وحید محمود قره باغ؛ پل شادِروان یا شادُروان شوشتر که با نام بند قیصر نیز شناخته می شود، سازه ای مربوط به دوران ساسانی است. مطابق اسنادی شاپور یکم ساسانی پس از به اسارت گرفتن والریانوس امپراتور روم، او را مجبور به کار کردن در ساخت پل بند شوشتر کرد. گفتنی است نقش رستم در استان فارس صحنه اسارت والریانوس را در دل سنگ به تصویر می کشد. ضمن اینکه شاپور، اسیران معمار رومی را نیز در این اثر به کار گرفت و یکی از مشهورترین آن ها برانوش مهندس، سپهدار جنگی سپاه روم در آن عصر بود. در واقع شاپور اول، در ازای ساخت پل شادروان در شوشتر وعده آزادی به برانوش داده بود و پس از اتمام سه ساله آن، به وعده خود نیز عمل کرد. البته شاپور ساسانی از اسیران رومی در ساخت دیگر سازه ها همچون پل، بندها و مسیر رودها نیز در شوشتر استفاده کرد. در حقیقت ماجرا به زمانی برمی گشت که پس از به تخت نشستن شاپور اول، سرزمین هایی که متعلق به امپراتوری ساسانی بود سر به شورش گذاشتند و امپراتوری روم که فرصت را مناسب می دید سپاهی به فرماندهی برانوش به ایران فرستاد؛ البته نتیجه این جنگ به هیچ وجه مطابق میل رومیان نبود. به عبارتی رومیان شکست سختی خوردند و تعداد زیادی از آن ها اسیر و کشته شدند و برانوش سپه سالار روم نیز اسیر سپاه ایران شد و در نهایت والریانوس امپراتور روم نیز خود را تسلیم شاپور اول کرد. ناگفته نماند سیستم های آبی شوشتر که به نام سازه های آبی شوشتر نیز معروف است، مجموعه ای به هم پیوسته از سیزده اثر تاریخی است. این آثار به گونه ای پیوسته و هیدرولیکی و در هماهنگی با یکدیگر کار می کنند و از دوران هخامنشیان تا ساسانیان و به منظور بهره گیری هر چه بیشتر از آب، مهندسی و ساخته شده اند. این سازه به عنوان بزرگ ترین مجموعه صنعتی پیش از انقلاب صنعتی یاد شده است. در نهایت اینکه پل شادروان، قدیمی ترین پل ایران و یکی از کهن ترین پل های جهان است و این اثر بزرگ ترین پل بند سنگی جهان به شمار می رود. در گذشته این پل بند چهل و چهار دهنه داشته که البته در حال حاضر برخی دهانه های آن از بین رفته است. این اثر بیش از پانصد متر طول دارد که به منظور تامین آب خصوصا برای کشاورزی به کار گرفته می شد. در واقع شاپور اول قصد داشت این اثر به عنوان یادگاری از عظمت ایران و دوران ساسانی به یادگار بماند و البته راحتی مردم را فراهم کند. |