در روزهایی که بازار نمایش خانگی گرم تر از همیشه است، پشت پرده این فضای پررقابت، داستان هایی نه چندان روشن و عادلانه وجود دارد. نفیسه روشن، بازیگر شناخته شده و محبوب تلویزیون، برای اولین بار از حلقه های بسته ی پلتفرم ها، چالش های پیش روی بازیگران حرفه ای و نقش پول و روابط در انتخاب بازیگر می گوید. گفت وگویی که پرده از واقعیتی تلخ برمی دارد؛ واقعیتی که در آن استعداد و سال ها تلاش گاهی جای خود را به قراردادهای پشت پرده می دهد و بازیگران واقعی را به حاشیه می راند.

به گزارش تسنیم، بازیگری که سال ها با تلاش و هنر خود در تلویزیون شناخته شده اما در شبکه های نمایش خانگی، جایی که این روزها بازار داغ نقش ها و بازی هاست، به دلیل مناسبات پنهان و تبعیض های آشکار از گردونه حذف شده است. این گفت وگو نه تنها پرده از پشت پرده انتخاب بازیگر در پلتفرم ها برمی دارد، بلکه تصویری از تعصب به ایران، مقاومت در برابر فشارهای مهاجرت و دنیایی را نشان می دهد که عشق به وطن گاهی هزینه های سنگینی دارد؛ هزینه ای که نفیسه روشن با افتخار حاضر است بپردازد.

خانم روشن، شما در سریال آلا نقش یک پزشک را بازی کردید. این تجربه برایتان چطور بود؟

راستش را بخواهید، در ابتدا تصورم این بود که با فیلمنامه ای کلیشه ای روبه رو هستم. اما هر چه بیشتر وارد فضای داستان شدم، بیشتر درگیر عمق و دقت آن شدم. از اصطلاحات تخصصی پزشکی گرفته تا واقع گرایی داستان و همکاری با کارگردان توانمندی مثل آقای مظفری، همه چیز متفاوت و جدی بود.

جالب تر اینکه مردم آن چنان با نقش من ارتباط برقرار کرده بودند که در خیابان و حتی سوپرمارکت، سوال های پزشکی می پرسیدند! بعضی ها باور نمی کردند که این فقط یک نقش است و نه واقعیت.

به نظرتان چنین سریال هایی می توانند بخشی از پیشرفت علمی و فرهنگی ایران را نشان دهند؟

قطعاً بله، البته به یک شرط مهم: این که سریال ها واقعی باشند، نه صرفاً شعاری. آلا برای من پنجره ای بود رو به دنیایی متفاوت؛ دنیایی که در آن، بازیگر تنها یک روایت گر نیست، بلکه می تواند نقش فعال در فرهنگ سازی داشته باشد.

بیایید به موضوع اصلی گفت وگو برگردیم: آیا سلبریتی ها می توانند راویان پیشرفت ایران باشند؟

بله، اما این پاسخ ساده نیست و یک اما ی بزرگ دارد. سلبریتی ها، به دلیل شناخته شدگی شان، همیشه در معرض قضاوت اند. آن ها هم مورد حمایت قرار می گیرند و هم نقد می شوند. همین جایگاه متضاد است که می تواند آن ها را تأثیرگذار کند به شرط آن که این تأثیر به درستی مدیریت شود.

یادم هست در یکی از مصاحبه هایم که همین چند وقتِ پیش در مقابل ساختمان شیشه ای سوخته روی آنتن رفت صادقانه درباره وطن، خاطراتم و عشق به ایران صحبت کردم، اما برخی این صحبت ها را طور دیگری برداشتند. زندگی یک بازیگر شبیه زندگی در ساختمانی شیشه ای است؛ هر حرکتش زیر ذره بین است.

با این فشارها و قضاوت ها، هیچ وقت به مهاجرت فکر نکردید؟

فکر کردم، و حتی موقعیت هایی برای مهاجرت به اروپا و امارات برایم فراهم شد. اما من و مادرم تصمیم گرفتیم بمانیم. چرا؟ چون ایران خاک من است.

برایم افتخار است وقتی در سفارت اتریش یا دیگر کشورها، من را به عنوان یک هنرمند ایرانی می شناسند و احترام می گذارند. چرا باید این هویت را کنار بگذارم فقط به امید رفاه بیشتر؟ هیچ جای دنیا بی مشکل نیست. اما من این سرزمین را دوست دارم، به آن تعصب دارم، و می خواهم همین جا مؤثر باشم.

اگر قرار باشد سلبریتی ها راویان پیشرفت ایران باشند، چه پیش نیازهایی دارد؟

پیش از هر چیز، باید از آن ها خواسته شود. یعنی نهادهای فرهنگی و رسانه ای برنامه ریزی دقیقی برای استفاده از ظرفیت چهره ها داشته باشند. هر کسی، در هر جایگاهی، اگر هدایت درستی نداشته باشد، ممکن است قربانی سوءتفاهم ها شود.

