پرونده بازارهای دارایی در نیمه نخست سال در حالی بسته شد که صندوق های درآمد ثابت، با رشد 16.69درصدی برنده اصلی سرمایه گذاری در این 6ماه بوده اند. پس از آن طلا با رشد 16.62درصدی قیمت، سپرده بانکی با بازدهی 12 درصدی، دلار با افزایش 6.15درصدی و سکه با صعود 3.07درصدی پیشتاز رالی بازارها شده اند. اما درمقابل بورس با ریزش 6.27درصدی متاثر از ریسک های سیستماتیک و تداوم خروج پول نتوانست کارنامه ای قابل قبول را به دست سرمایه گذاران دهد. اصلی ترین مقصد سرمایه ها پس از بروز جنگ، دارایی های کم ریسک تر بوده است.

به گزارش دنیای اقتصاد، پرونده بازارهای دارایی در نیمه نخست سال سرانجام بسته شد و معامله گران تکانه های شدید قیمتی را تجربه کردند. بازنده اصلی سرمایه گذاری در این 6ماه اما بورس بازان بودند که با کاهش 6.27 درصدی سرمایه های خود در این بازار مواجه شدند. این کاهش قیمت بیشترین اثر خود را از ریسک های سیاسی و نوسان مثبت بازارهای موازی پذیرفت. جایی که استارت نوسانات قیمتی از 23 فروردین با آغاز مذاکرات غیرمستقیم میان ایران و آمریکا زده شد. در ادامه این مسیر، جنگ تحمیلی 12 روزه و آتش بس، بازارها را با فراز و فرود بیشماری مواجه کرد.

از آغاز مذاکرات هسته ای کشورمان در فروردین تا جمعه شب گذشته که فرآیند فعال سازی مکانیسم ماشــه به جریان افتاد، بازارها وارد مسیری غیرقابل پیش بینی شدند. پس از گذشت 6 ماه از 1404، ریسک های سیاسی به عنوان مهم ترین متغیر اثرگذار بر روند بازارها موجب افزایش نسبی انتظارات تورمی میان سرمایه گذاری شد. جذاب شدن مجدد بازار ارز، طلا و سکه موجب شد سرمایه های خرد سهام راهی این بازارها شوند و شانس خود را برای کسب بازدهی در این بازارها دنبال کنند. دلار قبل از آغاز مذاکرات هسته ای در کانال 100 هزار تومان معامله شد اما بعد از مذاکرات وارد فاز نزولی شد و با تشدید ریسک ها مجددا به فاز صعودی بازگشت.

البته در بحبوحه جنگ 12 روزه دلار نهایتا تا کانال 94 هزار تومان بالا رفت. دلار و دارایی های بازار طلا و سکه در هفته های اخیر، بخش بزرگی از کاهش قیمت خود را جبران کرده اند. با آغاز مذاکرات میان ایران و آمریکا، بازار سهام با رشد همراه شد اما دلار آزاد، طلا و سکه افت قیمت را تجربه کردند. پس از جنگ تحمیلی 12 روزه، این روند معکوس شد و بورس علاوه بر از دست دادن بازدهی مثبتی که از ابتدای سال خلق کرده بود؛ به سمت بازدهی منفی حرکت کرد. در بازار ارز، طلا و سکه هم در دوران پساجنگ، بخشی از افت ها جبران شد.

با عقب نشینی بورس و خروج پول بازیگران خرد از تالار شیشه ای، شاهد صدرنشینی طلای 18 عیار از ابتدای سال بودیم. جایی که بورس بیش از 6 درصد کاهش ارتفاع را ثبت کرد. در همین مدت 50 هزار و 574میلیارد تومان پول حقیقی نیز از بازار خارج شده و میانگین شش ماهه ارزش معاملات خرد نیز در سطح 8 هزار و 337میلیارد تومان ایستاده که رقم ناچیزی محسوب می شود. اما در بازه 6 ماهه طلا با کسب بازدهی 16.62 درصدی کارنامه قابل قبولی را به دست سرمایه گذاران خود داده است.

