نشانه ها حاکی از آن است که خودروسازان از ابتدای امسال با مشکل در تامین مواد اولیه مواجه بوده اند. از همان ماه های نخست سال، گزارش هایی مانند شامخ و همچنین اظهارات کارشناسان درباره خالی شدن انبارهای مواد اولیه خودروسازان منتشر شد؛ موضوعی که به عنوان زنگ هشدار برای این صنعت قابل ارزیابی است.

به گزارش دنیای اقتصاد، برای مثال آمار شامخ نشان می داد که خودروسازان به شدت تحت تاثیر رشد بهای تامین مواد اولیه بوده اند. به طوری که در شامخ مردادماه این فاکتور که در تیرماه روی 76 واحد بود در مرداد به 89.3 واحد رسید تا ضمن رشد 13.3 واحدی به بالاترین رقم این فاکتور از ابتدای سال تاکنون برسد.

همچنین آمار شامخ از افت مواد اولیه در انبار خودروسازان حکایت داشت. به طوری که این فاکتور از 41.1 واحد در تیرماه به 31.7 واحد در مرداد رسیده تا کمترین میزان ثبت شده در شامخ مرداد را به نام خود ثبت کند و افت 9.4 واحدی نیز داشته باشد. بر این اساس می توان با اطمینان گفت که خودروسازان و قطعه سازان به شدت با مشکل تامین مواد اولیه دست و پنجه نرم می کنند.

حالا اما آمار و اطلاعات ثبت شده در صورت های مالی پنج ماهه خودروسازان نیز این مشکل را تایید می کنند. طبق آماری که خودروسازان به سازمان بورس ارائه داده و در سامانه کدال منتشر شده است، سایپا از ابتدای سال جاری تا انتهای مردادماه 37.6 همت برای خرید مواد اولیه هزینه کرده است. این در شرایطی است که در مدت مشابه سال گذشته این رقم به 49.3 همت می رسید. بنابراین خرید مواد اولیه دومین خودروساز بزرگ کشور 11.7 همت معادل 23.7 درصد کاهش پیدا کرده است. ن

کته قابل توجه اینکه این ارقام تنها هزینه خودروسازان برای خرید مواد اولیه را نشان می دهند، اما با توجه به اینکه اساسا در این مدت زمان بهای خرید قطعات و مواد اولیه نیز رشد قابل توجهی داشته (که نمود آن را در شامخ مردادماه نیز دیدیم) احتمالا حجم خرید مواد اولیه برای این خودروساز بسیار بیشتر از 23.7 درصد کاهش را تجربه کرده است.

علاوه بر این اطلاعات ثبت شده برای پارس خودرو در سامانه کدال نیز روند مشابهی را نشان می دهد. به طوری که سومین خودروساز کشور، در پنج ماه ابتدایی سال 1403 به میزان 10.8 همت خرید مواد اولیه داشته است اما از ابتدای امسال تا انتهای مردادماه این رقم به 8.8 همت رسیده است.

بنابراین در این بازه زمانی هزینه ای که پارس خودرو برای خرید مواد اولیه کرده است، 18.5 درصد افت داشته است. با توجه به رشد قیمت مواد اولیه احتمالا حجم خرید این شرکت کاهش بیشتری را تجربه کرده است. در مورد ایران خودرو اما این اطلاعات و آمار شفاف نیست چراکه در گزارش پنج ماهه این شرکت به سازمان بورس هزینه خرید مواد اولیه در پنج ماه نخست 1403 قید نشده است و تنها اعلام شده که در مدت مشابه سال جاری این رقم 111.8 همت بوده ست.

بنابراین با توجه به مشکل تامین مواد اولیه که خودروسازان این روزها با آن دست به گریبان هستند، نمی توان چندان به آینده عرضه خودرو امیدوار بود و حتی می توان این پیش بینی را داشت که احتمالا تولید خودروهای ناقص نیز افزایش پیدا خواهد کرد چراکه عموما در کمبود قطعه خودروسازان ترجیح می دهند تا خط تولید خود را متوقف نکنند و نهایتا خودروی ناقص تولید کنند تا بعدا با تامین قطعه مورد نیاز آنها را کامل کنند.