گوهر خیراندیش با بیان خاطراتی از فیم بانو گفت: این فیلم اگرچه 11 سال توقیف بود اما پس از 34 سال هنوز تازه است.

به گزارش ایسنا، در شب نخست اکران های ویژه روز ملی سینما در باغ کتاب، گوهر خیراندیش، بازیگر قدیمی سینما ناگفته هایی را از پشت صحنه فیلم بانو روایت کرد.

او در این برنامه ویژه با عنوان هفت شب با فیلم های ماندگار سینمای ایران و در گفت وگو با کیوان کثیریان (منتقد سینما) از یازده سال توقیف و افسردگی بیتا فرهی گرفته تا آسیب دیدگی جسمی خود سر صحنه، نوشتن بخشی از فیلمنامه و آوازخوانی در یکی صحنه بحث برانگیز و فلسفه و نگاه داریوش مهرجویی به انسان و جامعه صحبت و تأکید کرد: بانو هنوز هم پس از 34 سال، زنده و قابل تأمل است.

این بازیگر پس از اکران بانو با چشمانی اشک بار روی صحنه حاضر شد و با یادی از هنرمندان درگذشته که در این فیلم ایفای نقش کردند گفت: چرا من باید مانده باشم و عزیزانم نباشند؟ ما می گوییم مرگ حق است اما من هیچ حقی در مرگ این دوستان نمی دیدم. چه در مرگ بیتا فرهی عزیز که بیماری اش اشتباه تشخیص داده شد، چه از قطعه قطعه شدن استاد بزرگم داریوش مهرجویی، چه از مرگ خسرو شکیبایی بخاطر بیماری کبد، چه فردوس کاویانی عزیزم و حالا از نبود همه آن ها اندوهگین هستم.

او درباره اکران مجدد این فیلم پس از سه دهه گفت: پس از 34 سال این فیلم خوش ساخت هنوز هم تازگی دارد و جای حرف و بررسی درباره آن وجود دارد. بانو بارها مورد توجه بوده و از منظر سینمایی و فلسفی قابل تأمل است؛ زیرا بانو هیچگاه به ساده سازی مسائل نپرداخته و سعی کرده تصویری واقعی و بی پیرایه از زندگی و روابط انسانی ارائه دهد. او در این زمینه گفت که هدف فیلم بیان حقیقت هایی است که معمولاً کمتر دیده می شوند و این موضوع یکی از دلایل ماندگاری و ارزش فیلم است.

من به واسطه اینکه از نهم دبستان با جمشید اسماعیل خانی آشنا بودم و در تئاتر بازی می کردم و همچنین رشته ام در دانشگاه بازیگری بود، این موقعیت را داشتم که فیلم ها و فیلمنامه های زیادی بخوانم. زمانی که فیلمنامه بانو را خواندم به ایشان گفتم این اثر با نگاهی به ویریدیانا اثر بونوئل نوشته شده است، ایشان ابتدا قبول نکردند اما بعد گفتند اقتباس آزاد صورت گرفته است اماهمان جا متوجه شدند که قرار است با یک بچه پررو سر و کله بزنند.

او ادامه داد: من و استادم آقای مهرجویی دائم درباره ابعاد فلسفی، سیاسی و هنری فیلم باهم بحث می کردیم و هر دقیقه از این اتفاق مانند یک کلاس درس برای من بود.

خیراندیش درباره این موضوع که چگونه داریوش مهرجویی به او پیشنهاد داده تا در فیلم بانو ایفای نقش کند توضیح داد: آقای مهرجویی اثری به نام بی شرح بی نهایت را از من دیده بودند که در آن اثر مرحوم محمدعلی کشاورز حکیم بودند، خانم گلچهره سجادیه در آن ایفای نقش می کردند و همسر من هم هرمز هدایت بود. داستان این اثر در هر قسمت متفاوت بود، آقای مهرجویی یک قسمت را دیده بود. حتی بعدا گفتند از همان لحظه که دیدمت تو را برای این نقش انتخاب کردم .

او درباره گریم سنگینش در این فیلم توضیح داد: آقای مهرجویی از من تست بازیگری نگرفتند؛ از طرفی هم در ابتدا فکر می کردند که من زیر بار چنین گریم سنگینی نمی روم و به همین دلیل به آقای عبدالله اسکندری گفته بودند که به من چیزی نگویند اما نمی دانستند که من عاشق ایفای نقش های متفاوت هستم. این علاقه به ایفای نقش متفاوت در سریال آینه ها آغاز شد. اگر می دیدم یک نقشی وجود دارد و به من نزدیک نیست، علاقه بیشتری پیدا می کردم که آن را ایفا کنم چون فکر می کردم بازیگری یعنی در آن نقشی که به آدم می دهند جوری بازی کنی که باورپذیر باشد.

خیراندیش درباره جزییات گریمش گفت: جمشید اسماعیل خانی، همسرم سر صحنه آمد و گفت نمی توانید زشتش کنید این زن بسیار زیباست. از نظر او من زیباترین زن بودم اما مادرم می گفت به بچه ام نگویید زشت بگویید بانمک. آقای اسکندری برای گریم این فیلم سر پستونک را می بریدند و در بینی من فرو می کردند تا پف بیشتری داشته باشد و بتوانند آن را سیاه کنند، با لاک های مخصوص، دندانم را زرد کردند از طرفی هم روی پوستم موادی گذاشتند که تا سوخته و سیاه به چشم بیاید و به چشم هایم هم پودر و کرم می زدند تا قی کند.

