به گزارش دنیای اقتصاد، با هدایت ارز تخصیصی واردات خودرو به سمت خودروهای لوکس تر این پرسش مطرح است که آیا کسری بودجه دولت در چنین تصمیمی تاثیرگذار بوده است؟ واردات خودروهای بالای 2500 سی سی و حتی بیشتر از 3000 سی سی در آیین نامه واردات خودروی امسال برخلاف سال های گذشته آزاد شده است.

در آیین نامه ای که 25 خردادماه امسال منتشر شد، دولت ارز ویژه ای برای واردات این دست از خودروها در نظر گرفته بود، با این وجود به دلیل اشکالاتی که از طرف دیوان عدالت اداری به این آیین نامه وارد شد، دولت مردادماه امسال از آیین نامه جدیدی رونمایی کرد که علاوه بر تغییرات تعرفه ای توجه ویژه ای نیز به خودروهای لوکس داشت. به طوری که ارز تخصیصی به گروه های خودرویی (بر اساس حجم موتور) تغییر و مطابق آن تخصیص ارز به سمت خودروهای لوکس سوق پیدا کرده است.

بر این اساس در اصلاحیه جدید آیین نامه واردات، خودروهای که حجم موتور بیشتری دارند، ارز بیشتری هم می گیرند. این موضوع می تواند باعث شود که طی سال جاری خودروی کمتری نسبت به آیین نامه قبلی وارد کشور شود، چراکه خودروهایی با حجم موتور بیشتر، قیمت بالاتری هم دارند.

طبق محاسباتی که انجام شده، تعداد خودروهای وارداتی با آیین نامه جدید 15.8 درصد کمتر از آیین نامه قبلی خواهد بود. این اقدام درحالی انجام شده که سال ها واردات خودروهای لوکس به کشور ممنوع بوده است.

سه هدف عمده را می توان به عنوان اهداف احتمالی دولت از چنین اقدامی در نظر گرفت. مورد اولی که می توان به آن اشاره کرد، درآمدزایی از طریق واردات خودروهای لوکس است. در واقع واردات این دست از خودروها درآمد بیشتری را نصیب دولت می کند چراکه تعرفه های واردات این گروه خودرویی چندین برابر خودروهایی با حجم موتور کمتر است.

در مقایسه تعرفه ای با سال گذشته، تعرفه واردات خودروهایی با حجم موتور کمتر از 2500 سی سی در آیین نامه اجرایی سال جاری با کاهش قابل توجهی همراه شده است. از طرف دیگر خودروهای بالای 2500 سی سی شدیدا رشد تعرفه را تجربه می کنند. بنابراین دولت می تواند با واردات خودروهایی که حجم موتور آنها بالای این مرز است کاهش درآمدی که از محل افت تعرفه خودروهای پایین 2500 سی سی با آن مواجه می شود را جبران کرده و حتی رشد درآمد داشته باشد.

دلیل دیگر این اقدام دولت (افزایش ارز لوکس ها) می تواند کنترل بازار خودروهای دست دوم لوکس باشد. از سال 91 واردات خودروهای 2500 سی سی به بالا ممنوع شد. بنابراین بهای خودروهای دست دوم وارداتی بالای 2500 سی سی از زمان ممنوعیت به شدت افزایش پیدا کرده و حالا می توان ادعا کرد که هیچ خودرویی با این ویژگی ها در بازار کشور وجود ندارد که زیر پنج میلیارد تومان قیمت داشته باشد.

بنابراین واردات این دست از خودروها در قالب آیین نامه مردادماه واردات خودرو، می توان نقطه عطفی در بازار این دست از خودروها باشد و بهای آنها را تا حد بسیار قابل توجهی کاهش دهد.

دلیل سومی هم که می توان به آن اشاره کرد، حمایت از خودروهای مونتاژی است. در واقع هرم تقاضای خودرو در کشور به سه بخش اصلی یعنی خودروهای داخلی، محصولات مونتاژی و وارداتی ها تقسیم می شود. با این وجود در بسیاری از موارد مرز بین این بخش ها چندان مشخص نیست، یعنی ممکن است برخی خودروهای داخلی در بازه قیمتی خودروهای مونتاژی قرار بگیرند یا قیمت برخی خودروهای وارداتی و مونتاژی در یک رده باشد. تاکنون بیشتر خودروهای وارداتی در بازه قیمتی دو تا سه میلیارد تومان قرار داشتند که با قیمت مونتاژی ها تداخل پیدا کرده و آنها را مجبور به رقابت با وارداتی ها می کرد.

