عباس عبدی، روزنامه نگار، در اعتماد نوشت: از سخنان و جلسات آقای پزشکیان در هفته های اخیر دقیقا استنباط می کنیم که با وضعیت کنونی هیچ کدام از مسائل مهم کشور حل نخواهد شد. به طور طبیعی باید نتیجه بگیریم که این مسائل بدتر می شود که بهتر نمی شود.

بعید است که آقای پزشکیان متوجه معنای ضمنی این سخنان خود نباشند. به نظرم درست می گویند. بنده نیز بارها گفته ام مسائل ایران راه حل های فنی و جزیی و موردی ندارد. با وجود و غلبه رویکردهای گذشته هیچ مساله ای حل نخواهد شد. جالب است که آقای پزشکیان در آخرین گفت وگوی خود مجبور شد بگوید از همان ابتدا که آمد، ناترازی ها روی هم لبریز شده بود.

نکات دیگر اظهارات اخیر وی به صورت خلاصه چنین است که به علت نداشتن کار درخواست کاهش زمان کاری کارمندان را به 4 ساعت داده است! کشور گیر آب، خاک، سوخت و گاز افتاده، همه جا گیر هستیم، در حالی که روی گنج خوابیدیم. ، اصفهان دچار فرونشست شده تهران و اطراف آن بدتر. ، به کجا می خواهیم برویم؟ ، عامل تورم ما هستیم، بنشینیم در خانه و از کارهای خود توبه کنیم! ، پول نداریم و در ادارات ولخرجی می کنیم، به مجلس گفتیم کمک کنند تا ادارات را کوچک کنیم. ، هر که بهتر می تواند مشکل آب، کشاورزی یا ناترازی ها را حل کند، این گوی و این میدان. ، کشور به سمت تغییرات وحشتناک اقلیمی می رود. باران کمتر می بارد و تبخیر بیشتر می شود. 1.5 درجه بیش از دوره های قبلی ایران گرم تر شده است.

هنگامی که سیاهه ای از این سخنان بدون هیچ راه حلی ارایه می شود، نتیجه روشن است. یعنی دولت هم در موضع انتقادی مثل مردم و احزاب و روزنامه نگاران و… است. فقط، معلوم نیست مخاطب این نقدها کیست. به علاوه آقای پزشکیان باید به این پرسش ها پاسخ دهند که علت این وضع چیست؟ آیا در یک سال گذشته این شاخص ها بهبود یافته اند یا بدتر شده اند؟ و با ادامه این وضع به کجا خواهیم رسید؟ اگر از من بپرسند، پاسخم این است که اگر رقیب شما می آمد قطعا وضع فاجعه باری بود ولی با آمدن شما نیز هیچ کدام از ناترازی ها کمتر نشده است.

ادامه این وضع نیز غیرممکن است و به زودی اغلب شاخص ها غیرقابل تحمل خواهند شد. علت رسیدن به اینجا نیز چند عامل به هم پیوسته رویکردی، سیاستگذاری، کارگزاری و نظارتی است.

مشکل اصلی نیز رویکردی است. هم در حوزه سیاست داخلی و هم در سیاست خارجی. به تبع آن سیاستگذاری درست نیز انجام نمی شود و مهم تر اینکه کارگزاران شایسته جذب نمی شوند یا حاضر به حضور در پیشبرد برنامه ها نمی شوند و بالاخره نهادهای نظارتی رسمی و غیر رسمی فاقد کارایی و اثرگذاری هستند.

مشکل رویکردی در سیاست داخلی چسبندگی به برنامه یکدست سازی و انحصار قدرت نزد یک اقلیت است که شما به خوبی در انتخابات به خطرات آن اشاره داشتید، راه حل نیز بازگشت به مردم است. سیاست انحصاری که هدف آن بردن مردم به نقطه ای دست نیافتنی است که آن جمع اندک مطلوب می پندارند، در حالی که هدف حکومت چیز دیگری باید باشد.