این هنرمند با اشاره به این که نگارش بخش کوچکی از فیلمنامه را برعهده داشته است بیان کرد: سلطان عبدالحسین خان پدربزرگ جمشید است و به واسطه داستانک هایی که بلد بودم و اینکه نمی توانستم ترکی یا حتی با لهجه ترکی صحبت کنم به آقای مهرجویی پیشنهاد دادم که با لهجه شیرازی صحبت کنم، ایشان گفتند نمی شود و من یک داستانی سر هم کردم که هاجر به این دلیل لهجه شیرازی دارد و آقای مهرجویی قبول کردند واجازه دادند که من پنج صفحه از فیلمنامه را بنویسم.

این بازیگر با اشاره به نقش موسیقی در فیلم بانو گفت: موسیقی جایگاه ویژه ای در این اثر داشت. به ویژه در فضایی که تفاوت میان شخصیت ها و موقعیت ها پررنگ شده بود. صدایی درخشان در فضا شنیده می شد، اما همان طور که فضا پیچیده و لایه لایه بود، برخورد با آن نیز ساده نبود. من در بخشی از فیلم، نقشم را به گونه ای ایفا می کردم که گویی در برابر آیینه ای ایستاده ام و خودم را می نگرم. اجازه داده شده بود که شخصیت من، نگاه مخاطب را نسبت به مفهوم خانه و حضور زنانه در آن، به شکلی تازه باز کند.

گوهر خیراندیش با اشاره به تجربه بازی در فیلم بانو ساخته داریوش مهرجویی، به پشت صحنه سخت و پرتنش این اثر اشاره کرد و با یادآوری یکی از صحنه های دشوار گفت: آن صحنه ای که ما در برف هستیم. باید با آقای کاویانی دعوا می کردیم که او مانع رفتن هاجر شود. به واسطه همین دعوایی که با آقای کاویانی داشتیم در زد و خوردها در آن صحنه ترقوه و کتف من دچار شکستگی شد و البته به واسطه حضور طولانی مدت در برف تا مدت ها کلیه درد شدید داشتم.

او درباره علت حضور طولانی در برف توضیح داد: قرار بود کرمعلی خان مانع رفتن هاجر شود و این کشمکش برای ممانعت از رفتن او باید در برف اتفاق می افتاد. از طرفی هم فن ها روشن بود و صدای بسیار بلندی داشت در این میان ما هر چه می گفتیم صدای خوبی نداشت همین موضوع باعث شد که ما از سر ناچاری هفت بار آن صحنه را ضبط کنیم که در آخرین برداشت به واسطه برخورد ضربات مشت آقای کاویانی به من دچار شکستگی در ناحیه کتف شدم و خوشبختانه بخش اعظم آن فیلم را برداشت کرده بودیم اما آن شکستگی تاثیری روی کار من نگذاشت.

خیراندیش همچنین به یکی دیگر از صحنه های خاص فیلم اشاره کرد که در آن آواز می خواند و درباره واکنش داریوش مهرجویی به این پیشنهاد گفت: یک صحنه دیگر هست که من آواز می خوانم. به آقای مهرجویی گفتم که می خواهم آواز بخوانم و ایشان گفت پس می خواهی فیلم را توقیف کنند؟ اما من می خواستم بخوانم. آقای مهرجویی گفت بشین بخوان ببینم چه می کنی و من هم چون می دانستم که نباید با صدای خودم بخوانم به صورت آزمایشی همانجا در جمع نشستم و شروع به خواندن کردم آقای مهرجویی هم خوشش آمد، همه را از اتاق بیرون کرد و گفت فیلمبرداری را انجام دهند.

او اضافه کرد: فیلمبرداری آغاز شد، صدایم را ته گلو انداختم و با صدای خروسی همین آهنگ را خواندم و ناگهان دیدم آقای مهرجویی از شدت خنده اتاق را ترک کرد. آن صحنه که آخر نواختن می خندم بخاطر همین ماجرا است و بعد، آقای حسندوست این خنده های واقعی من را حذف نکرد و در تدوین گذاشت.

در ادامه، بازیگر باسابقه سینما به فضای سنگین بعد از توقیف این فیلم پرداخت و در پاسخ به این پرسش که آیا خانم فرهی پس از توقیف فیلم دچار افسردگی شد، گفت: بسیاری به اشتباه می گویند که این فیلم 7 سال توقیف بود اما بانو 11 سال توقیف شد و همین باعث شد خانم فرهی حدود چهار سال افسردگی بگیرد، چون قرار بود بانو نسخه زنانه هامون باشد.

او ادامه داد: نکته هم این بود که آن ها می گفتنداین فیلم نمادی از ایران است و آقای مهرجویی می خواهد نشان دهد آدم هایی آمدند تا ایران را غارت کنند و آن را تخریب کنند. در حالی که آقای مهرجویی دیدگاه فلسفی تری داشتند و می خواستند نتیجه ناسپاسی را نشان دهند که در هر طبقه اتفاق می افتد. اوهمیشه نگاه انسانی داشتند و تلاش داشتند این موضوع را نشان دهند.

او در پایان یادآوری کرد: اکنون هم محل فیلمبرداری این فیلم، موزه موسیقی شده است.

شایان ذکر است به مناسبت روز ملی سینما، پلتفرم سینما تیکت برنامه هفت شب با فیلم های ماندگار سینمای ایران را از 15 تا 21 شهریور 1404 با حضور عوامل فیلم ها و گفتگو و خاطره بازی با آن ها برگزار می کند.

اولین شب این رویداد به اکران فیلم سینمایی بانو به کارگردانی داریوش مهرجویی اختصاص داشت و مهمان ویژه این برنامه هم گوهر خیراندیش بود. در شب دوم فیلم مکس به کارگردانی سامان مقدم از ساعت 19.30 پخش می شود که فرهاد آییش مهمان برنامه خواهد بود.