دلار آزاد نیز از ابتدای سال 6.15 درصد افزایش قیمت را ثبت کرده است. مساله حائز اهمیت در مسیر 6 ماهه آن است که همه بازارها به غیر از بورس با کسب بازدهی مثبت کام معامله گران خود را شیرین کردند. بررسی های آماری حاکی از آن است که علاوه بر مقیاس 6 ماهه در بازه زمانی 3 ماهه و یک ماهه نیز بورس نتوانسته جایگاهی بهتر از پله آخر را از آن خود کند.

هرچند در مقاطعی بورس توانست نسبت به بازارهای موازی عملکرد بهتری را به نمایش بگذارد، اما تحت تاثیر ریسک های سیاسی و اقتصادی و تعدد سناریوهای ســختگیرانه حول محور پرونده هسته ای کشور بازدهی به دست آورده را پس داد. درحالی که بورس تا 28 اردیبهشت و با ثبت بازدهی 20 درصدی بر فراز کانال 3 میلیون و 252 هزار واحد ایستاده بود، اما به مرور با رشد به دست آورده وداع و میدان را برای بازارهای رقیب بازگذاشت.

پرونده معاملات بورس تهران در فصل تابستان نیز مایوس کننده بسته شد. شاخص کل بورس 14.89 درصد از ارتفاع خود را در تابستان از داد. نماگر هموزن این بازار نیز نتوانست عملکردی بهتر از کاهش 15.92درصدی کسب کند. شاخص کل فرابورس هم در این فصل 12.95 درصد کاهش یافت. طی همین مدت 49 هزار و 879میلیارد تومان پول حقیقی نیز از گردونه معاملات سهام و حق تقدم خارج شده است. خروج پول قدرتمند در فصل دوم سال از دو پیام مهم پرده برمی بردارد.

نخست آنکه پول های خارج شده ماحصل ریسک های سیاسی بوده است. دوم اینکه خروج پول از بازار سهام به عنوان بازاری پر ریسک، رونق دارایی های دیگر را رقم زده است. با نگاهی به عملکرد بازارهای موازی در فصل تابستان می توان دریافت که طلای 18 عیار نیز با افزایش حدود 39 درصدی روبه رو بوده و بعضا فراتر از انتظارات ظاهر شده است. دلار آزاد نیز طی این مدت 11.1 درصد رشد را به دست آورد.

آن طور که عملکرد بازارها نشان می دهد، ریسک های سیاسی از ابتدای سال تاکنون اثر خود را در بازار دارایی ها نیز به جا گذاشته است و فعالان بازارها تحت تاثیر همین مساله استراتژی معاملاتی خود را تغییر دادند. بعد از جنگ تحمیلی، بورس تهران روزهای سختی را پشت سر گذاشت و ارزش معاملات این بازار در محدوده های نازل قرار گرفت. افزون بر آن، بیش از 50 همت پول حقیقی از بازار خارج شد و از سوی دیگر، نماگرها و نسبت های مهم بازار سهام نیز به کف چند ساله خود رسیدند.

اما با وجود اینکه بورس در سطوح ارزنده ای قرار دارد. با این حال خبری از تقاضای موثر سهامی نیست. اما در شهریور ماه وضعیت شاخص های سهامی تاحدودی بهبود یافت. شاخص کل بورس 2.62درصد، شاخص هم وزن 1.13 درصد و شاخص کل فرابورس 1.82درصد بازدهی مثبت را به دست آوردند. بورس از هفته دوم شهریور و پس از قرار گرفتن در سطح دو میلیون و 395 هزار واحد وارد فاز رونق شد. با این حال از اواسط هفته گذشته مجددا با رنگ سرخ خودنمایی کرده است. اما در جریان معاملات روز گذشته شاخص های سهامی تغییر مسیر دادند.

