مدیر دفتر بهبود تغذیه جامعه وزارت بهداشت با اشاره به شیوع اضافه وزن و چاقی در دانش آموزان، بر لزوم محدوسازی موادغذایی ناسالم در محیط مدارس و همچنین در خانه ها توسط والدین تاکید کرد و گفت: اگرچه دستورالعمل پایگاه تغذیه سالم در مدارس در دسترس است اما بررسی ها حاکی از آن است که تنها 25 درصد مدارس این دستورالعمل را رعایت کرده و سه چهارم مدارس کشور، برنامه بوفه های سالم را چندان رعایت نمی کنند.

به گزارش ایسنا، دکتر احمد اسماعیل زاده، درباره ضرورت تغذیه سالم در مدارس اظهار کرد: تغذیه سالم در سنین مدرسه نه تنها به سالم سازی جامعه و پیشگیری از بروز بیماری های مزمن در سال های بعدی زندگی کمک می کند، بلکه می تواند نقش بسزایی در یادگیری، رشد و تکامل کودکان داشته باشد.

وی درباره وضعیت اضافه وزن و چاقی دانش آموزان توضیح داد: متاسفانه، آمار و ارقام بیانگر این است که شیوع اضافه وزن و چاقی در میان دانش آموزان به دلیل دریافت های غذایی نامناسب، کم تحرکی و عدم تحرک که در میان آنها شایع است و این موضوع هشداردهنده است. نه تنها با چاقی و اضافه وزن دانش آموزان مواجه هستیم، بلکه شیوع لاغری در برخی دانش آموزان وجود دارد. چنین شرایطی از اهمیت تغذیه و نقش این مولفه بر سلامت کودکان حکایت می کند.

مدیر دفتر بهبود تغذیه جامعه وزارت بهداشت با بیان اینکه برنامه های متعددی به منظور بهبود وضعیت تغذیه دانش آموزان مدارس داریم، گفت: آموزش تغذیه در سنین مدارس، یکی از اقدامات اساسی دفتر بهبود تغذیه جامعه وزارت بهداشت است. دانش آموزان، کتاب درباره سلامت شامل مباحث مختلف مانند تغذیه دارند و همچنین مباحث مربوط به تغذیه با همکاری وزارت آموزش و پرورش در کتب آنها گنجانده شده تا در ارتباط با تغذیه فرهنگسازی کنیم.

اسماعیل زاده ادامه داد: همچنین کارشناسان تغذیه که در مراکز بهداشتی کشور حضور دارند، موظف هستند حداقل یک جلسه آموزشی در هر هفته در یکی از مدارس برگزار کنند و مباحث مربوط به تغذیه سالم را برای دانش آموزان یا والدین یا معلمان و مربیان یا انجم اولیا مربیان ارائه دهند. اگرچه فرهنگسازی تغذیه را عملیاتی کرده ایم اما با کمبود کارشناس تغذیه در مراکز بهداشتی و درمانی مواجه هستیم و به همین دلیل این احتمال وجود دارد که آموزش در برخی مناطق آن چنان که باید باشد، نیست. استفاده از ظرفیت بخش خصوصی را به منظور حل این مشکل در دستور کار قرار داده ایم تا علاوه بر آموزش در بخش دولتی برای آموزش از بخش خصوصی با تعرفه مناسب استفاده می کنیم تا خدمات خود در زمینه فرهنگسازی تغذیه را گسترش دهیم.

او با بیان اینکه محدودسازی غذاهای ناسالم از دیگر برنامه های دفتر بهبود تغذیه جامعه وزارت بهداشت است، تصریح کرد: آموزش صرف و داشتن سواد تغذیه نمی تواند تضمین کننده سالم غذا خوردن باشد. محدودسازی موادغذایی ناسالم را در محیط مدارس را در کانون توجه قرار داده ایم و والدین نیز می بایست به محدودسازی غذای ناسالم در محیط خانه توجه کنند و موادغذایی ناسالم را خیلی در اختیار فرزندان خود قرار ندهند.

وی درباره وضعیت نظارت بر توزیع موادغذایی در بوفه مدارس تضیح داد: بوفه ها که پایگاه تغذیه مدارس قلمداد می شوند، انواع موادغذایی مفید و غیرمفید را ارائه داده و در اختیار دانش آموزان قرار می دهند. چندین سال است دفتر بهبود تغذیه، دستورالعمل پایگاه تغذیه سالم را از طریق وزارت بهداشت با همکاری وزارت آموزش و پرورش تدوین می کند و لیست موادغذایی و غذاهای مجاز و غیرمجاز را از طریق این دستورالعمل اعلام می کنیم.

