عباس عراقچی طی یادداشتی در گاردین نوشت: بیش از دو دهه است که اروپا در کانون بحران ساختگی و ادامه دار پیرامون برنامه صلح آمیز هسته ای کشور من قرار دارد. از جهات زیادی، نقش اروپا بازتاب دهنده وضعیت کلی تر روابط قدرت در عرصه بین المللی بوده است. اروپا که زمانی نیرویی میانه رو بود و تلاش می کرد تا آمریکا را که در منطقه ما اهداف حداکثری داشت مهار کند، امروزه به تسهیل گر زیاده خواهی های واشنگتن تبدیل شده است.

به گزارش ایسنا در ادامه این یادداشت آمده است: هفته گذشته، سه کشور اروپایی (بریتانیا، فرانسه و آلمان) اعلام کردند که فرآیند بازگرداندن تحریم های سازمان ملل علیه ایران را فعال کرده اند. این سازوکار برای مجازات عدم اجرای تعهدات مهم در توافق هسته ای سال 2015، که بین ایران، سه کشور اروپایی، آمریکا، چین و روسیه امضا شده بود، طراحی شده است.

حرکت سه کشور اروپایی هیچ پایه و مبنای قانونی ندارد، عمدتاً به این دلیل که توالی رویدادهایی را که منجر به اتخاذ اقدامات قانونی جبرانی از سوی ایران ذیل توافق هسته ای شد را نادیده می گیرد. سه کشور اروپایی می خواهد جهان فراموش کند که این آمریکا بود که به صورت یکجانبه از مشارکت در توافق جامع اقدام مشترک (برجام) خارج شد، نه ایران.

همچنین، سه کشور اروپایی از این واقعیت چشم پوشی می کنند که نه تنها نتوانستند به تعهدات خود در چارچوب توافق عمل کنند، بلکه از بمباران ایران در ماه ژوئن به طرز وقیحانه ای استقبال کردند.

همانطور که چین و روسیه نیز تأکید کرده اند، اجرای گزینشی تعهدات بین المللی توسط سه کشور اروپایی اقدام آن ها را باطل و بی اثر می کند.

ممکن است اینگونه به نظر برسد که بریتانیا، فرانسه و آلمان از روی کینه توزی عمل می کنند، اما حقیقت این است که آن ها به شکلی هدفمند و با تمرکز کامل در حال دنبال کردن مسیری خطرناک هستند، با این منطق که شاید این اقدام به آن ها جایگاهی در میز مذاکره درباره مسائل دیگر بدهد.

این یک اشتباه بزرگ است که به طور حتم به ضرر آن ها تمام خواهد شد. رییس جمهور ترامپ آشکارا نشان داده که سه کشور اروپایی را بازیگرانی فرعی می داند، و این موضوع در کنار گذاشته شدن اروپا از مسائلی که برای آینده اش حیاتی است، از جمله بحران روسیه و اوکراین، مشهود است.

پیام واشنگتن واضح و رسا است: برای کسب جایگاه، سه کشور باید وفاداری بی چون و چرای خود را نشان دهند. تصاویر اخیر رهبران اروپایی که در دفتر بیضی کاخ سفید در برابر رییس جمهور ترامپ نشسته اند، گویای همین واقعیت است.

اما اوضاع همیشه اینگونه نبوده است. زمانی که تروییکای اروپایی در سال 2003 با هدف مهار دولت جورج دبلیو بوش، پس از تهاجماتش به افغانستان و عراق، شکل گرفت، ایران از این ابتکار استقبال کرد. اما مذاکرات زمانی شکست خورد که اروپا نه توان ارائه پیشنهادی ملموس و قابل اعتنا و نه جرأت ایستادگی در برابر واشنگتن را داشت.

در آن زمان، همکاران من خواستار حفظ 200 سانتریفیوژ برای غنی سازی اورانیوم در مقیاس کوچک بودند، اما این درخواست با زیاده خواهی آمریکایی که از طریق سه کشور اروپایی اعمال می شد، مواجه شد. در آن زمان جنگ به این دلیل به وقوع نپیوست که آمریکا بهای سنگینی برای اشغال غیرقانونی همسایگان ایران در شرق و غرب—هم از نظر انسانی و هم هزینه مالی— پرداخته بود.

پس از هشت سال مسابقه تحریم ها و سانتریفیوژها میان ایران و غرب، که طی آن کشور من 20 هزار سانتریفیوژ انباشته کرد، صد برابر بیشتر از سال 2005، دو تحول مهم زمینه ساز گفت وگویی بی سابقه شدند: پذیرش ضمنی غنی سازی در ایران توسط سه کشور اروپایی و آمریکا، و قبول آمریکا به عنوان طرف مذاکره از سوی ایران.

این تغییر اساسی مستقیماً به امضای برنامه جامع اقدام مشترک (برجام) منجر شد. توافق کاملاً شفاف بود: نظارت بی سابقه و محدودیت هایی بر غنی سازی ایران در مقابل لغو تحریم ها. این فرمول مؤثر واقع شد.

اما حالا، با گذشت یک دهه، تقریباً به نقطه آغاز بازگشته ایم. رییس جمهور ترامپ در سال 2018 مشارکت آمریکا در برجام را متوقف کرد و همه تحریم ها را دوباره اعمال نمود که سلسله ای از اتفاقات قابل اجتناب را رقم زد. من به عمد از عبارت توقف مشارکت استفاده می کنم، زیرا برجام یک برنامه اقدام است و نه یک معاهده، و بنابراین بند خروج ندارد.

