فرارو-رویا پاک سرشت؛اگر قرار باشد یک نقطه مشخص و جدید برای تنش بین اسراییل و ترکیه پیدا کرد، 9 سپتامبر برابر با 18 شهریور، دقیقا همان نقطه است؛ روزی که اسراییل علیه قطر حملات هوایی انجام داد رهبران ارشد حماس را که برای مذاکرات صلح در دوحه، پایتخت قطر جمع شده بودند، هدف قرار داد. با این حملات هوایی، اسراییل اکنون شش کشور خاورمیانه را در جنگ دو ساله خود علیه حماس هدف قرار داده است: فلسطین (غزه)، لبنان، سوریه، یمن، ایران و سپس قطر. رجب طیب اردوغان، رییس جمهور ترکیه، اخیرا گفته است: از نظر ایدئولوژیکی، نتانیاهو مانند یکی از بستگان هیتلر است.

اکنون یک پرسش مهم در ذهن اردوغان و کابینه او نقش بسته است؛ آیا مقصد بعدی حمله ترکیه خواهد بود؟مگر ترکیه عضو ناتو نیست؟!

اسراییل با حمله به رهبران حماس در قطر، یک پیم به ترکیه داده است: آخرین پناهگاه حماس در ترکیه، می تواند هدف بعدی حمله باشد. به اعتقاد بسیاری از تحلیلگران حوزه سیاست خارجی، عضویت ترکیه در ناتو، محافظتی در برابر حمله اسراییل ایجاد نمی کند. حمله اسراییل می تواند به عنوان دفاع مشروع از خود در برابر یک کشور حامی تروریسم تلقی شود و واکنش جمعی ناتو طبق ماده 5 به صورت خودکار انجام نمی شود.

این طرح می تواند توسط اعضای کلیدی مانند ایالات متحده یا حتی سوئد و فنلاند که از آنکارا کینه دارند، وتو شود.نیروهای اسراییلی به اهداف حماس در قطر، به عنوان یکی از امیرنشین های خلیج فارس که حمله کردند. رهبران حماس دوحه را خانه خود می دانستند و شاید معتقد بودند حضور در قطر، مصونیت ویژه ای برای آنان ایجاد می کند. با این وجود، اسراییلی ها نه تنها مثل بسیاری از حملات پیشین خود از حملات مخفیانه قابل انکار استفاده نکردند، بلکه، از حملات هوایی استفاده کردند و زمزمه هایی در واشنگتن نیز تایید می کند که این حمله با هماهنگی کامل کاخ سفید انجام شده است.

ناتو سازمانی مبتنی بر اجماع است و به ندرت تصمیمات آن قطعی و از پیش تعیین شده است. سوئد و فنلاند از باج خواهی ترکیه که در هنگام پیوستن آنها به این اتحاد دفاعی وجود داشت، خشمگین هستند. ترکیه با درخواست محدود کردن آزادی های مدنی درمورد شهروندان ترک تبار سوئد و در مورد سوئد، حتی استرداد یک فعال کرد تبار، آنها را تحقیر کرد. بنابراین انجام وتو علیه ترکیه در استکهلم یا هلسینکی گزینه ای محتمل است.علیرغم روابط نزدیک شخصی و تجاری دونالد ترامپ، رییس جمهور آمریکا با رجب طیب اردوغان، رییس جمهور ترکیه، ایالات متحده نیز با احتمال وتو علیه ترکیه مواجه است. اما ترکیه آمادگی این مواجه را دارد؟

حمله به قطر، تنش های از پیش متشنج بین ترکیه و اسراییل را تشدید کرده و سوالاتی را در مورد احتمال رویارویی مطرح کرده است. تحلیلگران اسراییلی معتقدند از زمان حمله حماس در 7 اکتبر، اسراییل دکترین امنیت ملی خود را تغییر داده تا به جای به تعویق انداختن پاسخ، با همه تهدیدات بالقوه به عنوان تهدیدات فوری برخورد کند.رهبران اسراییل، از جمله شخص نتانیاهو، بارها قول داده اند که چهره های حماس را هر کجا که باشند تحت تعقیب قرار دهند و ترکیه یکی از مکان هایی است که ادعا می شود برخی اعضای حماس را در خود جای داده است. بنابراین نمی توان گفت ترکیه از هر نوع حمله اسراییل شوکه خواهد شد.

ترکیه اخیراً سرمایه گذاری در بخش قابلیت های موشکی و پدافند هوایی خود را افزایش داده و اوایل امسال از سامانه های جدید موشک بالستیک و کروز رونمایی کرده است .اردوغان همچنین یک مرکز تحقیقاتی 1.5 میلیارد دلاری برای شرکت پیمانکار دفاعی آسلسان افتتاح کرد که رادار، جنگ الکترونیک و سیستم های دفاع هوایی را با نام تجاری گنبد فولادی توسعه می دهد. این موارد شامل سیستم دفاع هوایی سیپر (SİPER) نیز می شود که قادر به درگیری با اهداف در برد 150 کیلومتری است.نکته جالب این است که در روز حمله به قطر، شرکت آسلسان قرارداد جدیدی به ارزش 1.9 میلیارد دلار با دولت ترکیه برای تولید و تحویل سامانه های دفاع هوایی بین سال های 2027 تا 2031 امضا کرد .همچنین ترکیه ماه گذشته ساخت پناهگاه های ضد بمب را در تمام 81 استان خود آغاز کرد. با این حال، چالش ها همچنان باقی هستند.

ناوگان اف-16 ترکیه در حال فرسوده شدن است و مذاکرات با ایالات متحده برای پیوستن مجدد به برنامه اف-35 متوقف شده است . این امر آنکارا را واداشته است تا توسعه پلتفرم های بومی مانند جت جنگنده نسل بعدی کان که قرار است در سال 2030 ساخته شود و جت بدون سرنشین کیزیللما با قابلیت رادارگریزی متوسل شود. با این حال، تحلیلگران ترک معتقدند که هرگونه نقض حریم هوایی ترکیه توسط اسراییل، واکنش فوری و سنگینی را به دنبال خواهد داشت.