سلبریتی ها در موقعیتی هستند که می توانند جریان ساز باشند، چه در حمایت از کالای ایرانی، چه در ترویج پیشرفت های علمی، فرهنگی یا اجتماعی. اما این جریان سازی تنها زمانی ثمربخش است که پشت آن، تفکر، احترام و تعامل دوسویه وجود داشته باشد.

اگر بخواهید تنها یک جمله به مردم بگویید، آن جمله چیست؟

"من یک بازیگرم، اما پیش از هر چیز، یک ایرانی ام. "

همین که مردم من را در قالب یک نقش باور می کنند، یعنی هنوز می توانیم امیدوار باشیم. هنوز می توانیم روایت گر باشیم؛ روایت گر آینده ای روشن برای ایران.

آیا تا به حال پیشنهادی برای همکاری در پروژه هایی با محوریت روایت پیشرفت ایران داشته اید؟

بله، پیشنهادهایی در این زمینه بوده؛ البته نه آن چنان گسترده یا سازمان یافته. اما در برخی پروژه هایی که نگاهی فرهنگی و دغدغه مند داشتند، با افتخار همکاری کردم. به نظرمن، اگر چنین برنامه هایی با دقت و دوراندیشی طراحی شوند، نه تنها من، بلکه بسیاری از هنرمندان با جان ودل پای کار می آیند.

وقتی یک هنرمند احساس کند نقش او فراتر از بازیگری است و در مسیر رشد جامعه گام برمی دارد، انگیزه اش چند برابر می شود. چون دیگر فقط بازی نمی کنی، بلکه تأثیر می گذاری؛ جریان می سازی.

چرا از ظرفیت چهره ها برای معرفی جاذبه های طبیعی ایران استفاده نمی شود؟

دقیقاً! این یک خلأ بزرگ است. ایران سرشار از گنجینه های طبیعی ست؛ جزیره هنگام، قشم، هرمز یا میانکاله... جاهایی که زیبایی شان نفس را بند می آورد، اما هنوز برای بسیاری ناشناخته اند. اگر بتوانیم با زبان هنر، با حضور بازیگران و با روایت گری درست، این مناطق را معرفی کنیم، هم گردشگری داخلی رونق می گیرد، هم مردم نسبت به محیط زیست احساس مسئولیت بیشتری پیدا می کنند.

خودم بارها به مناطق بکر و حفاظت شده سفر کرده ام و از نزدیک دیده ام که چقدر جای فرهنگ سازی خالی ست. باید به مردم نشان داد که این زیبایی ها، فقط مناظر نیستند؛ بخشی از هویت ما هستند.

اگر قرار باشد در چنین کاری شرکت کنم، باید پشتوانه علمی، کارشناسی و دلسوزانه داشته باشد. صرفاً یک سفر تفریحی یا یک ویدئوی تبلیغاتی نمی تواند مؤثر باشد. مخاطب امروز هوشمند است؛ اگر حس کند چیزی صرفاً برای نمایش است، آن را پس می زند.

اما اگر با احترام، واقع بینی و مسئولیت پذیری به سراغ این موضوع برویم، مطمئنم که تأثیرش عمیق و ماندگار خواهد بود.

اگر فردا پیشنهادی برای حضور در پروژه ای ملی به شما داده شود، آن را می پذیرید؟

با تمام وجود. البته به شرطی که بدانم قرار است تصویر درستی از ایران امروز ارائه شود؛ تصویری از تلاش، دانش، امید و زیبایی. من هیچ وقت از وطنم جدا نبوده ام. بارها موقعیت مهاجرت داشتم، اما ماندم. ایران برای من فقط یک اسم نیست؛ ریشه است.

اگر بتوانم از ظرفیت خودم برای روایت زیبایی ها، پیشرفت ها و حتی دردهای این سرزمین استفاده کنم، چرا که نه؟ این کمترین کاری است که می توانم برای خاکی که دوستش دارم انجام دهم.

ایران، سرزمینی بزرگ است؛ سرشار از تنوع، استعداد، زیبایی و پویایی. ما هنرمندان اگر تنها یک نقش کوچک در شناساندن این عظمت و این حقیقت داشته باشیم، هم افتخار می کنیم و هم احساس مسئولیت.

این سرزمین، شایسته دیده شدن است؛ نه فقط با چشم، بلکه با دل.

خانم روشن، خیلی از بازیگران تلویزیونی از تبعیض موجود در فضای پلتفرم ها گلایه دارند. شما هم چنین تجربه ای داشته اید؟

متأسفانه بله. خیلی از پلتفرم ها به صراحت می گویند: شما بازیگر تلویزیونی هستید؛ ما با شما کار نمی کنیم!

این نگاه واقعاً برایم عجیب است. تلویزیون جایی بود که زمانی بسیاری از همین بازیگرهای امروز پلتفرم، حاضر بودند هر کاری بکنند تا به آن راه پیدا کنند.