سیاستگذاری ها نیز براساس این رویکرد نادرست انجام می شد و اغلب هم غیرعلمی و فاقد مبانی منطقی بود و در نهایت نیز برای اجرای این سیاست های نادرست نیروهایی به کار گرفته می شدند که متناسب با این رویکردها بودند و قانون انتصابات حکومتی دقیقا برای همین منظور تصویب شده بود. در وجه نظارتی نیز فقدان اثرگذاری رسانه ها به ویژه صدا و سیما و نهادهای مدنی در جهت بهبود امور کاملا مشهود است.

مشکل رویکردی در سیاست خارجی روشن تر است. نپذیرفتن نظام بین الملل و تقابل با آن مساله اصلی است. به طور قطع نظام بین الملل موجود غیرعادلانه است، گرچه هیچ گاه نظام بین الملل عادلانه نداشته ایم و نخواهیم داشت ولی بر فرض که بتوان نظام عادلانه ای طراحی کرد؛ کو قدرت اجرایی کردن آن و این نه در حد و توان ماست و نه حتی آنچه دنبالش هستیم لزوما عادلانه است.

بنابراین هزینه ای را صرف می کنیم که هیچ دستاوردی و سودی جز زیان محض ندارد. آقای پزشکیان هر دو مساله را به خوبی می داند، ولی به جای آنکه در مسیر حل این مسائل حرکت کنند، می خواهند مجبورش کنند که نقش جزیی از این فرآیند را ایفا کند، ولی چون صداقت دارد و نمی خواهد در این نقش بازی کند عملا و برخلاف مسوولان قبلی قصد پوشاندن حقیقت را ندارد، سخنانش انتقادی و مشکلات را مطرح می کند، بدون اینکه راه حلی برای آن ارایه دهد و از آن مهم تر، بدون اینکه راه حل واقعی را بپذیرد یا حتی توجه کند.

وظیفه اصلی ایشان جلسه گذاشتن با کارشناسان حوزه آب نیست. حتی جلسه کارشناسی با مدیران وزارت بهداشت و درمان هم وظیفه اش نیست. ایشان امروز دکتر پزشکیان جراح قلب نیست. او رییس جمهور است که نباید در امور کارشناسی حتی وزارت بهداشت که حوزه تخصصی و حرفه ای او است، دخالت کند.

او باید زمینه های سیاسی و مدیریتی کلان برای بهبود امور را فراهم کند. هر روز ادامه این وضع، ایران را در بحران عمیق تری فرو می برد. ایران نیازمند سیاستمدارانی راهگشاست و نه کارشناسان و منتقدانی نق زن. آقای پزشکیان در پاسخ به مجری صداوسیمای استانی که می گوید صداوسیما در کنار قوای سه گانه قرار دارد، با طعنه می گوید که اینجا شاید ولی در مملکت گاها مگر می شود کشور با چنین وضع و تعارضی اداره شود؟

شما باید ابتدا این را حل کنید. اینکه نمی شود تیغه را به کسی داد و دسته را به دیگری. هیچ کدام نمی توانند چیزی را ببُّرند. این پاسخ آقای پزشکیان یعنی ایده درست وفاق را آن گونه که شایسته است پیگیری و اجرایی نکرده اند. او نمی تواند با مجلسی که با رویکرد یکدست سازی تشکیل شده و نمایندگان تهران آن اغلب 3 درصدی و فاقد پایگاه ارزشمند اجتماعی و سیاسی هستند مسائل کشور را حل کند.

رویکرد و راهبرد جدیدی که آقای پزشکیان را تایید صلاحیت کرد و آورد و ما هم از آن حمایت کردیم باید به تبعات آن آوردن ملتزم باشد و الا هیچ اتفاقی نخواهد افتاد. این یک اصل بدیهی است که الزام در شی ء مستلزم پذیرش لوازم آن نیز هست. بدون حل این مساله ممکن نیست مسائل کشور حتی مساله ساختگی مثل موتورسواری زنان! هم حل شود.