حالا احتمال می رود که هدف از تغییر مسیر ارز تخصیصی به سمت لوکس ها، کاهش فشار رقابت از خودروسازان خصوصی بوده باشد. به عبارت دیگر اگر خودروهایی با حجم موتور بالاتر وارد کشور شوند، قیمت بالاتری خواهند داشت و بخش دیگری از هرم تقاضا را درگیر می کنند.

اما همان طور که در گزارشات قبلی اشاره شد در آیین نامه مردادماه واردات خودرو، برای محصولات زیر 1500 سی سی، تخصیص ارز از 770 میلیون یورو به 550 میلیون یورو (نسبت به آیین نامه 25 خرداد) کاهش یافته است. با فرض قیمت 15 هزار و 400 یورویی برای هر خودرو، این تغییرات منجر به کاهش 28.6 درصدی واردات از 50 هزار دستگاه به 35 هزار و 714 دستگاه می شود.

در گروه خودروهای 1500 تا 2000 سی سی، تخصیص ارز از 300 میلیون یورو به 230 میلیون یورو کاهش یافته است. اگر قیمت هر خودرو در این گروه 20 هزار یورو باقی بماند، تعداد واردات از 15 هزار دستگاه به 13 هزار دستگاه کاهش می یابد که معادل کاهش 13.3 درصدی است.

در مورد خودروهای 2000 تا 2500 سی سی، کاهش تخصیص ارز از 360 میلیون یورو به 230 میلیون یورو، واردات این گروه را 36.1 درصد کاهش می دهد. به این ترتیب، تعداد واردات از 12 هزار دستگاه به 7 هزار و 666 دستگاه کاهش می یابد.

اما برای خودروهای بالاتر از 2500 سی سی، تخصیص ارز افزایش یافته است. برای خودروهای بین 2500 تا 3000 سی سی، تخصیص ارز از 360 میلیون یورو به 480 میلیون یورو رسیده که منجر به افزایش 33.3 درصدی واردات از 8 هزار دستگاه به 10 هزار و 666 دستگاه می شود. همچنین برای خودروهای بالای 3000 سی سی، تخصیص ارز از 275 میلیون یورو به 480 میلیون یورو افزایش یافته که باعث رشد 74 درصدی واردات این خودروها از 5 هزار دستگاه به 8 هزار و 727 دستگاه می شود.

در مجموع، با تغییرات جدید، تعداد خودروهای وارداتی به 75 هزار و 773 دستگاه کاهش یافته که نسبت به 90 هزار دستگاه پیش بینی شده در آیین نامه قبلی، کاهش 15.8 درصدی دارد.

موضوع ممنوعیت واردات خودروهایی با حجم موتور بالای 2500 سی سی از مهرماه سال 91 و در دوره تحریم های اولیه کلید خورد. در این تاریخ، ثبت سفارش خودروهای با حجم موتور بیش از 2500 سی سی ممنوع شد، اما برخی استثناها مانند ورزشکاران برتر، جانبازان بالای 70 درصد و ساکنان جزیره ابوموسی همچنان مجاز به واردات این خودروها بودند.

این ممنوعیت بر اساس مصوبه هیات دولت دهم و در راستای سیاست های اقتصاد مقاومتی و جلوگیری از خروج ارز وضع شد. با این حال دولت یازدهم ورود هرگونه خودروی با حجم موتور بالای 2500 سی سی را حتی برای مجوزهای خاص نیز به تدریج لغو کرد.

آنچه مشخص است محدودیت های ارزی مهم ترین دلیل ممنوعیت واردات این دست از خودروها بود. اما در سال 95 و همزمان با انعقاد برجام، فضای ارزی کشور بهبود یافت و در همین حین دیوان عدالت اداری به موضوع ورود کرده و واردات این خودروها را آزاد اعلام کرد. این رای نیز دو دلیل مهم داشت، ابتدا اینکه برجام منعقد شده بود و سیاستگذاران دیگر فشار ارزی سابق را روی خود نمی دیدند و هدف اولیه ممنوعیت واردات این دست از خودروها دیگر چندان محلی از اعراب نداشت.

