به گزارش دنیای اقتصاد، به نظر می رسد با توجه به احتمال فعال شدن تحریم ها در هفته های آینده و همچنین اهداف سیاستگذار پولی مبنی بر افزایش نرخ رشد اقتصادی در نیمه دوم سال، این نهاد از برنامه های پیش رو برای حل چالش های فعالان اقتصادی و حمایت از آنها در این مقطع زمانی خبر داده است. محورهای اصلی این اقدامات شامل تسهیل دسترسی به منابع ارزی و تامین مالی تولید است.

بر این اساس، این نهاد در نظر دارد با تقویت کارکرد مرکز مبادله ارز و طلا، فرآیند تامین ارز فعالان اقتصادی را شفاف تر و کوتاه تر سازد. همچنین با راه اندازی سازوکارهای جدید، از جمله امکان صدور ضمانت نامه های ارزی از طریق بانک های خارجی در قبال وثایق ریالی و اعتباری، بستر لازم برای تامین مالی پروژه های تولیدی و صادرات محور فراهم می شود. علاوه بر این، انتشار اوراق صکوک ارزی با هدف تامین مالی طرح های توسعه ای صادراتی، استفاده از ظرفیت روش های نوین تامین مالی و تسهیل ورود ارز یا طلا توسط سرمایه گذاران خارجی، از دیگر اقدامات در دست اجرا است.

بانک مرکزی با هدف تسهیل استفاده از منابع ارزی برای فعالان اقتصادی و تجار، مجموعه ای از اقدامات را اجرایی کرده است. در همین راستا واردکننده ای که قصد دارد کالایی را با ارز منشأ خارجی وارد کشور کند، در صورت رعایت ضوابط قانونی می تواند این اقدام را انجام دهد.

در صورتی که ارز وارداتی برای رفع تعهد ارزی استفاده شود، واردکننده باید نسبت به رفع تعهد ارزی خود اقدام و ارز را در مرکز مبادله ارز و طلا عرضه کند. در غیر این صورت تعیین منشأ ارز الزامی خواهد بود. رییس کل بانک مرکزی با اشاره به قوانین ارزی سایر کشورها یادآور شد که در بسیاری از کشورها اظهار ارز بیش از 10 هزار دلار الزامی است و در ایران نیز اظهار ارز بیش از این میزان ضرورت دارد.

برای مشارکت این دارایی های دلاری در فعالیت های تولیدی نیز تنها اظهار منبع ارز کافی است. همچنین، با تصویب آیین نامه های جدید، امکان ورود طلا به جای ارز وجود دارد تا فعالان اقتصادی بتوانند سرمایه گذاری کنند و ریال را از طریق مرکز مبادله ارز و طلا یا بورس کالا دریافت کنند.

در صورت واردات اسکناس نیز بانک مرکزی آماده خرید آن از فعالان اقتصادی است و محدودیتی برای انتقال ارز ایجاد نمی شود. بانک مرکزی همچنین از روش های مختلف تامین مالی نظیر فاینانس، ریفاینانس و یوزانس استقبال کرده و محدودیتی برای استفاده فعالان اقتصادی از این ابزارها قائل نیست.

مرکز مبادله ارز و طلا به منظور ساماندهی مبادلات ارزی و حذف واسطه ها راه اندازی شده و عملیات خرید و فروش توسط سیستم بانکی تحت نظارت بانک مرکزی انجام می شود. برای ارز خریداری شده، برنامه ای 10 روزه برای خرید و 10 روزه برای کارسازی آن نزد ذی نفع نهایی در نظر گرفته شده است. همچنین از رفع محدودیت های مربوط به تضامین و وثایق در صدور ضمانت نامه های ارزی خبر داده شد و با استفاده از وثایق ریالی و اعتباری نزد بانک های ایرانی، امکان دریافت تسهیلات و ضمانت نامه از طریق بانک های همکار خارجی فراهم شده است.

