مهندسان چینی نخستین رایانه شبیه مغز جهان را با بیش از 2 میلیارد نورون مصنوعی معرفی کرده اند.

به گفته توسعه دهندگان در دانشگاه ژجیانگ، شمار نورون های میمون داروین به اندازه مغز یک میمون ماکاک نزدیک می شود و می تواند به پیشبرد هوش مصنوعی الهام گرفته از مغز انسان کمک کند.

به گزارش دفتر همکاری فناوری سفارت جمهوری اسلامی ایران در پکن به نقل از ساوت چاینا مورنینگ پست، میمون داروین تازه ترین نسل از رایانه های شبیه مغز است که توسط پژوهشگران دانشگاه ژجیانگ تولید شده است. این نخستین رایانه شبیه مغز جهان بر پایه یک تراشه نورومورفیک اختصاصی با بیش از 2 میلیارد نورون است.

این سامانه محاسباتی از 960 تراشه شبیه مغز داروین 3 ساخته شده که بیش از 100 میلیارد سیناپس ایجاد می کند و به گفته دانشگاه یک گام نزدیک تر به دستیابی به هوش پیشرفته تر شبیه مغز است.

میمون داروین تاکنون با موفقیت در انجام وظایفی چون تولید محتوا، استدلال منطقی و ریاضیات به کار گرفته شده و از مدل بزرگ شبیه مغز شرکت پیشگام چینی دیپ سیک استفاده کرده است.

منابع نورونی و سیناپسی این رایانه شبیه مغز همچنین می تواند برای شبیه سازی مغز حیوانات مختلف مانند ماکاک، موش و ماهی گورخری به کار رود؛ موضوعی که دانشگاه ژجیانگ تأکید کرده می تواند تحقیقات علوم اعصاب را پیش ببرد.

محاسبات نورومورفیک یا محاسبات شبیه مغز، از شبکه های عصبی و قابلیت های پردازشی مغز الهام گرفته و از نورون ها و سیناپس های مصنوعی بهره می گیرد. این فناوری امکان پردازش کارآمدتر داده ها را فراهم کرده و سیستم ها را قادر می سازد تا عملکردهای شناختی مانند تصمیم گیری، یادگیری و حافظه را شبیه سازی کنند. چنین قابلیتی می تواند به حل سریع تر و سازگارتر مسائل و نیز توسعه سامانه های پیشرفته تر هوش مصنوعی منجر شود.

شبکه های عصبی اسپایکی (Spiking Neural Networks) یک گام فراتر از شبکه های عصبی مصنوعی سنتی هستند، زیرا به جای مقادیر پیوسته، از پالس ها یا سیگنال های گسسته برای نمایش و انتقال داده استفاده می کنند و در نتیجه عملکرد نورون های زیستی را دقیق تر بازسازی می کنند.

در آوریل سال 2024، شرکت اینتل اعلام کرد که نخستین سامانه نورومورفیک با 1.15 میلیارد نورون به نام هالا پوینت (Hala Point) را ساخته است؛ سامانه ای که به گفته اینتل، راه را به سوی هوش مصنوعی کارآمدتر و مقیاس پذیرتر هموار می کند. این سامانه ابتدا در آزمایشگاه های ملی سندیا که با بودجه وزارت انرژی آمریکا اداره می شوند، مستقر شد.

تراشه داروین 3 که سامانه میمون داروین بر پایه آن ساخته شده در سال 2023 توسط دانشگاه ژجیانگ و با همکاری مؤسسه تحقیقاتی ژجیانگ لب (Zhejiang Lab) توسعه یافت. ژجیانگ لب به طور مشترک توسط این دانشگاه، دولت استانی ژجیانگ و گروه علی بابا تأمین مالی می شود.

هر تراشه داروین 3 از بیش از 2.35 میلیون نورون اسپایکی و صدها میلیون سیناپس پشتیبانی می کند و دارای مجموعه دستورالعمل های محاسبات شبیه مغز و سازوکارهای یادگیری آنلاین نورومورفیک است.

این سامانه در شرایط عملیاتی معمول تنها حدود 2000 وات برق مصرف می کند.

ویژگی های مقیاس بزرگ، موازی سازی بالا و کم مصرف بودن [میمون داروین] یک الگوی محاسباتی تازه برای سناریوهای موجود فراهم خواهد کرد.

این دستاورد پس از معرفی موش داروین در سال 2020 توسط همین تیم محققان حاصل شده است؛ سامانه ای که دارای 120 میلیون نورون مصنوعی بود.

به گفته دانشگاه ژجیانگ، میمون داروین حاصل پیشرفت های فناورانه در حوزه هایی مانند بهبود اتصال و یکپارچه سازی شبکه عصبی و توسعه نسل جدیدی از سیستم عامل های شبیه مغز است.