فرارو- بیش از 5 میلیون بازنشسته تأمین اجتماعی با نگرانی های معیشتی روبه رو هستند و شماری از آنان برای بیان مطالبات خود تجمع کرده اند.

به گزارش فرارو، معوقات فروردین ماه بازنشستگان تأمین اجتماعی هنوز پرداخت نشده و هم زمان کسر کمک هزینه اولاد برای فرزندان بالای 18 سال تحت تکفل نیز به نگرانی ها افزوده است. همزمان، مطالباتی چون مستمری برابر خط فقر، درمان رایگان و بهبود خدمات رفاهی موجب برگزاری تجمع هایی در شهرهایی مانند اهواز، شوش و رشت شده است.

محمدحسن زِدا، سرپرست اسبق سازمان تامین اجتماعی در گفت وگو با فرارو به بررسی این مشکلات پرداخته است:

محمدحسن زِدا به فرارو گفت: سازمان تأمین اجتماعی تمامی بخشنامه های صادرشده طی 30 تا 40 سال گذشته را تحت عنوان تنقیح و تلخیص گردآوری کرده و برخی ایرادات را به تشخیص خود در قالب همین روند اصلاح کرده است. یکی از موارد بحث برانگیز در این فرایند، حذف پرداخت ماهانه یک میلیون و 700 هزار تومانی به بازماندگان خانمی است که فرزند تحت تکفل ندارند. این تغییر که بدون اطلاع رسانی قبلی، آگاهی رسانی به افکار عمومی و تنها با اعمال در نرم افزار سازمانی اجرا شده، برای بازماندگانی که حقوق دریافتی شان حدود 10 میلیون و 300 هزار تومان است، کاهشی سنگین به شمار می آید و اعتراضاتی را به دنبال داشته است.

او اشاره کرد: نکته بدتر اینکه حتی واجدین شرایط هم قطع شده و از آنها خواسته شده برای احقاق حق خود به شعب مراجعه کنند. برای پیگیری یا درخواست بررسی مجدد این موضوع، امکان تماس با مرکز 1420 یا مراجعه به نشانی اینترنتی https://1420.tamin.ir فراهم شده است.

سرپرست اسبق سازمان تامین اجتماعی گفت: دلایل گوناگونی برای مسائل مالی و مشکلات سازمان تأمین اجتماعی مطرح است. نخست، مسئله سن سازمان است؛ هنگامی که عمر آن از 60 سال می گذرد، به نهادی تبدیل می شود که بیشتر بار هزینه دارد. در 30 سال نخست، سازمان هایی مانند تأمین اجتماعی صرفاً درآمدزا هستند، چراکه بازنشسته ای وجود ندارد و پرداختی برای مستمری لازم نیست. بنابراین در این دوره فقط اندوخته گذاری صورت می گیرد. اگر این اندوخته ها در پروژه های سودده سرمایه گذاری می شد، می توانست در سال های بعد همچون یک منبع درآمد به کمک سازمان بیاید، اما این اتفاق رخ نداده است.

او افزود: دلیل دوم، تعهدات دولت است؛ چه تعهدات جاری و چه تعهدات گذشته. دولت میلیون ها نفر را بیمه کرده اما نه حق بیمه جاری آنان را پرداخت میکند و نه بدهی های انباشته گذشته را تسویه کرده است.

او ادامه داد: سومین عامل، سوءمدیریت است. زمانی که در یک سازمان تخصصی و حتی فوق تخصصی، مدیرانی منصوب شوند که الفبای این حوزه را نمی شناسند، طبیعی است که مشکلات جدی بروز کند. این افراد تقصیری ندارند، استعدادشان برای جای دیگری است. با قرار گرفتن در موقعیتی که به آن آشنایی ندارند، هم توان و استعدادشان در حوزه ای دیگر از دست می رود و هم به سازمانی که اداره اش را برعهده دارند لطمه می زنند.

او تاکید کرد: چهارمین مسئله، ساختار و تشکیلات قدیمی سازمان است که مربوط به 30 تا 40 سال پیش باقی مانده است. امروز با ورود فناوری هایی مانند هوش مصنوعی، دیجیتال و اتوماسیون، می توان بسیاری از هزینه ها را به طور چشمگیر کاهش داد؛ اما هنوز بازنگری جدی در این ساختار صورت نگرفته است.همین دلایل سبب مشکلات است.

