روز یکشنبه 19 سپتامبر، رییس جمهور وقت آمریکا، دونالد ترامپ، فرمانی اجرایی با عنوان محدودیت در ورود برخی کارگران غیرمهاجر امضا کرد؛ اقدامی که بلافاصله موجی از واکنش های سیاسی و اقتصادی را برانگیخت. بر اساس این دستور، مهاجرانی که با ویزای H1-B برای اشتغال تخصصی قصد ورود به آمریکا را دارند، تنها در صورتی مجاز به ورود خواهند بود که کارفرمای آن ها مبلغ 100 هزار دلار بپردازد یا وزیر امنیت داخلی برایشان معافیت ویژه صادر کند.

به گزارش فرهیختگان، طبق اعلام سخنگوی کاخ سفید، این قانون صرفاً برای ویزای جدید اعمال می شود و دارندگان فعلی این نوع ویزا یا افرادی که در پی تمدید آن هستند، مشمول آن نخواهند شد. هزینه جدید ویزای کار، 100 هزار دلار، حدود دو برابر میانگین حقوق سالانه دارندگان جدید H1-B و بیش از 80 درصد میانگین حقوق سالانه کل دارندگان این ویزا محسوب می شود. این دستور به سرعت باعث سردرگمی میان متقاضیان، نگرانی شرکت های فناوری و حتی بازگشت شماری از مهاجران از کشور های مختلف شد. شرکت های بزرگ فناوری از جمله گوگل، مایکروسافت و آمازون که بخش عمده ای از نیروی کار متخصص خود را از طریق ویزای H1-B جذب می کنند، این اقدام را تهدیدی جدی برای نوآوری و رقابت جهانی اقتصاد آمریکا دانستند.

از زمان ورود دونالد ترامپ به کاخ سفید در ژانویه، سیاست های مهاجرتی ایالات متحده وارد مرحله ای تازه از سخت گیری شده است. تازه ترین اقدام او، بازطراحی برنامه ویزای H1-Bبه عنوان یکی از مهم ترین تلاش های دولت برای تغییر قوانین مربوط به ویزاهای کاری موقت، توجهات گسترده ای را به خود جلب کرده است. مقامات دولت آمریکا می گویند این تصمیم با هدف حمایت از نیروی کار داخلی اتخاذ شده، اما تحلیلگران معتقدند چنین سیاستی در تضاد آشکار با مواضع پیشین ترامپ قرار دارد؛ چراکه او پیش تر از این برنامه حمایت کرده و آن را ابزاری برای تقویت اقتصاد دانش بنیان معرفی کرده بود.

ویزای H1-B نوعی ویزای غیرمهاجرتی است که به کارفرمایان آمریکایی اجازه می دهد نیروهای متخصص خارجی را در حوزه هایی چون فناوری اطلاعات، مهندسی، علوم مالی و بهداشت به طور موقت استخدام کنند. شرط اصلی دریافت این ویزا داشتن حداقل مدرک کارشناسی یا معادل آن است. این ویزا معمولاً برای سه سال صادر می شود و تا شش سال قابل تمدید است. ترامپ در خلال تصویب این قانون، برخی کارفرمایان را متهم کرد که با استفاده از این قانون، دستمزدها را عمداً پایین نگه می دارند و در نتیجه، به تضعیف جایگاه کارگران آمریکایی منجر می شوند. به گفته او، این روند به ضرر بازار کار داخلی تمام می شود و فرصت های شغلی برای شهروندان ایالات متحده را کاهش می دهد.

بر اساس داده های رسمی که شمار کارگران خارجی در حوزه های علوم، فناوری، مهندسی و ریاضیات (STEM) بین سال های 2000 تا 2019 بیش از دو برابر شده و به حدود 2.5 میلیون نفر رسیده است. این در حالی است که رشد اشتغال کلی در همین حوزه ها طی این دوره تنها 44.5 درصد بوده است. کارشناسان می گویند این شکاف آماری، زمینه ساز اختلافات جدی میان طرفداران و مخالفان ویزای H1-B شده است. براساس آمار اداره مهاجرت و نیروی کار آمریکا، بیش از 60 درصد ویزاهای H1-B در دو دهه اخیر به شرکت های فناوری تعلق گرفته است؛ شرکت هایی که بخش عمده ای از توسعه و نوآوری در آمریکا را هدایت می کنند. در مقابل، اتحادیه های کارگری و برخی گروه های سیاسی بر این باورند که ادامه این روند می تواند در بلندمدت منافع نیروی کار داخلی را به حاشیه براند.

