فرارو- فیلم خانه ای از دینامیت ساخته کاترین بیگلو، با موضوع حمله هسته ای و بحران سیاسی، در جشنواره ونیز معرفی شد اما به جای یک اثر جدی و ماندگار، بیشتر شبیه تریلری پرزرق وبرق و متوسط از نتفلیکس جلوه می کند.

به نقل از ورایتی، فیلم خانه ای از دینامیت (A House of Dynamite) ساخته جدید کاترین بیگلو، کارگردان برنده اسکار، در جشنواره ونیز با عنوانی پرطمطراق معرفی شد: یک فیلم هیجان انگیز درباره بمب هسته ای. اما آیا این فیلم توانسته است به همان اندازه که ادعا دارد جدی و واقع گرایانه باشد؟ یا صرفاً محصولی سرگرم کننده برای پلتفرم نتفلیکس است که در لفافه ای از هشدارهای پرزرق وبرق عرضه می شود؟

فیلم با یک بحران آغاز می شود: موشکی هسته ای از نقطه ای نامعلوم در اقیانوس آرام شلیک شده و به سمت ایالات متحده در حرکت است. بر اساس محاسبات نظامی، موشک تنها 19 دقیقه تا برخورد فاصله دارد و مقصد آن هم شهر شیکاگوست. اگر جلوی آن گرفته نشود، جان 10 میلیون نفر به خطر خواهد افتاد.

این سناریو بارها در فیلم های آمریکایی بازآفرینی شده است؛ از جنگ سرد گرفته تا هالیوود پس از یازده سپتامبر. با این حال بیگلو تلاش کرده این بار آن را در قالب یک روایت واقع گرایانه به تصویر بکشد. او با تدوین سریع، استفاده از دوربین روی دست، موسیقی پرتنش و نمایش پشت سر هم مخفف های پرابهت سازمان های دولتی مانند STRATCOM یا OSD، فضایی می سازد که بیننده حس کند واقعاً در قلب اتاق بحران کاخ سفید حضور دارد.

اما مشکل از همان ابتدا مشخص است: این همه نشانه گذاری و تأکید بر واقعی بودن، به جای اینکه به فیلم اعتبار ببخشد، بیشتر شبیه تقلید اغراق آمیز از گزارش های تلویزیونی یا مستندهای بازسازی شده به نظر می رسد.

کاترین بیگلو پیش تر با فیلم های مهمی چون Zero Dark Thirty درباره عملیات مرگ اسامه بن لادن و Detroit درباره شورش های نژادی 1967، خود را به عنوان فیلم سازی جدی معرفی کرده بود. او توانایی بالایی در ترکیب هیجان با واقعیت های سیاسی اجتماعی دارد. اما در خانه ای از دینامیت این فرمول جواب نمی دهد.

به نظر می رسد شکست تجاری و انتقادی فیلم دیترویت (2017) هنوز بر بیگلو سایه انداخته است. او در این پروژه جدید تلاش می کند با بازگشت به ژانر تریلر و بهره گیری از موضوعی جنجالی مانند تهدید هسته ای، جایگاه خود را دوباره تثبیت کند. نتیجه اما فیلمی است که میان دو رویکرد گیر افتاده: از یک سو می خواهد یک فیلم جدی سیاسی باشد و از سوی دیگر در عمل به یک اثر پرزرق وبرق و کلیشه ای شبیه می شود که بیشتر برای مصرف سریع مخاطب آنلاین ساخته شده است.

فیلم مجموعه ای از بازیگران مطرح را گرد هم آورده است: ربکا فرگوسن در نقش مسئول ارشد اتاق بحران، جیسون کلارک به عنوان فرمانده او، جرد هریس در قالب وزیر دفاع عصبی و تندخو، تریسی لتس در نقش ژنرال تندرو STRATCOM، و آنتونی راموس به عنوان فرمانده پایگاه نظامی آلاسکا. در کنار این ها، گابریل باسو در نقش معاون جوان مشاور امنیت ملی و ادریس البا در نقش رییس جمهور آمریکا دیده می شوند.

گفت وگوهای بین این شخصیت ها مملو از اصطلاحات فنی و مخفف های نظامی است. اما در نهایت همه چیز به یک سوال ساده خلاصه می شود: چه کار باید بکنیم؟ پاسخ روشن است: باید موشک را با استفاده از موشک رهگیر زمین پایه (GBI) و وسیله انهدام خارج جوی (EKV) هدف قرار داد.

