کامبیز نوروزی در سرمقاله روزنامه شرق نوشت: مضمون اصلی شعار یا ایده وفاق آقای پزشکیان گفت وگو با جناح های سیاسی داخل نظام است. اما بعد از یک سال اصول آن مبهم اند.

مثلا: 1- هدف گفت وگو) گفت وگو چه هدفی را دنبال می کند؟ آیا برای تقسیم منافع است؟ یا برای تأمین منافع ملی سرزمینی به نام ایران. مردم ایران همیشه ایران دوستی خود را نشان داده اند. اوج میهن دوستی ایرانیان در جنگ 12روزه نمایان شد. آیا طرف های گفت وگو به اندازه مردم ایران، ایران را دوست دارند؟ طرف های گفت وگو باید ایران دوستی خود را با قبول خطاها و اصلاح تفکرات و اهتمام تمام به حل مشکلات کمرشکن موجود اثبات کنند. فهرست کردن مشکلات -که آقای رییس جمهور چندی پیش ارائه کرد- دردی را دوا نمی کند. ایشان باید این توانایی را نشان بدهد که می تواند برای حل مشکلات از طریق مدیران لایق، تغییر دیدگاه ها و برطرف کردن موانع سیاسی مخالفان تندرو عمل کند.

2- چارچوب گفت وگو) گفت وگو بدون چارچوب مشخص جز هیاهو نخواهد بود. آقای پزشکیان نمی تواند جز چارچوب قانون اساسی و دیگر قوانین کشور چارچوب دیگری برگزیند. هر چارچوبی غیر از این، مانند مصلحت اندیشی های فردی و حزبی مغایر با حقوق ملت و معارض با نظام حقوقی کشور بوده و به منزله معامله حقوق ملت در برابر قدرت های نامشروع است و پشت کردن است به ملت.

نمی توان مردم را به آن هایی فروخت که مدام در پی انحصار قدرت به هر طریق ممکن و با نقض مکرر قوانین پا روی حقوق ملت می گذارند. چارچوب قانون و به ویژه مهم تر از همه قانون اساسی تنها چارچوبی است که باید بر هر گفت وگو در راستای وفاق حاکم باشد.

3- موضوع گفت وگو) موضوع گفت وگوها چیستند؟ در دادخواست ها می گوییم خواسته باید منجز باشد، یعنی دقیقا معلوم باشد که خواهان چه خواسته ای از دادگاه دارد؟ از نظر آقای پزشکیان چه چیزهایی برای وفاق باید موضوع گفت وگو باشند؟ چیزی اعلام نشده است.

4- طرف های گفت وگو) در تمام حدود دو دهه گذشته دو جریان اصلی آشکار و پنهان با تخطی از قانون یا اهداف قوانین، بحران ها آفریده اند. یک جریان، نهادهای رسمی بیرون از دولت، مثل صداوسیما و جریان دیگر، گروهی که به گروه فشار معروف بوده و با انواع روش های مختلف چوب لای چرخ زندگی مردم و آزادی بیان و حاکمیت ملت می گذارند.

آیا این دو جریان، طرف های گفت وگوی پزشکیان و دولتش هستند؟ کجا، کی و چگونه این گفت وگوها انجام می شوند؟ مثلا پزشکیان و همکارانش برای اصلاح وضعیت صداوسیما و بازگشت تلویزیون ایران از یک رسانه فرقه ای به یک رسانه ملی، چه گفت وگوهایی با چه کسانی انجام داده یا می دهند؟ یا برای مهار گروه های فشار -که دوباره راه افتاده اند- چه گفت وگوهایی بوده است.

5- ظرفیت گفت وگو) کار گفت وگو آگاهی دادن و اقناع است. گفت وگو زمانی بر طرف مقابل اثرگذار است که او چیزی را نداند و با استدلال آگاه شود و بپذیرد که باید راهش را اصلاح کند. کدام یک از طرف های گفت وگو که آقای پزشکیان به دنبال وفاق با آن هاست، ناآگاه اند؟ مثلا آیا طرفداران فیلترینگ این واقعیت را نمی دانند که این سیاست مطلقا شکست خورده است که مدام بر آن اصرار دارند؟

کدام آگاهی باید به ایشان داده شود؟ در بقیه موارد هم همین است. چنین افراد و جریان هایی ملتزم به آداب و اصول گفت وگو نیستند. با آن ها اکتفاکردن به گفت وگو، مصداق آب در هاون کوبیدن است. در مقابلِ چنین جریان هایی در کنار ابزار گفت وگو باید از ابزار قدرت قانونی و اطلاع رسانی و توانایی جامعه مدنی استفاده کرد.

مانند همان کاری که درباره توقف اجرای لایحه حجاب و عفاف شد و شورای عالی امنیت ملی جلوی اجرای این قانون مملکت سوز را گرفت. رییس جمهور باید از اختیارات قانونی خود برای جلوگیری از اختلال در جریان امور ملت استفاده کند. ایشان می تواند با دستور حذف فیلترینگ نشان دهد که رییس جمهور است و از قدرت قانونی یک رییس جمهور برخوردار است.

6- گروه پشتیبان گفت وگو) همه گفت وگوها از طرف خود رییس جمهور نمی تواند انجام شود. بخش مهمی از این کار قاعدتا باید از سوی گروه همکاران ایشان در نهاد ریاست جمهوری و وزارتخانه ها انجام شود. این گروه باید وفاداران به حقوق اساسی ملت بوده و معامله گران حقوق مردم نباشند و بتوانند شجاعانه و با درایت در برابر رقیب انحصارطلب قانون شکن با زبان رسا و پای استوار حرف بزنند و عمل کنند.

در یک سالی که از عمر دولت می گذرد، معلوم شده است که بخش بزرگی از همکاران رییس جمهور چنان کفایتی ندارند که گروه پشتیبان گفت وگوها باشند و بتوانند با ایده ها و طرح های درست در فرایند وفاق سلسله مصائب کشور را سروسامانی دهند.

چیزی از تلاش برای وفاق با مردم در کارهای دولت دیده نمی شود. دست کم آقای رییس جمهور پیش از آنکه وقت بگذرد و ایده وفاق به بایگانی برود، به مردم بگویند که در فرایند ایده وفاق چه گذشته است و چه موانعی بر سر راه آن وجود دارد؟ مردم را بیگانه نبینید.