تصمیم رییس جمهور آمریکا، برای محدودسازی ویزای H1-B با واکنش های متفاوتی از سوی منتقدان و حامیان طرح روبه رو شده است. برخی مشاوران نزدیک ترامپ مدت هاست که این برنامه را مورد انتقاد قرار داده اند و معتقدند شرکت های آمریکایی به جای استخدام نیروی داخلی، کارگران خارجی را ترجیح می دهند. با این حال، زمانی ترامپ در کنار ایلان ماسک، مدیرعامل تسلا، از ویزای H1-B دفاع کرده بود. ماسک بارها تأکید کرده که این برنامه ابزاری حیاتی برای جذب نیروی متخصص خارجی در حوزه فناوری است، حتی اگر برخی از حامیان ترامپ با آن مخالف باشند. مقامات دولت ترامپ می گویند که این ویزا به شرکت ها امکان می دهد دستمزدها را پایین نگه دارند و محدودسازی آن می تواند فرصت های شغلی بیشتری برای نیروهای آمریکایی فراهم کند. در مقابل، حامیان ویزای H1-B می گویند این برنامه نیروی کار بسیار ماهر را به آمریکا می آورد و برای پر کردن شکاف های استعداد و حفظ مزیت رقابتی شرکت ها ضروری است.

برخی کارشناسان، هشدار داده اند که این تصمیم می تواند جذابیت آمریکا را برای نخبگان جهانی کاهش دهد. اما واکنش ها در میان مهاجران نیز شدید بود؛ یک کاربر در پلتفرم Rednote زندگی خود را پس از این تصمیم به برده H1-B تشبیه کرد. بر اساس مصوبه جدید، شرکت ها برای هر درخواست جدید ویزای H1-B باید یک بار مبلغ 100 هزار دلار پرداخت کنند. این ویزا به کارفرمایان آمریکایی اجازه می دهد تا نیروی کار متخصص خارجی در رشته های فناوری، مهندسی، مالی و بهداشت را استخدام کنند. کارشناسان معتقدند بیشترین اثر این تصمیم بر مهاجران تازه وارد و شرکت های کوچک و متوسط فناوری خواهد بود، زیرا این شرکت ها باید هزینه 100 هزار دلاری را بپردازند و در صورت عدم توانایی مالی، ورود به آمریکا برای آن ها ممکن نخواهد بود.

این سیاست عملاً یک فیلتر اقتصادی ایجاد می کند؛ تنها شرکت های بزرگ و با منابع مالی کافی قادر خواهند بود استعدادهای خارجی را جذب کنند، درحالی که استارتاپ ها و شرکت های کوچک تر با محدودیت مواجه خواهند شد. این تصمیم برای محدودسازی ویزای H1-B باعث ایجاد سردرگمی و اضطراب شدید میان مهاجران شد. مهاجران از کشورهایی مانند هند و چین که در سفر بودند یا برنامه ریزی برای ورود به آمریکا داشتند، مجبور شدند سفرهای خود را متوقف کرده و به سرعت بازگردند.

رویترز می گوید، شرکت های بزرگ فناوری و مالی از جمله Microsoft، Amazon، Alphabet و Goldman Sachs بلافاصله اقدام به ارسال ایمیل های فوری و یادداشت های داخلی برای کارکنان کردند و توصیه کردند تا قبل از تاریخ اعمال قانون بازگشت خود به آمریکا را انجام دهند. این واکنش ها نشان دهنده اهمیت حیاتی نیروی کار H1-B برای صنایع فناوری و مالی آمریکا و همچنین میزان وابستگی اقتصاد این کشور به مهاجران متخصص است. کارشناسان هشدار داده اند که محدودسازی این ویزا می تواند فرایند نوآوری و توسعه در شرکت ها و استارتاپ های آمریکایی را مختل کند.

طبق آمار رسمی، هند با 71 درصد بزرگ ترین ذینفع ویزای H1-B در سال 2024 بود و پس از آن چین با 11.7 درصد در جایگاه دوم و انگلستان در جایگاه سوم قرار دارند. این تصمیم باعث نگرانی بسیاری از مهاجران شده است. بر اساس داده های USCIS، سالانه حدود 85 هزار ویزای H1-B صادر می شود که شامل 65 هزار ویزای عمومی و 20 هزار ویزای ویژه فارغ التحصیلان ارشد است. هند به عنوان بزرگ ترین دریافت کننده ویزای H1-B، بیشترین آسیب را از این تصمیم خواهد دید. چینی ها نیز در سال 2024 حدود 46 هزار و 680 ویزای آمریکایی و فیلیپنی ها 5.5 هزار ویزای آمریکایی دریافت کرده اند.