زِدا گفت: روز گذشته، 30 شهریور 1404، مدیرکل وصول حق بیمه سازمان تامین اجتماعی اعلام کرد که درآمد تأمین اجتماعی در مقایسه با ماه گذشته 30 درصد کاهش یافته است. این کاهش مستقیماً بر پرداخت حقوق بازنشستگان اثر گذاشته و باعث تأخیر در واریزها شده است. بسیاری از بازنشستگان که معمولاً در 28 هر ماه حقوق خود را دریافت می کردند، اکنون که 31 ام است هنوز پولی به حسابشان واریز نشده است.

او یادآورد شد: این وضعیت پرسش جدی ایجاد می کند: چرا حقوق ها به موقع پرداخت نشده است؟ نامه مدیرکل وصول سازمان به خوبی نشان می دهد که شرایط تا چه اندازه بحرانی است. ماه گذشته سازمان با کسری منابع مواجه بود و حالا که درآمدها 30 درصد کمتر از همان ماه شده، روشن است که وضعیت دشوارتر شده و بیم آن می رود که دیگر بازنشستگان نیز نتوانند حقوق خود را دریافت کنند.

این متخصص سازمان تامین اجتماعی گفت: در این وضعیت ، تحریم و تورم نیز بی تأثیر نیستند. ممکن است کارفرما در شرایطی که دلار و سکه متورم شده و بورس نزدیک به 40 هزار واحد کاهش یافته است، تشخیص دهد که بهتر است پول خود را نگه داشته و به سازمان تأمین اجتماعی پرداخت نکند، زیرا تصور می کند ممکن است در آینده نیاز ضروری تری داشته باشد. با این حال، نکته این است که همه کارفرمایان چنین تصمیمی نمی گیرند و درصد محدود و خیلی کمی این رفتار را دارند.

سرپرست اسبق سازمان تامین اجتماعی گفت: سازمان تأمین اجتماعی بزرگ ترین سازمان بیمه گر در خاورمیانه است و در داخل کشور نیز نزدیک به نیمی از جمعیت را تحت پوشش دارد. ایجاد مشکل در این سازمان می تواند مشکلات بزرگی در کشور پدید آورد. تصور کنید که ما نزدیک به 5 میلیون نفر بازنشسته داریم؛ اگر هر خانواده تنها دو نفر عضو داشته باشد، همراه با خود بازنشسته می شود 15 میلیون نفر. بنابراین تصمیم گیرندگان ارشد نظام باید مواظب شرایط و اوضاع این سازمان باشند.

زِدا گفت: سازمان تامین اجتماعی فقط در یک مورد بیمه درمان تکمیلی بازنشستگان حدود 12 همت به سازمان بیمه گر بدهکار است و در حال حاضر آن سازمان بیمه دیگر خدمات ارائه نمی دهد. تصور کنید یک بازنشسته 80ساله اگر کسالت داشته باشد و بخواهد از بیمه تکمیلی استفاده کند، با این پاسخ مواجه می شود که سازمان تعهداتش را پرداخت نکرده، کاری از ما ساخته نیست . این سومدیریت تا چه زمانی می تواند به امید معجزه نادیده گرفته شود؟

این متخصص سازمان تامین اجتماعی گفت: نزدیک به 70 درصد مستمری بگیران حداقل بگیر هستند؛ یعنی اگر فردی همسر یا فرزند نداشته باشد، حقوق پایه او 10 میلیون و 300 هزار تومان است. اگر یک اولاد و همسر هم داشته باشد، مجموع دریافتی با لحاظ مسکن و معیشت حدود 15 میلیون تومان می شود.

او مطرح کرد: خط فقر کجاست؟ قبلاً می گفتند باید فاصله با خط فقر را بررسی کنیم، حالا باید به خط بقا نگاه کنیم؛ یعنی درآمد لازم برای تأمین حداقل وعده های غذایی روزانه. تصور کنید 2 نفر در یک ماه 30 وعده غذا بخورند؛ چقدر درآمد لازم دارند؟ بدون اینکه به اجاره، درمان، شهریه، سرویس مدرسه و هزینه های دیگر توجه کنیم. آیا این درآمد کافی است یا خیر؟ بنابراین اعتراض بازنشستگان بعید نیست.

او در نهایت گفت: در کنار این، معوقه فروردین 1404 که قرار بود افزایش حقوق نسبت به 1403 را اعمال کند، هنوز پرداخت نشده است. نرخ کالاهای اساسی در فروردین ماه با تورم حدود 40 درصد در شهریور چقدر شده است؟ یعنی اثر افزایش حقوق بر زندگی بازنشستگان و قدرت خرید آن ها عملاً از بین رفته است.