فرارو- این پرتره پنهان می تواند قدیمی ترین اثر ورمیر یا نقاشی نادری از کارل فابریتیوس باشد و بینش تازه ای درباره روند کاری و سال های آغازین هنرمندی او ارائه دهد.

به نقل از آرت نیوز، در جریان پاندمی کرونا، موزه ملی هنر (NGA) در واشنگتن دی سی پژوهشی دقیق روی چهار نقاشی منسوب به یوهانس ورمیر، استاد مشهور هلندی قرن هفدهم، انجام داد. نتیجه این بررسی ها کشفی شگفت انگیز بود: زیر لایه های رنگ در نقاشی مشهور دختر با کلاه قرمز (حدود سال های 1664 تا 1669) تصویری از یک پرتره مردانه پنهان شده است.

کارشناسان مرمت در استودیوی حفاظت موزه با استفاده از فناوری های پیشرفته تصویربرداری، توانستند لایه های رنگی نقاشی را به صورت مجازی کنار بزنند و در کنار آن، با بررسی میکروسکوپی سطح بوم، فرآیند کاری ورمیر را بازسازی کنند. یافته های اولیه حاکی از آن بود که این چهره مردانه با ضربه قلم های غیرمعمول و آزاد کشیده شده و احتمالا اثر هنرمندی ناشناس بوده است.

اما مطالعات تکمیلی نشان داد که ورمیر در مراحل اولیه خلق آثارش همواره از ضربه قلم های آزاد و سریع استفاده می کرده و سپس در مراحل بعدی با دقت و وسواس همیشگی جزییات را تکمیل می کرده است. این شیوه کاری امروز در مدارس هنر تدریس می شود و در میان بسیاری از نقاشان نیز روشی متداول به شمار می رود.

در نقاشی زیرین، مردی با کلاهی لبه دار و یقه ای مزین به بند منگوله ای به تصویر کشیده شده است. پژوهشگران با توجه به سبک لباس او، تاریخ تقریبی این پرتره را بین سال های 1650 تا 1655 تعیین کرده اند؛ دوره ای که چنین پوششی در هلند رایج بوده است. اگر این اثر واقعا به ورمیر تعلق داشته باشد، می تواند یکی از نخستین کارهای شناخته شده او محسوب شود. تاکنون قدیمی ترین اثر شناخته شده ورمیر، تابلوی مسیح در خانه مریم و مرتا (1654-1655) بوده است.

علاوه بر این، در صورت تأیید، این اثر تنها پرتره مردانه شناخته شده از ورمیر خواهد بود. آثار دیگری همچون ستاره شناس (1668) و جغرافی دان (1668) گرچه شخصیت های مرد را به تصویر می کشند، اما در دسته بندی پرتره قرار نمی گیرند. چنین کشفی می تواند اطلاعات ارزشمندی درباره روند کاری و سال های آغازین فعالیت هنری ورمیر ارائه دهد.

متخصصان موزه ملی هنر اکنون این احتمال را مطرح می کنند که پرتره مردانه زیر دختر با کلاه قرمز در واقع اثری از خود ورمیر باشد. با این حال، این فرضیه هنوز نه تأیید و نه رد شده است. از سوی دیگر، این کشف دریچه ای تازه به روی احتمال وجود آثار ناشناخته دیگر می گشاید.

پس از مرگ ورمیر در سال 1676، فهرستی از اموال او تهیه شد که نشان می داد دو پرتره مردانه اثر کارل فابریتیوس، نقاش همشهری او در دلفت، در اختیار داشته است. برخی کارشناسان احتمال می دهند که نقاشی پنهان متعلق به فابریتیوس باشد و ورمیر بعدها بوم را برای خلق اثر خود استفاده کرده و نقاشی جدیدی روی آن کشیده باشد.

کارل فابریتیوس، هنرمندی که عمر کوتاهی داشت و در سال 1654 بر اثر انفجار بزرگ دلفت جان باخت، تنها حدود دوازده اثر شناخته شده از خود بر جای گذاشته است. اگر ثابت شود که پرتره پنهان اثر او بوده، این کشف نیز اهمیت چشمگیری در شناخت کارنامه محدود و ارزشمند او خواهد داشت.

به این ترتیب، پژوهش تازه نه تنها به بازنگری در تاریخ آثار ورمیر کمک می کند، بلکه می تواند دیدگاه های تازه ای درباره تعامل هنرمندان دلفت در میانه قرن هفدهم ارائه دهد. این تحقیقات همچنین اهمیت فناوری های نوین تصویربرداری در بازگشایی رازهای تاریخ هنر و شناخت لایه های پنهان آثار کلاسیک را بار دیگر برجسته می سازد.

کشف پرتره مردانه پنهان زیر دختر با کلاه قرمز می تواند معمایی مهم در تاریخ هنر اروپا را روشن کند؛ اینکه آیا با قدیمی ترین اثر شناخته شده ورمیر روبه رو هستیم یا با نقاشی نادر از فابریتیوس. در هر دو حالت، این یافته ارزش تاریخی و هنری بی سابقه ای دارد و نگاه تازه ای به میراث هنرمندان عصر طلایی هلند می افکند.