طی 28 سال گذشته، هندی ها 60 درصد از کل ویزاهای H1-B صادر شده را دریافت کرده اند. این سهم تقریباً سه برابر مجموع سهم 9 کشور دیگر در 10 کشور برتر است. طبق داده های USCIS برای سال 2025، میانگین حقوق برای استخدام اولیه H1-B برابر 97 هزار دلار و برای ویزاهای مداوم حدود 120 هزار دلار است. بنابراین هزینه 100 هزار دلاری برای یک کارمند جدید تقریباً برابر با کل حقوق سالانه اوست. این موضوع می تواند مانع صدور درخواست های جدید شود و برنامه را عملاً محدود کند.

یکی از مهم ترین ابعاد تصمیم ترامپ، افزایش هزینه ویزای H1-B برای متقاضیان جدید به مبلغ 100 هزار دلار است که مهاجران باید یک بار آن را پرداخت کنند تا اجازه کار داشته باشند. اگر بخواهیم این 100 هزار دلار هزینه ویزای مهاجرت کاری را با میانگین حقوق سالانه در ایالات متحده مقایسه کنیم، طبق گزارش اداره آمار کار آمریکا در سال 2024، میانگین حقوق سالانه یک آمریکایی 65 هزار و 500 دلار است. این یعنی مبلغ 100 هزار دلار ویزای کار تقریباً 1.5 برابر میانگین درآمد سالانه است و برای بسیاری از مهاجران تازه وارد و شرکت های کوچک یا متوسط، پرداخت آن به طور مستقل غیرممکن به نظر می رسد.

این هزینه نزدیک به دوبرابری نه تنها یک فشار مالی بر کارفرما ایجاد می کند، بلکه مهاجران را نیز در یک دوراهی اقتصادی و حرفه ای قرار می دهد که آیا باید با وجود این هزینه سنگین وارد آمریکا شوند و یا از فرصت شغلی صرف نظر کنند؟ بسیاری از تحلیلگران معتقدند این سیاست عمداً یک فیلتر اقتصادی ایجاد کرده و تنها متخصصان با مهارت بالا و حمایت شرکت های بزرگ قادر خواهند بود از آن عبور کنند. درنهایت، در عمل شرکت های مالی و فناوری یا باید هزینه اضافی را بپذیرند و استخدام نیروهای متخصص خارجی را ادامه دهند یا به دنبال جایگزینی نیروی کار داخلی باشند که ممکن است مهارت و تجربه کافی نداشته باشد و بهره وری را کاهش دهد.

محدودیت های مهاجرتی جدید ترامپ اعتراض شرکت های فناوری را برانگیخته است؛ حتی همان شرکت هایی که در انتخابات ریاست جمهوری میلیون ها دلار به کمپین ترامپ کمک کرده بودند. مایکروسافت و جی پی مورگان به کارکنان خود که ویزای H1-B دارند هشدار داده اند از سفر بین المللی خودداری کنند یا هرچه سریع تر به آمریکا بازگردند، زیرا ساختار جدید هزینه ها از هفته جاری اجرایی می شود. برخی تحلیلگران هشدار داده اند این اقدام می تواند شرکت ها را وادار به انتقال بخش هایی از فعالیت های ارزشمند به خارج کند و موقعیت آمریکا را در رقابت حیاتی با چین در حوزه هوش مصنوعی تضعیف کند.

جرمی گلدمن، تحلیلگر شرکت eMarketer، گفت: در کوتاه مدت، واشنگتن ممکن است درآمد زیادی کسب کند؛ اما در بلندمدت، ایالات متحده با این سیاست حمایت گرایانه، برتری نوآورانه خود را از دست خواهد داد. ازجمله واکنش های منفی شرکت های فناوری می توان به افت ارزش سهام آن ها اشاره کرد، زیرا شرکت هایی که وابستگی زیادی به نیروی کار خارجی دارند، طبیعتاً از این تصمیم متأثر می شوند. بر اساس گزارش ها، سهام شرکت خدمات فناوری کگنیزانت نزدیک به 5 درصد کاهش یافت و سهام شرکت های هندی اینسوسیس و ویپرو بین 2 تا 5 درصد افت کرد. در مقابل، استارتاپ های هوش مصنوعی مانند OpenAI و Anthropic بسته های حقوقی بیش از 300 هزار دلار ارائه داده اند، اما شرکت های کوچک و متوسط توان پرداخت این هزینه را ندارند و درنتیجه صدور ویزا برای آن ها محدود خواهد شد.

