حسین چناری، مشاور کسب و کارهای آموزشی، در یادداشتی در عصر ایران نوشت: در آستانه سال تحصیلی جدید سوالی ذهن جامعه را به خود مشغول کرده است: چرا بسیاری از بچه های امروز حوصله درس خواندن ندارند؟ در پاسخ باید گفت گلایه ی بچه های الان درس نمی خوانند اگر صرفاً به بی انضباطی نسل جدید تقلیل یابد، درمان را به خطا می برد.

افت علاقه به درس نتیجه ی هم زمانِ چند عامل است: نظام آموزشی متمرکز و امتحان محور، افق شغلی مبهم، هجوم محتوای کوتاه مدتِ دیجیتال، سبک های فرزندپروریِ نامتوازن، و مدرسه هایی که کمتر حسِ معنا، اختیار و تجربه ی موفقیت خلق می کنند. متاسفانه، این عوامل به طور ویژه با هم تلاقی می کنند و بی انگیزگی را تقویت می کنند.

در این شرایط سوال درست این می تواند باشد که چه کاری می توان انجام داد؟

1. هدف های یادگیریِ شفاف و کاربردی

هر درس با مسئله ی واقعی شروع شود: یک پروژه ی محلی، یک محصول کوچک، یک نمایشگاه یادگیری. (مثال: در ریاضیِ آموزش نسبت ها، و طراحی بروشور قیمت گذاری یک غرفه ی خیریه ی مدرسه)

2. گزینش و اختیارِ هدایت شده

تابلوی انتخاب برای تکالیف: دانش آموز از بین سه مسیر هم سطح یکی را برگزیند (پادکست 3 دقیقه ای، پوستر داده نما، حل تمرین تشریحی).

3. ارزشیابی برای یادگیری، نه فقط از یادگیری

آزمونک های کوتاهِ کم استرس، بازخورد دوخطی، فرصت بازآزمایی پس از تمرین ، پوشه ی کار به جای یک نمره ی نهایی.

4. ریتم های یادگیریِ مؤثر

بازیابیِ فعال (آزمون کوتاه، پرسش و پاسخ کم نمره)، فاصله گذاری ترکیب تمرین ها، و توضیحِ چراییِ علمی این روش ها به خود دانش آموزان.

5. کلاس زنده با چرخه های کوتاه

توضیح 10 دقیقه، فعالیت تیمی 8 دقیقه، جمع بندی 5 دقیقه، تیکت خروجی یک سؤالی. کوتاه، متنوع، و همراه تفریح.

6. سواد رسانه و مدیریت توجه

آموزش صریحِ بهداشت دیجیتال : تعریف زمان های بی گوشی در مدرسه، تکنیک پومودورو، خاموش کردن نوتیفیکیشن های غیرضروری، و استفاده ی هدفمند از فناوری.

7. تعلق و امنیت روانی

جلسات گفت وگوی کوتاه، قراردادهای رفتاری ترمیمی، تعریف فعالیتهای کوچک اما منظم برای تلاش، نه فقط نتیجه.

8. حلقه های هم آموزی معلمان

هر ماه یک مسئله ی واقعی کلاس، یک اقدام کوچک مشترک، یک سنجه ی ساده، یک جمع بندی دوصفحه ای.

در همین باره:

پس لرزه های خروج آمریکا از برجام؛ بودجه دانش آموزان ایرانی نصف شد

زمان اعلام نتایج آزمون استخدامی ماده 28 آموزش و پرورش

1. چارچوب های مهربان و روشن

ساعت مطالعه ی مشخص، جایگاه ثابت بچه ها، تعریف مقررات برای موبایل بیرون از اتاق و همچنین در زمان درس.

2. تبدیل کنترل به مربی گری

سؤال های مربی گرانه: امروز چه چیزِ جدیدی یاد گرفتی؟ کجا گیر کردی و مشکل داشتی؟ قدم بعدی ات چیست؟

3. تقویت معنا

ربط دادن درس به علایق کودک (ورزش، موسیقی، بازی)، دعوت از الگوهای نزدیک (فامیل/دوست) برای گفت وگو درباره ی مسیرِ یادگیری بچه ها.

4. خواب و تغذیه

ریتم خواب منظم، استفاده از نور روز، فعالیت بدنی برای پایداری توجه.

1. کاهش اهمیت امتحان های پرریسک و تقویت سنجش های تکوینی و کارنمایی.

2. مستندسازی و به رسمیت شناختن پروژه های دانش آموزی در کارنامه بچه ها.

3. توانمندسازی معلم: بسته های رشد حرفه ای کوتاه، کاربردی و مدرسه مبنا؛ کاهش گزارش خواهی های موازی.

4. راهنمایی شغلی و مهارت های زندگی از متوسطه ی اول: مسیرهای تحصیلی متنوع و محترم (نظری فنی هنری) با پیوند به کارآموزی واقعی.

• هفته ای 4 مشاهده ی 10 دقیقه ای از کلاس ها + بازخورد دوخطی.

• تابلوی انتخابِ تکلیف را برای یک درس طراحی کنید.

• برای دو مبحث اصلی ماه، سه آزمون کوتاه، پرسش و پاسخ کوتاهِ بازیابی بگیرید.

• یک پروژه ی کوچکِ محلی تعریف کنید (نمایشگاه یک روزه در مدرسه).

• یک جلسه ی والدینِ موضوع محور 45 دقیقه ای: کمک کردن بدون کنترل گری .

• سیاست استفاده از گوشی را شفاف، کوتاه، همدلانه و یکپارچه اجرا کنید.

یک. افزایش حضور و مشارکت کلاسی: داده ی مشاهده ای و روش تیکت خروجی

دو. کاهش تعویق تکالیف و بهبود کیفیت محصول های دانش آموزی.

سه. ثبات یا رشد نمره های میان مدت با کاهش پراکندگی بین کلاس ها.

چهار. افزایش مراجعه ی داوطلبانه ی دانش آموزان برای بازخورد.

پنج. مشارکت بیشتر والدین در نشست های کوتاه و هدفمند.

بی میلیِ نسل امروز به درس، مشکل اخلاقی دانش آموز نیست؛ مسئله ی طراحیِ تجربه ی یادگیری است. هر جا مدرسه و خانواده توانسته اند معنا (یادگیری این مطلب به چه درد می خورد؟)، اختیار (من کجای این تصمیم هستم؟)، و تجربه ی موفقیت های کوچکِ پی درپی را فراهم کنند، علاقه بازمی گردد: حتی در دلِ فشارهای اقتصادی.

نسخه ی برنده، نه پرهزینه و نه پیچیده است: انباشتی از اقدام های کوچک، تکرارشونده و سنجش پذیر که سرمشق مدرسه را از نمره محوری کوتاه عمر به یادگیریِ ماندگار جابه جا می کند.