هشتادمین مجمع عمومی سازمان ملل و هشتادمین سالگرد تشکیل این نهاد در حالی پشت سر گذاشته می شود که نظام بین الملل یکی از پرچالش ترین دوران خود پس از جنگ جهانی دوم و همچنین پایان جنگ سرد را تجربه می کند. در دو روز نخست این مجمع عمومی، رؤسای جمهور فرانسه و آمریکا دو چهره غرب در قبال فلسطین را نشان دادند.

به گزارش روزنامه هم میهن، دونالد ترامپ، رییس جمهور ایالات متحده آمریکا در روز دوم سه شنبه - سخنرانی پرماجرایی داشت که همان ادبیات پیشین خود درباره مسائل نظام جهانی را تکرار کرد. در روز افتتاحیه نیز علاوه بر سخنرانی آنتونیو گوترش، دبیرکل سازمان ملل متحد، امانوئل مکرون، رییس جمهور فرانسه سخنرانی مهمی داشت و به رسمیت شناختن فلسطین توسط کشور خود را اعلام کرد.

این موج از سوی کشورهای اروپایی ادامه پیدا می کند. اما نظام بین الملل در چه شرایطی ا ست؟ اوکراین به نمایندگی از جهان غرب درگیر جنگ با روسیه است؛ جنگی که دامنه آن به طرز مشکوکی به کشورهای اروپایی دیگر نیز کشیده می شود. طی دو سال در غزه بیش از 65 هزار انسان کشته شدند و اسراییل بدون مانعی به اقدامات خود ادامه می دهد.

سودان درگیر بحران است. تاسیسات هسته ای ایران که تحت نظر آژانس بین المللی انرژی اتمی بود، توسط آمریکا بمباران شد و جنگی 12روزه رخ داد. در چنین شرایطی، نظام جدید بین الملل که سال 1945 متولد شد، وارد 81 سالگی خود می شود.

دونالد ترامپ، رییس جمهور آمریکا پشت تریبون رفت. ترامپ که به دلیل خراب شدن دستگاه اتوکیو در ابتدا مجبور شد از رو بخواند، سازمان ملل را هدف قرار داد و ادعا کرد در شرایطی که سازمان ملل هیچ اقدامی نکرده او به هفت درگیری در سراسر جهان پایان داده و در نهایت ماهیت تشکیل سازمان ملل را زیر سوال برد.

ترامپ گفت: متاسفانه، در تمام موارد، سازمان ملل حتی تلاش نکرد به هیچ کدام از آنها کمک کند. سخنرانی ترامپ در کل مجموعه ای سردرگم از شکایات، از جمله مهاجرت به بریتانیا و انتقاد از شهردار لندن بود. ترامپ به نمایندگان کشورهایی که در سازمان ملل جمع شدند گفت که کشورهای شما به خاطر مهاجرت دارند نابود می شوند. ترامپ از تلاش های جدید برای پیشبرد کنوانسیون های سلاح های بیولوژیکی خبر داد و گفت که خواستار توقف توسعه سلاح های هسته ای است.

اما به گزارش نیویورک تایمز آمریکا به خودی خود انواع جدیدی از ذخایر سلاح های قدیمی را توسعه داده است. ترامپ بار دیگر روسیه را با اعمال تعرفه ها تهدید کرد، نه با تحریم های اقتصادی سنتی بلکه تنها در شرایطی که اروپا خرید نفت و گاز از روسیه را به کل قطع نکند. رییس جمهور آمریکا گفت که همین دو هفته پیش متوجه شده که کشورهای اروپایی همچنان محصولات نفتی روسیه را خریداری می کردند. ترامپ در مورد جنگ اوکراین بار دیگر سلف خود جو بایدن را مقصر دانست. او در سخنرانی خود گفت که جنگ غزه باید فوراً متوقف شود. او خواسته خود مبنی بر آزاد شدن تمام گروگان ها را تکرار کرد. او حتی به تلاش های اسراییل برای تصرف کامل غزه اشاره نکرد و از وعده های پیشین خود مبنی بر ورود بیشتر مواد غذایی و کمک های بشردوستانه به غزه حرفی نزد.