اسماعیل زاده ادامه داد: دفتر بهبود تغذیه جامعه وزارت بهداشت از معاونت های بهداشت دانشگاه های علوم پزشکی خواسته است که با همکاری ادارات آموزش و پرورش نسبت به تهیه بنرهایی به منظور معرفی لیست غذاهای غیرمجاز اقدام کنند تا دانش آموزان بر ارائه موادغذایی در بوفه ها اقدام کنند تا غذای ناسالم و غیرمجاز در مدارس وجود نداشته باشد.

مدیر دفتر بهبود تغذیه جامعه وزارت بهداشت درباره چالش های تغذیه ای گفت: متاسفانه، رغبت کودکان برای مصرف موادغذایی ناسالم بیشتر است و تمایل کمتری برای مصرف غذای سالم دارند. دفتر بهبود تغذیه، دستورالعمل چگونگی ارائه موادغذایی در پایگاه های تغذیه مدارس را تنظیم می کند اما چگونگی نظارت بر اجرای این دستورالعمل برعهده کارشناسان بهداشت محیط مراکز جامع خدمات سلامت است و از عهده دفتر بهبود تغذیه خارج است. کارشناسان بهداشت محیط به مدارس مراجعه می کنند و اگر غذاهای غیرمجاز را در بوفه مدارس مشاهده کنند، در نوبت اول و دوم نسبت به صدور تذکر کتبی اقدام می کنند و در مراحل بعدی نسبت به پلمب و معرفی به مراجع غذایی اقدام می کنند.

وی ادامه داد: اگرچه روال چگونگی مواجهه با افراد متخلف در قانون آمده اما در مرحله اجرا با مشکلاتی مواجه می شود. مدارس با کمبود اعتبار مواجه هستند و برخی مدیران مدارس نیز پایگاه های تغذیه مدارس یعنی بوفه ها را یک منبع درآمد برای مدرسه قلمداد می کنند. مدیران مدارس، بوفه ها را به یک فرد اجاره می دهد و چندان نمی توانند به مستاجر بوفه بگویند قوانین وزارت بهداشت را رعایت کنند. همچنین فردی که نسبت به اجاره بوفه مدرسه اقدام کرده، اگر بدانند که تصمیم مدرسه بر فروش غذای سالم است و در نتیجه سبب کاهش رغبت دانش آموزان برای خرید می شود و به همین دلیل از اجاره بوفه خوددداری می کند.

اسماعیل زاده با بیان اینکه باز هم تاکید می کنم که اجرای دستورالعمل پایگاه تغذیه سالم با مشکلاتی مواجه است، توضیح داد: مدیران مدارس به دلیل اینکه به بوفه مدارس به عنوان منبع درآمد نگاه می کنند، چندان همکاری نمی کنند. همچنین با توجه به اینکه فردی که بوفه مدرسه را اجاره می کند به دنبال سود مالی بیشتر و در نتیجه خواهان عرضه موادغذایی است که فروش بیشتری دارند. همچنین هنگامی که ماموران وزارت بهداشت برای پلمب یک بوفه به یک مدرسه مراجعه می کنند به طور طبیعی با اعتراض دانش آموزان و والدین آنها مواجهه می شوند و این موضوع سبب یک جو اجتماعی می شود و دامن زدن به این تنش سبب بدتر شدن شرایط می شود.

مدیر دفتر بهبود تغذیه جامعه وزارت بهداشت گفت: اگرچه دستورالعمل پایگاه تغذیه سالم در مدارس در دسترس است اما بررسی هایی که در سال 1403 انجام داده ایم، بیانگر این است که 25 درصد مدارس نسبت به رعایت دستورالعمل پایگاه تغذیه سالم متعهد هستند و آن را رعایت می کنند. به عبارت دیگر، سه چهارم مدارس کشور، برنامه بوفه های سالم را چندان رعایت نمی کنند و وزارت بهداشت نیز ابزار آنچنانی در اختیار ندارد تا بوفه های مدارس را نسبت به رعایت دستورالعمل پایگاه تغذیه سالم مجاب کند. گاهی اوقات، مسئولان مدارس نیز حرف های به حقی می زنند و نمی توان موجب تنش در محیط مدارس شد.