تعدادی از نمایندگان مجلس خواهان خروج از NPT (پیمان منع گسترش سلاح های هسته ای) شده اند؛ اقدامی که می تواند منجر به تشدید فشارهای بین المللی بر جمهوری اسلامی شود. نقل شده است که در جلسه غیرعلنی هفته گذشته مجلس، محمدباقر قالیباف به نمایندگان توصیه کرده که در این ارتباط متکی به کارشناسی باشند.

بر اساس پیگیری ها روز چهارشنبه حدود 10 طرح مشابه با هدف خروج از NPT در کمیسیون امنیت ملی مطرح و قرار بر این شد که این 10 طرح تجمیع و ادغام و شوند و سپس به صحن مجلس بروند. با این حال احمد بخشایش اردستانی، عضو کمیسیون امنیت ملی به خبرآنلاین می گوید از آنجایی که خروج از این پیمان بر عهده شورای عالی امنیت ملی است 10 طرح به صورت گزارش به رییس قوه ارائه می شود تا نظر پارلمان به شعام ارائه شود.

مشروح گفتگو با این عضو کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی را در ادامه می خوانید؛

طرح خروج از NPT چهارشنبه گذشته در جلسه کمیسیون مطرح شده است. لطفا در این باره توضیح دهید.

قرار است مجلس در ارتباط با سایر ارگان های حاکمیتی، مثل شورای امنیت ملی، نقش خود را ایفا کند. طبق قانون اساسی معمولاً مجلس رأس امور است. بنابراین، اگر طرحی تهیه شود، آن را به کمیسیون مربوطه ارجاع می دهند. هفت یا هشت نفر بودند که طرح هایی برای خروج از NPT ارائه دادند. حدود 10 طرح با این محتوا ارائه شد. برخی از آن ها سه فوریتی، برخی دوفوریتی و برخی هم کمی ملایم تر بودند.

بعضی از نماینده ها هم دو طرح ارائه داده بودند. اگر این طرح ها در کمیسیون به تصویب برسد، وارد صحن علنی می شود. این روندی است که اتفاق افتاده است. اما هنوز به جمع بندی نهایی نرسیده ایم و لازم است در کمیسیون جمع بندی صورت بگیرد؛ به این شکل که موافقان و مخالفان صحبت کنند و سپس موضوع وارد صحن مجلس شود.

یعنی فقط در کمیسیون مطرح شده و هنوز رأی گیری یا تصمیم گیری در مورد آن ها انجام نشده؟

بله تصمیم گیری نشده؛ چون تعداد نمایندگانی که برای رای گیری باید حضور پیدا می کردند کافی نبود. فقط هیأت رییسه کمیسیون و طراح حضور داشتند و آن ها طرح های خود را یکی یکی بیان می کردند. حالا قرار بر این شده که یک جمع بندی صورت بگیرد. اما فعلاً هیچ اقدام یا کاری انجام نشده است. فکر می کنم این جمع بندی را می خواستند به آقای قالیباف ارائه بدهند تا ایشان در شورای عالی امنیت ملی نقطه نظرهای نمایندگان را هم در شورا مطرح کنند.

پس به این معنا نیست که مثلاً رأی گیری در صحن انجام شود و تبدیل به قانون شود؟ مانعی وجود دارد…

اگر نظام و حاکمیت به این نتیجه برسند که خروج از NPT باید به عنوان یک قانون تصویب شود، احتمالاً دوباره به کمیسیون بازمی گردد، سپس وارد صحن شده و قانون می شود. اما در حال حاضر می خواهند همه با هم هماهنگ باشند. آنچه برای آن ها اهمیت دارد این است که این موضوع بیشتر به عنوان یک ابزار در نظر گرفته شود تا فشارهایی که اروپایی ها برای به حرکت درآوردن اسنپ بک وارد می کنند، متوازن شود.