اما تصمیم اخیر تعدادی از کشورهای اروپایی از جمله فرانسه را در به رسمیت شناختن کشور فلسطین پاداشی برای حماس دانست و تاکید کرد: نباید 7 اکتبر را فراموش کنیم. او همچنین ادعاهای پیشین خود درباره ایران را نیز تکرار کرد. ترامپ ایران را بزرگ ترین حامی تروریسم خواند. او همچنین پس از طرح این ادعا، به تجاوز نظامی آمریکا به خاک ایران و بمباران تاسیسات هسته ای اشاره کرد و گفت که هیچ کشور دیگری در جهان به جز ایالات متحده نمی توانست تاسیسات هسته ای ایران را نابود کند. او همچنین اقدامات خود علیه ایران از زمان دولت نخستش تاکنون را در راستای مقابله با افزایش تهدید هسته ای جهانی دانست.

امانوئل مکرون، رییس جمهور فرانسه روز دوشنبه در افتتاحیه مجمع عمومی سخنرانی کرد. فرانسه پیش از این اعلام کرده بود که در جریان مجمع عمومی سازمان ملل، به رسمیت شناختن فلسطین را اعلام می کند. مکرون گفت: امروز گرد هم آمده ایم زیرا زمان آن رسیده است که 48 گروگان در دست حماس آزاد شوند و جنگ در نوار غزه متوقف شود. دیگر نمی توانیم برای به رسمیت شناختن کشور فلسطین منتظر بمانیم. وعده تشکیل یک کشور عربی در فلسطین هنوز محقق نشده است. ما مسئولیت جمعی شکست تاکنون در ایجاد صلح عادلانه و فراگیر در خاورمیانه را بر عهده داریم. .

او با اشاره به حمله 7 اکتبر و طرح اظهاراتی علیه حماس، با اسراییلی ها نیز ابراز همدردی کرد و ادامه داد: اسراییل عملیات خود را در غزه با هدف اعلام شده نابودی حماس ادامه می دهد اما زندگی هزاران نفر از مردم غزه همچنان ویران می شود. هیچ توجیهی برای آنچه در غزه رخ می دهد وجود ندارد و باید جنگ را برای نجات جان ها متوقف کرد. به رسمیت شناختن دیگری و مشروعیت و انسانیت او راه حل توقف ویرانی است.

او با طرح این ادعا که صلح در خاورمیانه وظیفه ای جمعی است، اضافه کرد: باید هر آنچه در توان داریم انجام دهیم تا امکان تحقق راه حل دوکشوری حفظ شود. وفادار به تعهد تاریخی کشورم در خاورمیانه، به رسمیت شناختن کشور فلسطین را اعلام می کنم. به رسمیت شناختن کشور فلسطین تأکیدی است بر اینکه ملت فلسطین زاید و بی اهمیت نیست. به رسمیت شناختن حقوق مشروع ملت فلسطین چیزی از حقوق ملت اسراییل نمی کاهد. به رسمیت شناختن کشور فلسطین همراه با به رسمیت شناختن هایی است که امروز از کشورهای دیگر خواهیم شنید.

او از تلاش های قطر، مصر و آمریکا برای دستیابی به توافق آتش بس در غزه تقدیر کرد و گفت: به محض توقف جنگ در نوار غزه باید تلاش عظیمی برای امدادرسانی به ساکنان آن انجام شود. آماده ایم در مأموریتی بین المللی برای مرحله پس از آتش بس در غزه مشارکت کنیم. کشور فلسطین باید چارچوبی دموکراتیک برای مردم خود فراهم کند.