یکی از محورهای اساسی فیلم این است که حتی با میلیاردها دلار هزینه در سامانه های دفاع موشکی، شانس موفقیت در رهگیری کامل یک موشک هسته ای چندان بالا نیست. در دیالوگی کلیدی، معاون مشاور امنیت ملی اعلام می کند احتمال موفقیت تنها 61 درصد است. این موضوع باعث عصبانیت وزیر دفاع می شود که فریاد می زند: پس همه چیز یک شیر یا خط لعنتی است؟ این نتیجه 50 میلیارد دلار هزینه است؟

فیلم تلاش می کند با چنین جملاتی به مخاطب القا کند امنیتی که آمریکا به آن می بالد تا حد زیادی توهمی بیش نیست. تهدید هسته ای همچنان سایه ای سنگین بر جهان دارد و هیچ کشوری نمی تواند مطمئن باشد که از آن مصون است.

فیلم پس از نیم ساعت اول به پایان نمی رسد؛ بلکه این بخش تنها فصل نخست از سه فصل است. در هر بخش، همان سناریو دوباره روایت می شود اما از زاویه دید شخصیت های مختلف.

این شیوه یادآور ساختار فیلم کلاسیک ژاپنی Rashomon است، با این تفاوت که در آن فیلم روایت ها با یکدیگر تناقض داشتند، اما در خانه ای از دینامیت همه نسخه ها تقریباً یکسان اند. نتیجه این است که پس از مدتی تماشاگر حس می کند صرفاً در حال دیدن همان ماجرا به شکل تکراری است.

بخش دوم تمرکز بیشتری بر این دارد که چه کشوری ممکن است موشک را شلیک کرده باشد. کره شمالی به عنوان گزینه بدیهی مطرح می شود، اما بحث درباره روسیه هم شکل می گیرد: این فرضیه که روسیه نه برای شروع جنگ، بلکه برای ایجاد هرج ومرج در آمریکا دست به چنین اقدامی زده باشد. با این حال، این سناریوها چندان قانع کننده به نظر نمی رسند.

بخش سوم ماجرا را از دید رییس جمهور آمریکا بازگو می کند. ادریس البا در این نقش ظاهر شده اما بازی او به باور بسیاری از منتقدان، ضعیف است. او بیش از حد عادی و بی خیال رفتار می کند؛ نه اقتدار لازم یک رییس جمهور را دارد و نه در مواجهه با بحران جدی به نظر می رسد.

یکی از نکات عجیب فیلم این است که چرا در اوج بحران هسته ای، معاون جوان مشاور امنیت ملی (با بازی گابریل باسو) در حال مذاکره تلفنی با مقامات روسی است، نه خود رییس جمهور؟ یا چرا رییس جمهور با دفترچه کدهای هسته ای همانند تکلیف مدرسه ای برخورد می کند که حوصله باز کردنش را ندارد؟ این تصمیم های روایی باعث می شوند باورپذیری فیلم کاهش یابد و بیشتر به اثری سرگرم کننده شبیه شود تا یک هشدار جدی.

خانه ای از دینامیت در تلاش است هم یک فیلم پرهیجان سرگرم کننده باشد و هم یک اثر جدی با پیام سیاسی. اما درست در همین نقطه شکست می خورد. تماشاگر نه کاملاً سرگرم می شود و نه واقعاً متقاعد می گردد که با اثری هشداردهنده روبه روست.

عنوان فیلم استعاره ای است از دنیای امروز: جهانی که در آن ما در خانه ای مملو از مواد منفجره زندگی می کنیم، انبوهی از سلاح های هسته ای که رهبران کشورها دیگر علاقه ای به کاهش تعدادشان ندارند. اما این پیام بیش از آنکه تصویری از تهدیدهای معاصر باشد، بازتابی است از ترس های دوران جنگ سرد.

خانه ای از دینامیت با وجود کارگردانی یک فیلم ساز بزرگ و حضور بازیگران برجسته، بیشتر از آنکه اثری ماندگار باشد، یک تجربه متوسط است که احتمالاً در حافظه مخاطبان به سرعت محو خواهد شد. فیلم تلاش می کند هیجان و جدیت را در کنار هم داشته باشد، اما در نهایت نه به اندازه کافی هیجان انگیز است و نه آن قدر جدی که بتواند بحثی واقعی درباره خطر هسته ای ایجاد کند.

برای نتفلیکس، این یک محصول پرزرق وبرق دیگر است که احتمالاً بازدیدهای بالایی خواهد داشت. اما برای کاترین بیگلو، که زمانی با آثارش در مرکز توجه سینمای جهان بود، خانه ای از دینامیت بیش از آنکه بازگشت پیروزمندانه باشد، نشانه ای از سردرگمی خلاقانه است.