با آغاز فصل برداشت برنج نو در شالیزارهای شمال کشور، این روزها بازار برنج بیش از هر زمان دیگری در کانون توجه قرار دارد. ورود تدریجی محصول تازه به بازار، بحث ها درباره کیفیت و میزان تولید نوسان قیمتی را داغ تر کرده است. هرچند نوسان اولیه قیمتی تا حدودی بهتر شده، اما چالش های نظام توزیع و تفاوت قیمت برنج از تولید تا مصرف همچنان مورد توجه قرار دارند.

به گزارش تجارت نیوز، این روند نه تنها نگاه ها را به وضعیت عرضه و تقاضا معطوف کرده، بلکه چشم انداز تازه ای برای کشاورزان و مصرف کنندگان در زمینه قیمت گذاری و ثبات بازار ترسیم می کند. در عین حال، حضور برنج وارداتی و شیوه های نوین فروش مانند عرضه مستقیم اینترنتی نیز به پیچیدگی و پویایی این بازار افزوده است و می تواند بر رفتار خریداران و سیاست های توزیع تأثیر بگذارد.

حسین تقی زاده، رییس اتحادیه برنج بابل، درباره وضعیت تولید و قیمت برنج نو توضیح داد: فصل برداشت در مناطق بابل، آمل، فریدون کنار و… از 25 تیرماه آغاز شد و سپس به جویبار و ساری رسید و سرانجام در اواسط مرداد خاتمه یافت.

این فعال صنفی درباره قیمت برنج نو تصریح کرد: قیمت برنج نو در کارخانه اواسط مرداد ابتدا به 180 هزار تومان و سپس بعد از افزایش خرید، قیمت آن به 250 هزار تومان هم رسید، اما اکنون دوباره رکود بر فضای بازار حاکم شده و قیمت این نوع برنج به 230 هزار تا 240 هزار تومان رسیده است.

او افزود: بعد از آماده سازی و سورت شدن برنج، قیمت برنج درجه یک و با کیفیت به 270 هزار تومان هم می رسد.

رییس اتحادیه برنج بابل درباره کیفیت برنج های امسال و وضعیت برداشت در استان های شمالی عنوان کرد: برنج های کشت امسال از نظر کیفیت در وضعیت مطلوبی قرار دارند. برداشت برنج در مازندران انجام شده و در گیلان هم برداشت از 10 شهریور شروع شد و در حال حاضر تقریبا به پایان رسیده و در گلستان هم برداشت همچنان ادامه دارد.

او افزود: بعد از پایان فصل برداشت در گلستان، برنج راتون یا همان چین دوم هم از اواخر مهر برداشت می شود.

تقی زاده در پاسخ به این پرسش که آیا احتمال افزایش قیمت برنج امسال تا سقف 400 هزار تومان وجود دارد؟ اظهار کرد: بعید است که قیمت برنج امسال به 400 هزار تومان برسد. زیرا برنج خارجی هم در بازار موجود است و برنج داخلی هم از کیفیت مطلوبی برخوردار است.

او افزود: از طرفی، در حوزه برنج وارداتی هم اکنون ذخایر محصول پارسال پاکستان در این کشور رو به اتمام است، اما در ایران این برنج همچنان به اندازه کافی در بازار موجود است. به طور قطع، با ورود برنج های جدید در آبان ، قیمت برنج ثابت می ماند.

رییس اتحادیه برنج بابل درباره عرضه برنج با قیمت بالای 300 هزار تومان توضیح داد: عموما شرکت های بزرگ برنج را با این قیمت به فروش می رسانند و حتی سود آنها از سود خرده فروشی بالاتر است. به عنوان مثال، سود عمده فروشی 3 درصد است و سود خرده فروشی در محدوده 12 درصد قرار دارد اما سود این شرکت ها در مواردی به 30 درصد هم می رسد.

این فعال صنفی تأکید کرد: وقتی برنج در مبدأ با قیمت 230 هزار تا 240 هزار تومان عرضه می شود، باید در مقصد با قیمت زیر 300 هزار تومان در اختیار مصرف کننده قرار بگیرد.

تقی زاده با اشاره به فروش اینترنتی برنج توسط کشاورزان عنوان کرد: در حال حاضر، بعضی کشاورزان محصولات خود را به صورت اینترنتی عرضه می کنند. این روش یک ایده مثبت است، زیرا کالا به طور مستقیم در اختیار مصرف کننده نهایی قرار می گیرد. در این شیوه قیمت ها معقول و کیفیت محصولات نیز مطلوب است.

براساس این گزارش، با وجود کیفیت مطلوب برنج های کشت امسال و ثبات نسبی قیمت ها در مبدأ، آنچه مشهود است، عدم شفافیت و ناهماهنگی در نظام توزیع است. در حالی که قیمت برنج نو درب کارخانه 230 هزار تا 240 هزار تومان اعلام شده و انتظار می رود با احتساب سود منطقی خرده فروشی به قیمتی زیر 300 هزار تومان به دست مصرف کننده برسد، شاهد عرضه آن با قیمت های بالای 300 هزار تومان توسط شرکت های بزرگ هستیم.

این تفاوت فاحش و سودهای گاه تا 30 درصدی این شرکت ها، نه تنها به ضرر مصرف کننده است، بلکه نشان دهنده ضعف نظارت بر مکانیزم قیمت گذاری در مراحل میانی عرضه است.

در چنین شرایطی، هرچند فروش مستقیم و اینترنتی محصولات توسط کشاورزان راهکاری مثبت برای حذف واسطه ها و ارائه قیمت معقول تر است، اما این گام های کوچک به تنهایی نمی تواند چالش بزرگ ناعادلانه بودن ساختار توزیع و تحمیل قیمت های گزاف به مصرف کننده نهایی را حل کند. این وضعیت، لزوم بازنگری جدی در نظام توزیع و نظارت بر سودآوری شرکت های بزرگ را بیش از پیش نمایان می سازد.