دلیل دوم اینکه خودروهای زیادی از زمان اعلام ممنوعیت مذکور در گمرکات و بنادر کشور رسوب کرده بودند و دیوان عدالت سعی داشت که با این مصوبه راه ترخیص آنها را باز کند. دیوان عدالت اداری این ممنوعیت را برخلاف حقوق مکتسبه افراد تشخیص داده بود.

با این وجود این رای هم راه ورود خودروهای بالای 2500 سی سی را به کشور باز نکرد. پس از ابطال مصوبه دولت توسط دیوان عدالت اداری در شهریور 95، دولت و دستگاه های اجرایی همچنان با استناد به آیین نامه ها و بخشنامه های جدید، واردات خودروهای بالای 2500 سی سی را ممنوع نگه داشتند.

به طور مشخص، سازمان توسعه تجارت و گمرک ایران با استناد به مصوبات هیات وزیران و آیین نامه های اجرایی ضوابط فنی واردات خودرو، سیستم ثبت سفارش برای این خودروها را قفل کردند و اجازه ترخیص یا واردات آنها داده نشد. همچنین، در آیین نامه های واردات خودرو که هر سال توسط دولت ابلاغ می شد، صراحتا ذکر می شد که واردات خودروهای با حجم موتور بالای 2500 سی سی ممنوع است.

اما این ممنوعیت 13 ساله موجب شده که بازار این دست از خودروها به طور عجیبی با رشد قیمت دست و پنجه نرم کرده و دسترسی به این خودروها بسیار سخت شود. برای بررسی بازار این دست از خودروها نگاهی به قیمت هشت محصول لوکس وارداتی های دست دوم انداختیم. بازاری مملو از خودروهایی بسیار قدیمی با قیمت بسیار بالا. برای مثال یک دستگاه لندکروز مربوط به سال 2010 بعد از 15 سال استفاده، به بهای 11 میلیارد و 800 میلیون تومان خرید و فروش می شود.

بهای مدل قدیمی تر این خودرو نیز همچنان به شدت بالاست مثلا لندکروز 2007 با 18 سال کارکرد در بازار نزدیک به 6 میلیارد تومان معامله می شود. بهای یک دستگاه پرادو 2017 در بازار به 13 میلیارد و 800 میلیون تومان می رسد.

BMW سری 7 520i به میزان 18 میلیارد و 700 میلیون تومان و سری 5 همین محصول تولید 2017 نیز 14 میلیارد و 200 میلیون تومان در بازار قیمت گذاری می شود. همچنین پورشه کاین 2013، 18 میلیارد تومان، پورشه ماکان 2017، 17 میلیارد و 200 میلیون تومان و پورشه پانامرا 2013 به بهای 9 میلیارد و 800 میلیون تومان فروخته می شود. حتی لکسوس NX نیز بهایی معادل 6 میلیارد و 800 میلیون تومان دارد. البته برخی از خودروها حجم موتور بالای 2500 سی سی ندارند، اما محصولاتی لوکس محسوب می شوند.

حالا با تخصیص ارز به واردات خودروهای لوکس باید منتظر تغییرات جدی باشیم.با تخصیص ارز 480 میلیون یورو برای واردات خودروهای بالای 3000 سی سی، می توان مدل های مختلفی از خودروهای لوکس و اسپرت را وارد کشور کرد. این خودروها عمدتا از برندهای معتبر جهانی هستند و در رده های قیمتی مختلفی قرار دارند.

مرسدس بنز E-Class مدل های E350 و E400 با موتورهای 3 و 3.5 لیتری، گزینه های محبوب در این رده قیمتی هستند. قیمت مدل های E350 و E400 در بازار جهانی به ترتیب حدود 50 هزار یورو و 55 هزار یورو است.

بی ام و سری 5 مدل های 530i و 540i با موتورهای 3لیتری نیز از دیگر گزینه های مناسب در این رنج قیمتی هستند. قیمت این خودروها در بازار جهانی حدود 50هزار یورو برای مدل 530i و 55 هزار یورو برای مدل 540i است. آئودی A6 مدل 3 TFSI نیز یکی دیگر از خودروهای جذاب این رده قیمتی است. این خودرو با موتور 3 لیتری و ویژگی های پیشرفته، قیمت تقریبی در حدود 50 هزار یورو دارد.

همچنین لکسوس RX 350 با موتور 3.5 لیتری یکی از شاسی بلندهای لوکس است که در این رنج قیمتی قرار می گیرد. قیمت این خودرو در بازار جهانی حدود 50هزار یورو است.