به دنبال چالش هایی که برای تولیدکنندگان در جریان جنگ تحمیلی 12 روزه ایجاد شده بود، بسته حمایتی دولت از صنایع توسط هیات وزیران تصویب شد. هدف از اختصاص این بسته افزایش تاب آوری صنایع، رفع موانع تولید و تداوم تولید بود. بسته در 5 بخش مالی (مالیات و تامین اجتماعی)، تامین مالی (تسهیلات و دیون بانکی)، ارزی (تامین ارز و تعهدات ارز صادراتی)، زیرساخت (حمل ونقل و انرژی) و بازرگانی (امور گمرکی و ثبت سفارش) برای مدت زمان یک ماه آماده شد.

به گزارش دنیای اقتصاد، این بسته که توسط وزارت صمت تدوین شده بود، تکالیفی را برای دستگاه های مختلفی در وزارتخانه ها و نهادهای مختلف مشخص کرده بود. شانزدهم تیرماه بود که سیدمحمد اتابک، وزیر صمت از ابلاغ بسته حمایتی خبر داد. حدود دو هفته بعد از ابلاغ این بسته، وزیر صمت در جلسه ای که با حضور اعضای هیات رییسه اتاق بازرگانی ایران برگزار شد، از تاخیر برخی از نهادها در اجرای الزامات بسته حمایتی انتقاد کرد.

آن طور که فعالان اقتصادی می گویند بسته حمایتی برای برخی از صنایع به طور کامل اجرا نشده است. در همین راستا، در گفت و گو با فعالان بخش خصوصی نظر آنها را درخصوص تمدید مهلت استفاده از بسته حمایتی جویا شده ایم. برخی از این افراد معتقد به تمدید بسته حمایتی هستند و بر ضمانت اجرای آن تاکید دارند. برخی دیگر نیز از اساس تمدید بسته حمایتی را بی فایده می دانند. عدم همکاری وزارتخانه های مرتبط در اجرای بسته حمایتی نیز موضوعی پرتکرار در میان صحبت های فعالان بخش خصوصی است.

آرمان خالقی، دبیرکل خانه صنعت، معدن و تجارت ایران می گوید: با مهلت یک ماهه ای که برای بسته حمایتی تعیین شده بود، عملا این بسته فرصت اجرا پیدا نکرد. سیستم بوروکراسی عملا اجازه این کار را نمی دهد. مهلت اجرای بسته حمایتی باید به صورتی تمدید و ابلاغ شود که دستگاه های مرتبط زمان کافی برای اجرا داشته باشند.

خالقی تاکید کرد: بخش خصوصی معتقد است که این بسته حداقل باید تا پایان سال تمدید شود. وی ادامه داد: مهم تر از تصویب تمدید بسته حمایتی، ضمانت اجرایی آن است. باید تمهیدات لازم برای قسمت ضمانت اجرا و آنچه مصوبه را لازم الاجرا می کند اندیشیده شود. باید با ترک فعل دستگاه های مرتبط برخورد شود.

اقدامات تنبیهی نیز باید پیش بینی شود تا دستگاه ها خود را ملزم بدانند و تعهداتی که در این بسته وجود دارد را به موقع اجرا کنند. خالقی تاکید کرد: اگر برای واحدهای تولیدی که آسیب دیده اند چاره جویی نشود، خسارت های جبران ناپذیری پیش خواهد آمد. بنابراین الزام آور بودن مصوبه اهمیت دارد. اگر اجرای مصوبه الزامی نباشد و کسی خود را متعهد نداند، تصویب آن فایده ای ندارد.

وی با بیان این که حدود 20 درصد از بسته حمایتی اجرا شد، گفت: برای اجرای بسته حمایتی مقاومت وجود داشت. دستگاه هایی مانند سازمان امور مالیاتی، تامین اجتماعی و بانک ها به الزامات بسته تمکین نمی کنند. در واقع دستگاه هایی که در بسته حمایتی مکلف شده بودند، تمایلی به اجرا نداشتند و باعث شدند این بسته معطل شود.