شاخص کل بورس با افزایش 1.43 درصدی در سطح 2 میلیون و 540 هزار واحد ایستاد تا محدوده 2 میلیون و 500 هزار واحد به عنوان یک کف حمایتی تکنیکال عمل کند. شاخص هم وزن نیز 0.36 درصد بر ارتفاع خود افزود و به سطح 776 هزار واحدی رسید. در فرابورس نیز شاخص کل این بازار، رشد 0.16 درصدی را تجربه کرد. در معاملات دیروز، 400میلیارد تومان پول حقیقی وارد بازار سهام شد و ارزش معاملات خرد بازار سهام نیز رقم 5 هزار و 825 میلیارد تومان را ثبت کرد.

اما در مورد دورنمای بورس تهران اظهارات گوناگونی مطرح می شود. در همین رابطه امیرحسین جنانی گفت: به زودی گزارش های شش ماهه روانه کدال می شود. به نظر می رسد در یک فضای منطقی بازار وزن بیشتری به گزارش ها خواهد داد تا بتوانیم پیش بینی بهتری نسبت به عملکرد شش ماهه دوم داشته باشیم.

افزایش قیمت دلار در شرایط صلح به نفع بازار سرمایه است، ولی اگر به دنبال آن تنش باشد طبیعی است که بازار سرمایه روی خوشی به تنش نشان ندهد. واقعیت این است که اخبار مرتبط با مکانیسم ماشه برای بورس یک خبر تازه نیست؛ یک خبر تقریبا سوخته است که نمی تواند مثل قبل اثرگذار باشد.

به گفته این کارشناس، مکانیسم ماشه اگر در حد تحریم باقی بماند، مشکلات خود را برای بازار دارد، اما ترس عمده بازار از مقدمه چینی ماشه برای جنگ است. بر هیچ کس پوشیده نیست که حتی اگر جنگی هم رخ ندهد سایه این تحولات می تواند مجددا دوباره بر روند بازار تاثیرگذار باشد.

بخشی از تحولات و ریسک های مختلف در قیمت تابلو لحاظ شده و بخشی دیگر هنوز مبهم و ناشناخته است و بازار هم به آن نگاه بدبینانه ای دارد. پس مکانیسم ماشه از یک طرف که فعال شدنش ما را از مرحله تعلیق و نا اطمینانی وارد مرحله دیگر می کند شاید بازار را از فضای سردرگمی نجات دهد، اما بی شک با خود ریسک های مضاعفی را به همراه می آورد.

این کارشناس در ادامه گفت: بورس به سراغ بررسی عوامل جدید خواهد رفت. عواملی که اثرگذاری بیشتری دارند، مانند تورم فزاینده که خود زاییده همین محدودیت هاست، اختلاف قیمت دلار توافقی و دلار آزاد و همچنین خبرهای سیاسی جدید و بسیاری نکات دیگر، مورد توجه قرار خواهند گرفت. با توجه به رشد قابل توجه اخیر در بازارهای طلا و دلار، حجم هیجانات مشاهده شده ممکن است با قوانین بازارهای مالی همخوانی نداشته باشد و ریسک بالایی را به همراه داشته باشد.

او در پایان با بیان اینکه رشد پیوسته طلا و دلار، جذابیت سرمایه گذاری در سهام را کاهش داده اظهار کرد: این مهم موجب کمبود تقاضا در بازار سهام شده است. اگرچه امروز شاهد تحرکاتی در نمادهای بزرگ و حتی احتمال مثبت شدن برخی از آنها در روز آینده بودیم، اما به نظر می رسد بازار همچنان نیازمند زمان برای مشاهده تحرکات اصلی و پایدار است. در هر صورت این طبیعت بازار است که یکی، دو روز به این فضا واکنش منفی نشان دهد. در این هفته مهم ترین اخبار حول سفر رییس جمهور به نیویورک خواهد بود که تعیین کننده و سرنوشت ساز است و شاید اتفاقی رخ دهد.