده، کمتر از 10 هزار نفر است و نزدیک به 427 هزار نفر از نیروی کار خارجی شاغل در ایران از اتباع افغانستان هستند.

اداره کل تعاون، کار و رفاه اجتماعی استان تهران با همکاری اداره کل امور اتباع و مهاجرین خارجی استانداری تهران در تلاش است تا اطلس اشتغال اتباع خارجی را تدوین کند. با ایجاد اطلس اشتغال اتباع خارجی امکان شناسایی نیازهای واقعی شهرستان ها برای بهبود وضعیت اشتغال اتباع خارجی مجاز مشخص و برنامه ریزی مطلوب صورت می گیرد.این اطلس همچنین به پیشگیری از اشتغال اتباع غیرمجاز در بازار کار کمک می کند.

در همین راستا، طی روزهای اخیر نشستی میان مدیرکل تعاون، کار و رفاه اجتماعی استان تهران و مدیرکل امور اتباع و مهاجرین استانداری تهران به منظور ساماندهی اشتغال اتباع خارجی برگزار و بر لزوم ایجاد توازن بین عرضه و تقاضای نیروی کار در شرایط فعلی تاکید شد. همچنین خروج اتباع غیرمجاز از کشور و نیاز بنگاه های اقتصادی به نیروی کار مورد بحث و بررسی قرار گرفت و مقرر شد با توجه به شرایط جدید این مساله با تدبیر و تعامل دستگاه های متولی مدیریت شود.

بهزاد سام دلیری ـ مدیرکل تعاون،کار و رفاه اجتماعی استان تهران در این نشست از تهیه اطلس اشتغال اتباع خارجی در سطح استان تهران خبر داد و این اقدام را موجب کمک به شناسایی تعداد اتباع شاغل غیرمجاز و مشاغل تحت اختیار آنها دانست.

وی با یادآوری فرهنگ کار و ضرورت ترویج مشاغل مختلف در بین نسل جوان تاکید کرد:جامعه پویا برای رفع نیازهای خود به مشاغل متنوع نیاز دارد که باید این مشاغل از روش های آموزشی صحیح ترویج شود.

همچنین مقرر شد به منظور مدیریت بهتر حجم مراجعات،رسیدگی به امور اشتغال اتباع خارجی به صورت غیرمتمرکز و منطقه ای انجام گیرد و ساماندهی اشتغال اتباع غیرمجاز و تعامل بیشتر شهرداری ها،شهرک های صنعتی، اصناف و بنگاه های اقتصادی با استانداری و اداره کل تعاون، کار و رفاه اجتماعی استان تهران برقرار شود.

پیشتر حمید حاج اسماعیلی ـ کارشناس بازار کار در گفت وگو با ایسنا، با اشاره به خروج بخشی از اتباع غیرمجاز از کشور بر لزوم جایگزینی نیروی کار ایرانی با آنها تاکید کرده و گفته بود: در حال حاضر یکسری از بخش ها در کشور از وجود اتباع غیرمجاز خالی شده که لازم است با مدیریت مناسب و هماهنگی دستگاهی از جوانان آماده به کار برای حضور در آنها استفاده کرد.

طبق گزارش کمیساریای عالی سازمان ملل متحد در امور مهاجران، در سال 1403 بیش از 559 هزار مهاجر افغانستانی از ایران خارج شده اند که این رقم نسبت به سال 2023 با رشد 18 درصدی همراه بوده است.

به اعتقاد وی حضور اتباع افغان و نیروی کار خارجی در بخش کشاورزی، دامداری ها و شهرک های صنعتی به لحاظ تعداد قابل توجه نیست و لطمه چندانی به بازار کار نمی زند.

البته حاج اسماعیلی تاکید کرد با توجه به آنکه شهرداری ها نهادهای حاکمیتی هستند،می توانند از طریق ارتباط با وزارت کشور شرایط حضور و جذب نیروی کار ایرانی را فراهم و در عین حال حقوق مکفی به کارگر ایرانی پرداخت کنند.

به اعتقاد وی ابزارهای لازم برای جایگزینی نیروی کار داخلی وجود دارد و باید با برنامه ریزی اساسی بستر به کارگیری نیروی کار ایرانی را در بخش هایی که از اتباع خارجی خالی شده است فراهم کرد.

هم اکنون یکی از بخش هایی که امکان پذیرش نیروی جوان آماده به کار داخلی را دارد،بخش مسکن است. اتباع غیرمجاز حضور فعالی در بخش ساختمان و پروژه ها دارند لذا انبوه سازان باید از کارگران ساختمانی داخل کشور که هم آموزش های لازم را دیده و هم کارت مهارت برایشان صادر شده است، استفاده کنند.

بر اساس آمار استانداری تهران، تاکنون یک میلیون و 400 هزار نفر از اتباع غیرمجاز از کشور خارج شده اند که 70 درصد آنها به صورت خودمعرف و طبق فراخوان ها به مراکز مربوطه مراجعه کرده اند. خروج اتباع غیرمجاز از کشور آثار قابل توجهی به دنبال داشته که از جمله آنها می توان به کاهش اجاره بها، کاهش فشار بر نظام سلامت، خالی شدن بیش از 3000 کلاس درس و کاهش تقاضا برای برخی از کالاهای اساسی اشاره کرد.

در حال حاضر با 2 دیدگاه در بحث تاثیر خروج نیروی کار خارجی از جامعه کار و تولید روبه رو هستیم؛ یک دیدگاه می گوید اگر نیروی کار خارجی از ایران خارج شود بسیاری از کسب و کارها دچار آسیب می شود و یک دیدگاه می گوید با خروج اتباع خارجی کم کم نیروی کار ایرانی جایگزین می شود.

هم اکنون برخی انبوه سازان اتباع غیرمجاز را بدون بیمه و با دادن مزد کم در پروژه ها به کار می گیرند در حالی که اولویت با نیروهای آماده به کار داخلی و کارگران ساختمانی است و باید از ظرفیت کارگران ساختمانی ماهر و دوره دیده در ساخت و سازها استفاده کرد.

طبق گزارش کمیساریای عالی سازمان ملل متحد در امور مهاجران، در سال 1403 بیش از 559 هزار مهاجر افغانستانی از ایران خارج شده اند که این رقم نسبت به سال 2023 با رشد 18 درصدی همراه بوده است. به گفته کارشناسان، چنانچه نیروی کار خارجی از مسیر صحیح و قانونی وارد کشور شود و ورودش به بازار کار ایران آسیب نزند، می تواند مجوز ورود دریافت کند.