پس فعلاً بحث درباره تصمیم گیری و تصویب مطرح نیست؟

نه، فعلاً نیست. حالا چون فرصت وجود دارد؛ اساساً اسنپ بک 30 روز زمان دارد، بنابراین ما هم وقت کافی داریم. البته من فکر می کنم اسنپ بک فعال خواهد شد. این نظر شخصی من است و همان جا هم اعلام کردم. گفتم نیازی نداریم از NPT خارج شویم، چون قانون الزام به تعلیق همکاری با آژانس را داریم. وقتی شما با آژانس همکاری نکنید، خودبه خود دیگر قانون NPT مشکلی را حل نخواهد کرد. علاوه بر این، چالش دوم این است که اگر از NPT خارج شوید، از منظر غربی ها به معنای حرکت ایران به سمت ساخت بمب اتم خواهد بود. در حالی که ایران نه می خواهد بمب بسازد و نه اگر قصد آن را داشت تا امروز که حدود 20 سال است فقط هزینه کرده، حتماً ساخته بود. بنابراین بهتر است از NPT خارج نشویم و همان قانون الزام به تعلیق همکاری را دنبال کنیم؛ البته فصل الخطاب در این زمینه شورای عالی امنیت ملی است.

آقای حاجی دلیگانی گفته بودند که قرار است این 10 طرح، تجمیع و ادغام شود و به صحن برود.

احتمال دارد؛ یعنی این ده طرح در نهایت یکی شود و در قالب گزارشی در صحن مطرح گردد، پس از آنکه لابی های پشت پرده انجام گرفته باشد.

پس فعلاً بحث رأی گیری مطرح نیست؟

شاید در گزارشی که کمیسیون امنیت ارائه می دهد، مخالفان و موافقان صحبت کنند و سپس رأی گیری انجام شود؛ این احتمال هم وجود دارد.

یعنی به صورت طرح به مجلس می آید تا رأی گیری شود؟

من هنوز ندیدم که فعلاً چنین کاری انجام شود، چون در حال حاضر نیازی به آن نیست. همان طور که عرض کردم، اگر عقلانی برخورد کنیم، ما قانونی برای الزام به تعلیق داریم و دیگر ضرورتی ندارد از NPT خارج شویم. مگر اینکه گفته شود با خروج از NPT همچنان می توان عضو آژانس بود، که آن هم مشکلی را حل نمی کند. مسئله اصلی ما این است که اروپایی ها به تعهدات خود عمل نکرده اند و می خواهند مکانیسم ماشه را فعال کنند و قطعنامه های گذشته را بازگردانند.

ما می خواهیم به آن ها بگوییم اگر چنین کاری انجام دهند، با عکس العمل های شدیدی از سوی ایران مواجه خواهند شد؛ یکی از این عکس العمل ها می تواند خروج از NPT باشد. حالا اینکه مزایا و معایب آن چیست، دید ما این است که چون قصد حرکت به سمت بمب اتم نداریم مگر اینکه سیاست و دکترین دفاعی ما تغییر کند پس بهتر است از NPT خارج نشویم. اما نگاه غربی ها این است که خروج هر کشوری از NPT به معنای حرکت به سمت سلاح هسته ای است و می تواند به یک درگیری جدید منجر شود.

شنیده شده که در جلسه غیرعلنی هفته گذشته آقای قالیباف به نمایندگانی که خواستار خروج از NPT بودند گفته بودند عجله نکنید؟

نه به این صورت نبود. جلسه غیرعلنی بود و نماینده ها تقریباً نقطه نظرهای خود را بیان می کردند. یکی از ایرادات آن جلسه این بود که اجازه ندادند نمایندگان مستقل در برابر اصول گراها صحبت کنند. یعنی به گونه ای انتخاب شده بود که فقط اصول گراها صحبت کنند و همه در باب خروج از NPT سخن بگویند. در نهایت، آقای قالیباف ناچار شد مباحث را تا حدی به صورت سناریویی باز کند و توضیح دهد که چگونه باید عمل کرد تا به نفع منافع ملی کشور باشد.

و شما فکر می کنید حالا اگر بحث به طرح و اینها بکشد، کلیت مجلس موافق با خروج از ان پی تی است؟

بله، مجلس موافق است؛ اما ما مخالف هستیم.