مکرون پس از تمجید از موضع محمود عباس در محکومیت حمله 7 اکتبر، بر این موضوع تاکید کرد که کشور فلسطین باید خلع سلاح شود و سپس کشورهای عربی را دعوت کرد که پس از تشکیل کشور فلسطین، اسراییل را به رسمیت بشناسند. او همچنین خبر داد که پس از آزادی گروگان ها و دستیابی به توافق آتش بس، سفارت فرانسه در سرزمین های فلسطینی را افتتاح خواهند کرد.

آنتونیو گوترش، دبیرکل سازمان ملل نخستین سخنرانی مراسم افتتاحیه مجمع عمومی بود. صحبت خود را اینگونه آغاز کرد: جهان وارد عصر بی رحمی و رنج انسانی شده و اصول سازمان ملل تحت محاصره قرار گرفته و پایه های صلح تحت فشار معافیت از مجازات و نابرابری در حال فروپاشی است.

گوترش با اشاره به اینکه سازمان ملل متحد 80 سال پیش به عنوان یک استراتژی عملی برای بقای بشریت با شعار صلح به جای درگیری تأسیس شد، گفت که درحالی که کارهای زیادی در پیش است، توانایی آنها برای انجام این کار از بین رفته است.

او افزود: اراضی کشورهای مستقل اشغال شده، گرسنگی به عنوان سلاح استفاده می شود و حقیقت مسکوت گذاشته می شود. چه نوع جهانی را انتخاب خواهیم کرد؟ جهانی با زور بی رحمانه یا جهانی مبتنی بر قانون؟ جهانی که در آن قدرت حق است یا جهانی که در آن همه حق دارند؟

گوترش خاطرنشان کرد که جهان به طور فزاینده ای در حال چندقطبی شدن است که می تواند برای چشم انداز جهانی متنوع تر و پویاتر مثبت باشد، اما هشدار داد که چندقطبی بودن بدون نهادهای چندجانبه مؤثر می تواند منجر به هرج و مرج نیز شود.

به گزارش آناتولی، گوترش با تأکید بر اینکه گزینه های پیش روی کشورها امروز مسئله مرگ و زندگی میلیون ها نفر است، اظهار داشت که مهمتر از همه چیز، انتخاب صلحی مبتنی بر قوانین بین المللی ضروری است و افزود: با این حال، امروز جنگ ها با وحشیگری ای که قسم خورده بودیم هرگز اجازه ندهیم، تشدید می شوند.

او بر اهمیت منشور سازمان ملل تأکید کرد و گفت: ما شاهدیم که برخی از کشورها در سراسر جهان طوری عمل می کنند که گویی قوانین در مورد آنها اعمال نمی شود. ما شاهدیم که با مردم کمتر از انسان رفتار می شود. ما باید اعتراض کنیم. مصونیت از مجازات، مادر هرج و مرج است و برخی از وحشتناک ترین درگیری های زمان ما را به وجود آورده است.

گوترش با اشاره به تحولات سودان و اوکراین، در مورد نسل کشی جاری در غزه نیز تصریح کرد: وحشت در غزه به سومین سال نزدیک می شود. اینها نتیجه تصمیماتی است که اصول اولیه انسانی را به چالش می کشند. مقیاس مرگ و ویرانی بسیار فراتر از هر درگیری دیگری در دوران دبیرکلی من است.

او اظهار داشت که هیچ چیز نمی تواند حملات حماس در هفتم اکتبر و مجازات جمعی بعدی مردم فلسطین و تخریب سیستماتیک غزه را توجیه کند و خواستار آتش بس فوری و دائمی در خاورمیانه شد. گوترش تأکید کرد که شورای امنیت سازمان ملل نیز باید به مسئولیت های خود عمل کند.

او گفت: این شورا باید نماینده تر، شفاف تر و مؤثرتر باشد. فراتر از مداخله در بحران، ما همچنین باید با محرومیت، نابرابری، فساد، مصونیت از مجازات و بی عدالتی هایی که به درگیری دامن می زنند، مبارزه کنیم. مطمئن ترین راه برای خاموش کردن اسلحه ها، بلند کردن صدای عدالت است.