فرارو- کشفی غیرمنتظره در آناتومی بدن انسان نشان داد که پس از 300 سال، اندام تازه ای شناسایی شده است؛ یافته ای که امیدهای تازه ای برای کاهش عوارض پرتودرمانی و ارتقای کیفیت زندگی بیماران به همراه دارد.

به نقل از نیوز18، گروهی از دانشمندان هلندی در جریان آزمایش های مربوط به تصویربرداری سرطان به کشفی شگفت انگیز دست یافتند: وجود غدد بزاقی جدید در ناحیه گلو. این کشف که می تواند نگاه دانش پزشکی به آناتومی بدن انسان را تغییر دهد، پیامدهای مهمی در بهبود کیفیت زندگی بیماران سرطانی خواهد داشت.

در سال 2020 پژوهشگران مؤسسه سرطان هلند واقع در آمستردام، در حال آزمایش نوعی روش پیشرفته تصویربرداری موسوم به PSMA PET-CT بودند؛ روشی که ترکیبی از سی تی اسکن (CT) و پوزیترون امیسیون توموگرافی (PET) محسوب می شود و برای شناسایی تومورهای پروستات به کار می رود. در این روش، ماده ای رادیواکتیو به بدن بیمار تزریق می شود تا مسیر حرکت آن ردیابی و نقاط غیرطبیعی شناسایی شود.

هدف پژوهش، یافتن تومورهای پروستات بود؛ اما پزشکان با شگفتی مشاهده کردند که در ناحیه ای پشت بینی و بالای حلق، دو نقطه ناشناخته به شکل غیرمنتظره ای روشن شده است. بررسی دقیق تر نشان داد که این نواحی در واقع مجموعه ای از غدد بزاقی جدید هستند که پیش تر در کتاب های پزشکی ذکر نشده بود.

این غدد تازه کشف شده که غدد بزاقی توباریال نام گرفته اند، حدود 4 سانتی متر طول دارند و در قسمت فوقانی حلق قرار گرفته اند؛ جایی که تا پیش از این تصور می شد تنها غدد میکروسکوپی کوچک و پراکنده وجود دارد. دکتر ووتر فوگل، انکولوژیست پرتودرمانی در این مرکز، اظهار داشت:

ما همیشه می دانستیم که سه جفت غده بزاقی بزرگ در بدن انسان وجود دارد؛ اما در این ناحیه هرگز چنین چیزی ثبت نشده بود. تصور کنید وقتی با چنین یافته ای روبه رو شدیم چه قدر شگفت زده شدیم.

این تیم پژوهشی سپس اسکن های 100 بیمار مختلف را بررسی کرد و در تمامی آن ها وجود این غدد تازه مشاهده شد. همین موضوع احتمال خطای آزمایش را به شدت کاهش داد و یافته ها را به واقعیتی علمی نزدیک تر کرد.

پژوهشگران توضیح می دهند که یکی از مشکلات بزرگ بیماران مبتلا به تومورهای سر و گردن، آسیب به غدد بزاقی در اثر پرتودرمانی است. هنگامی که این غدد تخریب می شوند، بیمار دچار مشکلات جدی در خوردن، بلعیدن و حتی صحبت کردن می شود.

به گفته دکتر فوگل، این عارضه مشابه همان آسیبی است که به غدد بزاقی زیر فک وارد می شود. آن ها با بررسی بیش از 700 پرونده بیمار دریافتند که هرچه میزان پرتوگیری این غدد تازه بیشتر باشد، شدت عوارض بیماران نیز بالاتر می رود.

بر این اساس، اگر بتوان در برنامه ریزی پرتودرمانی این غدد ناشناخته را نیز مورد توجه قرار داد و از آسیب به آن ها جلوگیری کرد، کیفیت زندگی بیماران پس از درمان به طور چشمگیری بهبود خواهد یافت.

کشف غدد توباریال تنها یک یافته پزشکی ساده نیست؛ بلکه می تواند برداشت های سنتی از آناتومی بدن انسان را تغییر دهد. برای بیش از سه قرن، دانش پزشکی تصور می کرد ساختار اصلی غدد بزاقی انسان کاملاً شناخته شده است. حالا کشف یک جفت غده جدید نشان می دهد که حتی در قرن بیست ویکم هنوز بخش هایی از بدن وجود دارد که ناشناخته باقی مانده اند.

این موضوع همچنین یادآور می شود که علم پزشکی همچنان در حال پیشرفت است و هر کشف تازه می تواند مسیرهای جدیدی برای درمان بیماری ها باز کند.

پژوهشگران اکنون در تلاشند تا بهترین روش ها را برای محافظت از این غدد طی درمان های پرتویی بیابند. هدف آن ها این است که مشخص کنند کدام دسته از بیماران بیشترین منفعت را از این یافته خواهند برد.

اگر این تلاش ها موفقیت آمیز باشد، می توان انتظار داشت که عوارض جانبی پرتودرمانی به میزان قابل توجهی کاهش یابد. این موضوع نه تنها امید تازه ای برای بیماران مبتلا به سرطان های سر و گردن ایجاد می کند، بلکه می تواند به الگویی جدید در طراحی روش های درمانی تبدیل شود.