علی نقوی، رییس کمیسیون احداث و خدمات فنی و مهندسی اتاق ایران در مورد توانمندی صدور خدمات فنی و مهندسی کشور گفت: ایران در بسیاری از حوزه های زیرساختی، از جمله راه سازی، سدسازی، نیروگاه، پروژه های آب و فاضلاب، نفت و گاز و همچنین مسکن توان رقابت دارد.

به گزارش ایلنا، رییس کمیسیون احداث و خدمات فنی و مهندسی اتاق بازرگانی ایران گفت: از نظر کیفیت کاری با شرکت های توانمند بین المللی قابل مقایسه هستیم. مهندسان ایرانی تجربه اجرای پروژه های بزرگ داخلی را دارند و این تجربه پشتوانه ای قوی برای رقابت در بازارهای خارجی محسوب می شود.

وی در مورد نقطه ضعف ایران در صدور خدمات فنی و مهندسی، گفت: نقطه ضعف اصلی ما نه در توان فنی، بلکه در کمبود حمایت ساختاری و محدودیت های ناشی از تحریم هاست؛ این مشکلات امکان حضور راحت در مناقصات و انتقال مالی را محدود می کند.

نقوی در پاسخ به این سوال که در حال حاضر صدور این خدمات به چه کشورهایی صورت گرفته است؟ گفت: عراق بزرگ ترین بازار در دسترس ایران است. تخریب های ناشی از جنگ و حملات داعش فرصت گسترده ای برای حضور شرکت های ایرانی ایجاد کرده است. علاوه بر عراق، پروژه هایی در برخی از کشورهای آسیای میانه مانند تاجیکستان و همچنین در تعدادی از کشورهای آفریقایی اجرا شده است.

وی افزود: باید توجه داشت که صدور خدمات فنی و مهندسی برخلاف صادرات کالا، کوتاه مدت نیست؛ پروژه ها چندساله اند و نوسانات سیاسی یا اقتصادی کشور میزبان می تواند مشکلات جدی ایجاد کند. همین موضوع تداوم حضور شرکت های ایرانی را دشوار می سازد.

رییس کمیسیون احداث و خدمات فنی و مهندسی اتاق بازرگانی ایران در مورد آخرین آمار صدور خدمات فنی و مهندسی، گفت: به دلیل تحریم ها و فعالیت غیررسمی بخشی از شرکت ها، آمار شفافی وجود ندارد. برآوردها بین یک تا 3 میلیارد دلار در نوسان است؛ اما باید توجه داشت که ارزش این بخش فراتر از اعداد رسمی است، زیرا پروژه ها علاوه بر درآمد خدماتی، به صادرات کالاهای ایرانی هم کمک می کنند.

نقوی افزود: سیمان، لوله، کابل و تجهیزات صنعتی بخشی از نیاز پروژه های خارجی هستند که توسط شرکت های ایرانی تأمین می شوند. در واقع خدمات مهندسی یک محرک برای صادرات غیرنفتی کشور به شمار می رود.

رییس کمیسیون احداث و خدمات فنی و مهندسی اتاق بازرگانی ایران در مورد آخرین وضعیت صدور خدمات فنی و مهندسی در کشور، گفت: در حال حاضر کمتر از 10 شرکت ایرانی فعالانه در این حوزه حضور دارند. فعالیت این شرکت ها بیشتر نتیجه جسارت و ریسک پذیری خودشان است تا سیاست گذاری یا حمایت ویژه. گشایش جدیدی در سال های اخیر رخ نداده و بسیاری از فعالان با وجود توانمندی بالا، از ورود به بازارهای خارجی منصرف شده اند. بنابراین وضعیت موجود با ظرفیت های واقعی کشور فاصله قابل توجهی دارد.

نقوی مشکلات این بخش را این گونه برشمرد: اصلی ترین مانع تحریم هاست. وقتی یک شرکت در فهرست تحریم قرار می گیرد، کارفرماها به راحتی می توانند آن را از مناقصه ها کنار بگذارند. نبود امکان افتتاح حساب بانکی و انتقال پول نیز مشکل دائمی است. از سوی دیگر، چون پروژه های فنی و مهندسی بلندمدت هستند، هر تغییر سیاسی یا امنیتی در کشور میزبان می تواند برای شرکت ایرانی خسارت زا باشد.

به گفته وی، راهکار اساسی رفع تحریم ها و فراهم کردن فضای رقابتی مشابه رقبای منطقه ای مانند ترکیه است. ترکیه توانسته با حمایت ساختاری و مالی، صادرات خدمات مهندسی خود را به بیش از 60 میلیارد دلار برساند، در حالی که ایران با ظرفیت های مشابه سهم ناچیزی دارد.

رییس کمیسیون احداث و خدمات فنی و مهندسی اتاق بازرگانی ایران در مورد مذاکرات با بانک توسعه اسلامی، گفت: ایران دومین سهامدار بزرگ بانک توسعه اسلامی است، اما عملاً بهره ای از این ظرفیت نبرده ایم. با وجود مشارکت مالی ایران، این بانک به بهانه تحریم ها از تأمین مالی پروژه های شرکت های ایرانی خودداری می کند. حتی در مواردی که شرکت های ایرانی برنده مناقصه های تحت حمایت این بانک شده اند، به دلیل فشارهای سیاسی قراردادها لغو شده است. متأسفانه به دلیل نبود سازوکار حقوقی مؤثر، امکان دفاع از منافع شرکت های ایرانی در این زمینه وجود ندارد.

نقوی، آماری هم از صدور خدمات فنی و مهندسی در 5 ماهه نخست امسال ارائه کرد و گفت: در همین بازه زمانی پروژه هایی در عراق، تاجیکستان و تعدادی از کشورهای آفریقایی آغاز شده است. عراق همچنان اصلی ترین مقصد است، اما حضور در کشورهای آفریقایی نیز رو به افزایش است. با وجود مشکلات، شرکت های ایرانی همچنان تلاش می کنند در این بازارها فعال باشند، زیرا معتقدند این حوزه می تواند یکی از ابزارهای جدی برای تحقق اهداف برنامه هفتم توسعه و تقویت صادرات غیرنفتی باشد.