من کنار بزرگانی مثل استاد علی نصیریان، خانم زنگنه، خانم توسلی و دیگر بزرگان در سریال هایی حضور داشتم که وقتی پخش می شدند، خیابان ها خلوت می شدند. مردم با خانواده ها در پارک ملت جمع می شدند تا نرگس یا میوه ممنوعه را تماشا کنند. حالا چه شده که بازیگر تلویزیونی به چشم درجه دو دیده می شود؟ این نه فقط بی احترامی به ما، که توهین به حافظه جمعی مخاطب است

حلقه بسته ای که در پلتفرم ها از آن سخن می گویید، دقیقاً به چه معناست؟

یک حلقه ثابت از بازیگرانی وجود دارد که در تمام پروژه های پلتفرمی تکرار می شوند؛ از شب های مافیا گرفته تا زودیاک و شام ایرانی. انگار قراردادی نانوشته بسته اند که هیچ چهره ای خارج از این حلقه، امکان حضور ندارد.

حتی گاهی به صراحت گفته می شود: اگه اسپانسر بیاوری، نقش می گیری! یک بار کارگردان سرشناسی به من گفت: اگر 23 میلیارد بیاوری، می برمت جشنواره کن! من مانده بودم با 23 میلیون اجاره خانه ام چه کنم، چه برسد به 23 میلیارد!

گفته بودید برخی بازیگران با پول یا روابط خاص وارد پروژه ها می شوند. این واقعاً وجود دارد؟

بله، متأسفانه وجود دارد. اهل تعارف نیستم. به مهمانی ای دعوت شدم توسط گریمور و همسرش. با چشم خودم دیدم که چگونه دستیاران پروژه ها، بازیگران را بین پروژه ها پاس می دهند.

می گفتند: تو با فلانی کار کن، آن فرد برایت نقش درست می کند.

بازیگرانی هستند که کسی نمی داند از کجا آمده اند، اما ناگهان با دستمزد ماهیانه 800 میلیون، وارد پلتفرم ها می شوند. در این میان من با 22 سال سابقه، باید خجالت بکشم از اینکه به صاحب خانه ام بگویم هنوز کار ندارم. این واقعاً دردناک است.

برخی می گویند چون از آموزشگاه های خاص نیامده اید یا در حلقه های خاص نبوده اید، کمتر دیده می شوید. واقعیت دارد؟

کاملاً درست است. من از دل آموزشگاه های پرزرق وبرق درنیامدم. شاگرد استاد سمندریان بودم، و از سال 82 با روزهای به یادماندنی وارد تلویزیون شدم. سریال هایی مثل اغما، میوه ممنوعه، عملیات 125، من را به مخاطب معرفی کردند.

نه پول دادم، نه اسپانسر داشتم، نه در هیچ مهمانی مشکوکی شرکت کردم.

فقط کار کردم، زحمت کشیدم، و بی وقفه تلاش کردم. حالا چون وارد آن حلقه های بسته نشدم، باید کنار گذاشته شوم؟ این انصاف نیست.

با این شرایط، چرا هنوز پای تلویزیون مانده اید؟ با وجود اینکه می دانید ممکن است در پلتفرم ها کار نگیرید؟

چون تلویزیون خانه ی من است. من از آن جا رشد کردم. هنوز وقتی لوگوی سیمافیلم را می بینم، بغض می کنم. همین تلویزیون بود که من را نفیسه روشن کرد.

اگر همین فردا سازمان صداوسیما به من پیشنهاد کار بدهد، با افتخار می روم.

اما بله، دارم تاوان می دهم. در پیام ها فحش می خورم؛ می نویسند: تو بازیگر حکومتی هستی! مهره دولتی!

در حالی که من فقط یک بازیگرم که عاشق خاکش است. گفتم ایران را دوست دارم، حالا باید برای همین دوست داشتن، تحقیر شوم؟

در برابر بازیگرانی با دستمزدهای میلیاردی و عملکرد ضعیف، چرا چهره هایی مثل شما نادیده گرفته می شوند؟

واقعاً یک جای کار می لنگد. بازیگرانی داریم که سال ها خاک صحنه خورده اند، اما حالا بیکارند. مثلاً کاوه خداشناس، رفیق قدیمی من، چرا نباید دیده شود؟

چرا سیستم انتخاب بازیگر باید تبدیل شود به مسابقه آوردن اسپانسر و روابط پشت پرده؟ بازیگر باید با هنر و تجربه اش انتخاب شود، نه با پول و پارتی.

هنوز همان نفیسه ام...

حرف آخر شما برای مخاطبانی که هنوز از نفیسه روشن توقع دارند چیست؟

من هنوز همان نفیسه ام؛ با همه سادگی و صداقتش. با افتخار می گویم: تلویزیون خانه ی من است، ایران وطن من است، و بازیگری برای من شغل نیست، عشق است.

هرگز از هنر دست نکشیده ام، و از اخلاق کوتاه نیامده ام. اما واقعیت تلخ این است: امروز اگر روی ارزش ها بایستی، ممکن است حذف شوی.