تورم نقطه به نقطه شهریورماه با ثبت رقم 45.3درصد ، رکورد 28ماهه را شکست و بالاترین سطح از اردیبهشت 1402 تاکنون را به نام خود ثبت کرد.

به گزارش دنیای اقتصاد، تورم ماهانه نیز با جهش 0.9 واحد درصدی نسبت به مرداد به 3.8درصد رسید؛ سطحی که برای دومین بار در سال جاری به مرز 4درصد نزدیک شد. تورم سالانه نیز به 37.5درصد افزایش یافت و رکورد 17ماهه را به جای گذاشت. بررسی ها نشان می دهد در صورت تداوم روند نیمه نخست سال، نرخ تورم نقطه ای تا پایان 1404 به 48درصد خواهد رسید. این در حالی است که اکنون 61ماه متوالی است که تورم بالای 30درصد ثبت می شود؛ رخدادی بی سابقه در اقتصاد معاصر ایران.

گروه خوراکی ها مهم ترین پیشران تورم شهریور بوده است. قیمت این گروه نسبت به شهریور سال قبل 57.5درصد رشد کرده و به تنهایی 16واحد درصد از تورم 45درصدی را توضیح می دهد. تورم نقطه ای نان و غلات به 94.3درصد رسیده و عملا قیمت نان در یک سال گذشته دو برابر شده است. اقلامی چون میوه و خشکبار نیز افزایش قیمت 77.2درصدی داشته اند.

رشد قیمت خوراکی ها به دلیل غیرقابل حذف بودن در سبد مصرفی خانوار، بیشترین فشار را بر دهک های پایین وارد کرده است.

در مقیاس بین المللی، تورم ایران بالاتر از کشورهایی چون ترکیه و آرژانتین قرار گرفته است. در حالی که این کشورها با تورم حدود 33درصد مواجه اند، ایران اکنون به جمع اقتصادهای با تورم بسیار بالا پیوسته است. کارشناسان مجموعه ای از عوامل سیاسی و پولی را عامل جهش تورم اخیر می دانند:

افزایش نااطمینانی های سیاسی به ویژه در شهریور (فعال سازی مکانیسم ماشه، جنگ 12روزه و بازگشت سایه تحریم ها)

رشد نرخ ارز آزاد با جهش 11.2درصدی در یک ماه

رشد پرشتاب نقدینگی که در شهریور به 37درصد رسیده است

استفاده گسترده دولت از تنخواه خزانه (حدود 275 همت در نیمه نخست سال)

افزایش بدهی به بانک مرکزی

تحلیل ها نشان می دهد بانک مرکزی عملا هدف گذاری خود را از تورم زیر 40درصد به مهار تورم در کانال 40درصد تغییر داده است. با این حال، در صورت بروز شوک های جدید، احتمال بازگشت تورم نقطه ای به بالای 50درصد ـ مشابه اوایل 1402 ـ وجود دارد.

افزایش تورم در کالاهای ضروری مانند نان، گوشت و سوخت، دولت را ناگزیر از پرداخت های حمایتی بیشتر خواهد کرد؛ اقدامی که خود می تواند به کسری بودجه و تشدید تورم دامن بزند. همزمان، آمار رشد اقتصادی در فصل اول 1404 منفی بوده و نشانه هایی از آغاز رکود به چشم می خورد.