بر اساس داده های خدمات شهروندی و مهاجرت ایالات متحده (USCIS)، بیشترین درخواست های تأیید شده ویزای H1-B در سال مالی 2024 (1 اکتبر 2023 تا 30 سپتامبر 2024) به حوزه فناوری اطلاعات اختصاص داشته است و سهمی حدود 64 درصد دارد. پس از آن، گروه های معماری، مهندسی و نقشه برداری با سهم 10 درصد و مشاغل آموزشی با سهم 6 درصد در جایگاه های بعدی قرار دارند. بزرگ ترین بخش صنعتی برای ویزاهای H1-B که تأیید شده اند، برنامه نویسی رایانه ای با سهم 25 درصد است. در بخش صنایع نیز خدمات فنی و علمی بیشترین سهم را در میان کارفرمایانی که تقاضای ویزا داشته اند، با 48 درصد دارا هستند، در حالی که صنعت تولید با 11 درصد در رتبه دوم قرار دارد.

آمازون بزرگ ترین شرکتی است که بیشترین نیروی خارجی را برای ثبت درخواست H1-B دارد. این شرکت در سال مالی 2024 بیش از 9 هزار ویزا دریافت کرده است. دیگر غول های فناوری نیز به شدت به این برنامه وابسته اند؛ گوگل با 5364 ویزا، متا با 4844، مایکروسافت با 4725 و اپل با 3873 ویزای تأیید شده، ازجمله شرکت های پیشرو هستند که ممکن است تحت تأثیر این تغییرات قرار بگیرند. براساس داده های جهانی، هند در سال گذشته بزرگ ترین ذی نفع ویزاهای H1-B بوده و 71 درصد از کل ویزاهای صادرشده به شهروندان این کشور تعلق داشته است. چین با 11.7 درصد در رتبه دوم قرار دارد.

در نیمه نخست سال 2025، شرکت آمازون بیش از 12 هزار ویزای H1-B دریافت کرد، در حالی که مایکروسافت و متا هرکدام بیش از 5 هزار ویزا کسب کردند. بزرگ ترین شرکت های برون سپاری هندی، مانند اینفوسیس با 8.137 ویزا و TCS با 5.272 ویزا، بیشترین دریافت کنندگان H1-B در سال 2024 بوده اند. میانگین حقوق این شرکت ها بین 89 هزار تا 113 هزار دلار متغیر است. حتی برای این شرکت ها، پرداخت 100 هزار دلار هزینه ویزا فشار مالی قابل توجهی ایجاد می کند.

با توجه به هزینه سنگین 100 هزار دلاری ویزای H1-B، کسب وکارهای کوچک و استارتاپ ها نسبت به غول هایی مانند آمازون، متا، اپل و آلفابت، شرکت مادر گوگل، احتمالاً توانایی پرداخت این مبلغ را ندارند. تا به امروز، این چهار شرکت به طور مشترک حدود 11.1 تریلیون دلار سرمایه دارند و به راحتی می توانند هزینه های جدید را پوشش دهند. این هزینه بالا می تواند به این معنا باشد که کارگران متولد خارج از کشور از موقعیت های شغلی سطح پایین محروم شوند، زیرا پرداخت 100 هزار دلار برای یک کارگر با دستمزد پایین، فشار مالی زیادی ایجاد می کند. از سوی دیگر، بسیاری از آمریکایی ها معتقدند وضعیت کاری در کشور پس از شیوع کرونا بدترین شرایط را تجربه کرده است. اگر این روند ادامه یابد ممکن است فرصت های شغلی جدید برای نیروهای داخلی ایجاد شود. این تغییر به ویژه برای فارغ التحصیلان رشته های علوم کامپیوتر که در بحبوحه اخراج های پی درپی و کاهش فرصت های شغلی وارد بازار می شوند، می تواند فرصت مناسبی برای ورود به بازار کار آمریکا باشد.