آخرین آمارهای مربوط به تخصیص ارز نشان می دهد که تا 29 شهریور ماه، 33 میلیارد دلار ارز تخصیص یافته و 28 میلیارد دلار دیگر در صف تخصیص قرار دارد. از میزان کل ارزهای تخصیص یافته، وزارت صمت حدود 22.2 میلیارد دلار را دریافت کرده است که نسبت به سال گذشته افزایش جزیی نشان می دهد.

همچنین پیش فروش ارز بدون نیاز به صف تخصیص و با نرخ تخفیف حدود 15 درصد انجام می شود تا خریداران در برابر نوسان نرخ ارز محفوظ باشند. این برنامه احتمالا از اوایل هفته آینده آغاز خواهد شد.

رییس کل بانک مرکزی از برنامه این بانک برای صدور 250 همت گواهی سپرده برای تامین مالی طرح های پیشران خبر داد. بر اساس آخرین گزارش ها، تاکنون 75 طرح به ارزش 268 همت از سوی وزارت صمت، 142 طرح معادل 41 همت در حوزه کشاورزی از طرف وزارت جهاد کشاورزی به بانک مرکزی معرفی شده اند. همچنین 50 همت به مصوبه دولت برای نوسازی ناوگان حمل ونقل عمومی افزوده شده است.

بنا به اعلام بانک مرکزی امکان استفاده از ابزار گواهی سپرده خاص تا سقف 617 همت برای طرح های توسعه ای، ایجادی و سرمایه در گردش برای بانک ها فراهم شده است. هدف گذاری سال جاری برای این بازار 330 همت اعلام شده است که تاکنون 37 طرح معادل 21 همت مجوز دریافت کرده اند. از طرفی طبق اعلام بانک مرکزی، تاکنون 107 همت تامین مالی پروژه ها از طریق اوراق گام انجام شده است. برات الکترونیک نیز تاکنون 10.7 همت تامین مالی داشته است.

معاون سیاستگذاری پولی با اشاره به اقدامات جدید برای افزایش جذابیت ابزارهای نوین تامین مالی زنجیره ای اعلام کرد که درصد نقدپذیری اوراق گام اصلاح شده و اشخاص حقیقی نیز می توانند در این اوراق شرکت کنند. همچنین محدودیت های قبلی برای اوراق نکول شده، برداشته شده و با تسویه تعهدات، امکان استفاده مجدد از این خدمات فراهم است.

علاوه بر این، اوراق گام اکنون مشمول دستورالعمل امهال تسهیلات بانک مرکزی هستند تا تامین سرمایه در گردش فعالان اقتصادی ساده تر و سریع تر انجام شود. هم زمان، مرکز مبادله ارز و طلای ایران اعلام کرد که برای طرح های صادراتی، اوراق صکوک مرابحه ارزی تا سقف 200 میلیون یورو با دوره چهار ساله و نرخ حداکثر 7.5 درصد یورو در دسترس قرار می گیرد.

کارت رفاهی متصل به اوراق گام، نوعی کارت اعتباری با پشتوانه اوراق گام است که تامین مالی یکپارچه از مصرف کننده به تولیدکننده را امکان پذیر می کند. این کارت امکان خرید کالاهای بادوام با نرخ سود پایین و با سقف اعتبار تا 300 میلیون تومان را برای گروه هایی خاص مانند بازنشستگان فراهم می کند. عملکرد این کارت ها به این صورت است که تسویه با فروشندگان انجام می شود و خانوارها اقساط را در 24 ماه بازپرداخت می کنند.

در ادامه اقدامات حمایتی بانک مرکزی سقف این اعتبارات به 500 میلیون تومان افزایش یافته است. همچنین سررسید اوراق گام برای تولیدکنندگان از 12 ماه به 6 ماه کاهش یافته تا امکان نقدشوندگی سریع تر فراهم شود. امکان استفاده از کارت رفاهی برای خرید از درگاه های اینترنتی نیز فراهم شده است، درحالی که پیش تر فقط استفاده از پایانه های فروش حضوری ممکن بود.

همچنین علاوه بر بانک رفاه، بانک های ملت و کشاورزی نیز به این طرح پیوسته اند و از مهر ماه بانک ملی و تجارت نیز به آن اضافه خواهند شد.