دبیرکل خانه صنعت، معدن و تجارت ایران گفت: صنایع چه برق مصرف کنند و چه تعطیل باشند و برق مصرف نکنند، باید به اداره برق حق ترانزیت پرداخت کنند که مبلغ قابل توجهی است. این موارد باید در بسته حمایتی لحاظ شود و دست مجری برای کمک به واحدهای تولیدی باید باز باشد.

محمدرضا غفراللهی، عضو هیات نمایندگان اتاق ایران می گوید: بسته حمایتی برای یک ماه پیش بینی شده بود، اما باید تمدید شود. برخی بندهای بسته حمایتی اجرا شد و برخی دیگر تحقق نیافت. بند مربوط به تمدید کارت های بازرگانی انجام و اجرا شده است. مهلت ارائه اظهارنامه مالیاتی برای اشخاص حقیقی و حقوقی تا پایان شهریور ماه تمدید شده است. مهلت رفع تعهد ارزی برای سه ماه و تا پایان مهرماه تمدید شده است.

یک میلیارد دلار نیز در زمان جنگ تحمیلی 12 روزه برای کالاهای اساسی تخصیص یافته بود. از طرف دیگر تعویق سررسید اقساط بانکی تمدید نشده است. ثبت سفارش تسهیل نشده و سختگیری برای واردات کالا افزایش یافته است. ضمن اینکه برای صادرکنندگانی که قصد واردات دارند، سختگیری ها بیشتر است.

غفراللهی افزود: برخی بندهای این بسته می تواند در جهت تقویت و بهبود شرایط اقتصادی به قانون دائمی تبدیل شود و رویه های قبلی ملغی شود. فعالان اقتصادی بیش از همه روی اعتبار خود حساس هستند و خود از تخلف پیشگیری می کنند. بنابراین دولت باید به بخش خصوصی اعتماد کند.

یک فعال حوزه صنایع معدنی نیز درخصوص تمدید بسته حمایتی می گوید: به طور کلی بسته حمایتی که توسط وزارت صمت تدوین شده، بسته خوبی بود. از هیچ کمکی نباید روی گردان باشیم. باید برای همین حرکت قدردان دولت باشیم. در شرایطی که تاب آوری اقتصاد کشور کاهش یافته است باید به تنگناهای دولت هم توجه داشته باشیم.

امیر یوسفی، عضو هیات نمایندگان اتاق بازرگانی ایران گفت: تا زمانی که برخی نهادها اولویت تولید را درک نکنند وضعیت صنایع تغییری نخواهد کرد. یوسفی افزود: در سال جاری قطعی برق در برخی نقاط، هر روز از ساعت 2 بعدازظهر تا 11 شب ادامه دارد. حتی در روزهای تعطیل هم قطعی برق داریم.

ضمن اینکه قبض پرداختی برق بین 5 تا 6برابر شده است. وی ادامه داد: در مورد تسهیلات بانکی هم هیچ گونه حمایتی صورت نگرفته است و وضعیت بدتر شده است. مجموعه های تولیدی به سرمایه در گردش نیاز دارند، اما از سوی بانک ها حمایت قابل توجهی برای تامین مالی انجام نشده است.

از طرف دیگر سامانه هایی که بانک مرکزی تعریف کرده به بزرگ ترین مانع برای تولیدکنندگان و صادرکنندگان تبدیل شده است. وقتی سامانه بسته است، هیچ گونه تسهیلاتی به تولیدکنندگان پرداخت نمی شود. رییس اتاق گرگان تصریح کرد: اولین کاری که دولت باید انجام دهد آن است که تکلیف را با بانک مرکزی مشخص کند. اگر این کار انجام شود بسیاری از موانع برطرف می شود.

یوسفی گفت: مهم ترین کاری که دولت انجام داد، در مورد مالیات بود که آن هم صرفا زمان پرداخت را به تعویق انداخت. اگر واقعا هدف دولت حمایت از تولید است، آن دسته از موانعی که در اختیار خودش است را اصلاح کند. تولیدکننده ها همواره در کنار مردم، دولت و نظام بودند و در شرایط سخت از تولید حمایت کردند. بانک مرکزی و سامانه های متعدد باعث زمین گیر شدن تولیدکننده ها شده اند.