با فرا رسیدن فصل پاییز و زمستان، یکی از نگرانی های جدی والدین، ابتلای کودکان به بیماری آنفلوآنزاست. این بیماری ویروسی که هرساله در سراسر جهان شیوع می یابد، به ظاهر شبیه یک سرماخوردگی ساده آغاز می شود، اما می تواند به سرعت با عوارض جدی همراه شود.

به گزارش اعتماد، کودکان، به ویژه خردسالان، از گروه های پرخطر هستند که بیش از دیگران در معرض پیامدهای شدید این بیماری قرار دارند.

طبق گزارش های سازمان جهانی بهداشت، در هر فصل سرما بین 5 تا 15 درصد جمعیت جهان به آنفلوآنزا مبتلا می شوند. این بیماری سالانه موجب 3 تا 5 میلیون مورد ابتلای شدید و حدود 290 تا 650 هزار مرگ ناشی از عوارض تنفسی می شود.

نکته مهم آن که 99 درصد مرگ های ناشی از عفونت های تنفسی تحتانی مرتبط با آنفلوآنزا در کودکان زیر 5 سال، در کشورهای در حال توسعه رخ می دهد. این آمار به روشنی نشان می دهد که آنفلوآنزا در کودکان، صرفا یک بیماری خفیف و گذرا نیست، بلکه خطری واقعی و جدی است.

آنفلوآنزا معمولا با تب ناگهانی، سرفه، گلودرد، آبریزش بینی، بدن درد، سردرد و خستگی همراه است. در کودکان، علائمی مانند تهوع، استفراغ و اسهال نیز نسبتا شایع تر است. این علائم ممکن است والدین را به اشتباه بیندازد و آن را با مسمومیت یا عفونت های گوارشی اشتباه بگیرند.

طبق گزارش های مرکز کنترل و پیشگیری بیماری های آمریکا (CDC) ویروس آنفلوآنزا عمدتا از طریق قطرات تنفسی منتشر می شود. این قطرات هنگام سرفه، عطسه یا حتی صحبت کردن فرد بیمار در فضا پخش می شوند و می توانند توسط افراد دیگر استنشاق شوند.

همچنین ویروس می تواند از طریق تماس با سطوح آلوده مانند دستگیره در یا اسباب بازی و سپس لمس دهان، بینی یا چشم ها منتقل شود. کودکان به دلیل تماس نزدیک با یکدیگر در مهدکودک ها و مدارس، بیش از دیگران در معرض خطر قرار دارند.

نکته مهم این است که فرد آلوده می تواند یک روز پیش از شروع علائم و تا حدود 5 تا 7 روز پس از آن، ناقل بیماری باشد. در کودکان و افراد با نقص ایمنی، این بازه ممکن است طولانی تر شود. همین ویژگی، کنترل و مهار بیماری را دشوارتر می کند

اگر چه بسیاری از کودکان پس از چند روز بهبود می یابند، اما برخی به عوارض جدی دچار می شوند. پنومونی (ذات الریه)، کم آبی بدن، اوتیت (عفونت گوش) و سینوزیت (عفونت سینوس)، التهاب مغز (انسفالیت) از جمله این عوارض هستند. کودکان زیر دو سال و آن هایی که بیماری های زمینه ای مانند آسم، بیماری قلبی یا نقص ایمنی دارند، بیشتر در معرض خطر بستری یا حتی مرگ قرار می گیرند.

مهم ترین راه محافظت از کودکان در برابر آنفلوآنزا، واکسیناسیون است. مرکز کنترل و پیشگیری بیماری های آمریکا (CDC) و سازمان جهانی بهداشت توصیه می کنند که تمام افراد بالای شش ماه، هر سال واکسن آنفلوآنزا دریافت کنند. بهترین زمان برای واکسیناسیون اواخر تابستان تا اوایل پاییز است؛ اما حتی در ماه های بعد نیز تزریق واکسن همچنان سودمند خواهد بود. کودکان 6ماهه تا 9ساله که برای اولین بار واکسن دریافت می کنند نیاز به دو دُز با فاصله حداقل 4 هفته دارند.

در کشور ما نیز چند نوع واکسن آنفلوآنزا در دسترس است:

فلوگارد: واکسن نوترکیب ایرانی، بدون استفاده از تخم مرغ، ویژه افراد بالای 18 سال.

اینفلوواک تترا (هلندی): واکسن غیرفعال چهار ظرفیتی، مناسب برای کودکان بالای 6 ماه و بزرگسالان.

واکسی گریپ تترا (فرانسوی): واکسن غیرفعال چهارظرفیتی، مورد استفاده در کودکان بالای 6 ماه و بزرگسالان. همه این واکسن ها ایمن و مؤثرند و نمی توانند موجب ابتلا به بیماری شوند، چرا که ویروس موجود در آن ها غیرفعال یا از اجزای ویروس ساخته شده است.

اگرچه واکسن مهم ترین ابزار پیشگیری است، اما در صورت ابتلای کودک، درمان با داروهای ضدویروس مانند اوسلتامیویر می تواند شدت بیماری و احتمال بروز عوارض را کاهش بدهد. نکته اساسی این است که درمان باید در ساعات اولیه آغاز شود؛ بنابراین مراجعه به پزشک بلافاصله پس از شروع علائم در کودکان پرخطر بسیار اهمیت دارد.

آنفلوآنزا بیماری ای است که نباید دست کم گرفته شود. رعایت بهداشت فردی، شست وشوی مرتب دست ها، پرهیز از تماس با افراد بیمار، و مهم تر از همه واکسیناسیون سالانه، بهترین راه های محافظت از کودکان هستند. والدین باید علائم هشداردهنده مانند تنگی نفس، تب بالا، بی حالی شدید یا بی اشتهایی را جدی بگیرند و سریعا کودک را نزد پزشک ببرند.

امروز واکسن آنفلوآنزا به عنوان یک ابزار علمی و ایمن در دسترس ما قرار دارد. استفاده از این فرصت می تواند جان هزاران کودک را نجات بدهد. وظیفه ما به عنوان والدین و جامعه، محافظت از کودکان در برابر بیماری هایی است که پیشگیری از آن ها امکان پذیر است.