در آغاز و در واکنش به تخریب این توافق تاریخی، سه کشور اروپایی به شدت نگران شدند و وعده دادند که این وضعیت را جبران خواهند کرد. آن ها به صورت علنی اذعان داشتند که رفع تحریم های مرتبط با برنامه هسته ای و عادی سازی روابط تجاری و اقتصادی با ایران، اجزای اساسی این توافق را تشکیل می دهند.

وزیر دارایی فرانسه با لحنی قاطع اعلام کرد که اروپا یک وابسته نیست، در حالی که سایر رهبران اروپایی بر استقلال راهبردی خود تأکید داشتند و اطمینان دادند که این استقلال تضمین کننده ادامه تجارت با ایران خواهد بود و منافع وعده داده شده به مردم من، از جمله فروش نفت و گاز و انجام معاملات بانکی مؤثر، محقق خواهد شد.

اما هیچ یک از این وعده ها عملی نشد. در واقع، اگر سه کشور اروپایی بتوانند تنها یک مورد از تعهدات متعدد خود را که به ایران داده اند شناسایی و اثبات کنند، ایران با کمال میل از تمام حقوق خود برای پیگیری سازوکار بازگشت خودکار تحریم ها (snapback) صرف نظر خواهد کرد. در حالی که اروپا خود به تعهداتش عمل نکرده، انتظار دارد ایران یک جانبه تمامی محدودیت ها را بپذیرد.

با این ذهنیت، سه کشور اروپایی از محکوم کردن حمله آمریکا به کشور من در ماه خرداد، در آستانه مذاکرات دیپلماتیک، خودداری کردند، اما اکنون با این ادعا که ایران گفتگو را رد می کند، خواستار تحریم های سازمان ملل شده اند.

همانطور که به همتایان خود در سه کشور اروپایی هشدار داده ام، بازی آن ها نتیجه ای را که می خواهند در پی نخواهد داشت. برعکس، این امر فقط باعث حذف سه کشور از روندهای دیپلماتیک آینده خواهد شد که پیامدهای منفی گسترده ای برای کل اروپا از نظر اعتبار و جایگاه جهانی آن به همراه خواهد داشت.

با وجود این که می دانیم سه کشور اروپایی به بازیگرانی کاملاً متفاوت تبدیل شده اند، هنوز هم زمان و نیاز فوری به یک گفت وگوی صادقانه وجود دارد و این گفت وگو باید با روشن شدن معنای واقعی مشارکت در برجام آغاز شود. این موضوع پیش شرطی اساسی به همراه حسن نیت، برای فعال کردن مفاد این توافق است. ادعای مشارکت سه کشور در توافقی که ستون اصلی آن غنی سازی اورانیوم در ایران است، در حالی که خواستار کنار گذاشتن همین توانمندی ها از سوی ایران هستند، هیچ منطقی ندارد.

حمایت علنی از حملات نظامی غیرقانونی به تأسیسات هسته ای ایران که تحت حمایت قوانین بین المللی هستند، کاری که صدراعظم آلمان با بی شرمی انجام داده است، هرگز نمی تواند به معنای مشارکت باشد. در حالی که مردم ایران در مواجهه با این رفتارهای قانون شکنانه خواستار تضمین هایی برای عدم تکرار دوباره هستند، ایران همچنان آماده گفت وگو و دیپلماسی است.

برای خروج از این بازی باخت-باخت کنونی، سه کشور اروپایی باید مسیر مخرب خود را عوض کنند؛ نه به خاطر خشنود کردن ایران بلکه به خاطر خودشان و به این دلیل که قربانی کردن منافع امنیتی خود در یک پرونده، هیچ جایگاهی در مسائل دیگر برای آن ها به همراه نخواهد داشت.

ایران آماده است تا توافقی واقعی و پایدار شکل دهد که نظارت دقیق و محدودیت هایی در غنی سازی را در ازای لغو تحریم ها به همراه داشته باشد. اگر این فرصت کوتاه برای تغییر مسیر از دست برود، پیامدهایی به همراه خواهد داشت که می تواند برای منطقه و فراتر از آن به طور بی سابقه ای مخرب باشد.

اسراییل ممکن است خود را قادر به جنگیدن به نمایندگی از غرب نشان دهد، اما همانطور که در ماه خرداد دیدیم، حقیقت این است که نیروهای مسلح قدرتمند ایران بار دیگر آماده و توانمندند تا اسراییل را چنان شکست دهند که مجبور شود برای نجات به بابابزرگ (آمریکا) پناه ببرد.

ریسک شکست خورده ی اسراییل در تابستان امسال میلیاردها دلار از جیب مالیات دهندگان آمریکایی هزینه برداشت، تجهیزات حیاتی آمریکا را که اکنون از موجودی آن حذف شده، از بین برد و تصویری از ایالات متحده را به عنوان قدرتی بی پروا که مستعد کشیده شدن به جنگ های دلبخواهی بازیگران سرکش است، ترسیم کرد.

اگر اروپا واقعاً به دنبال راه حلی دیپلماتیک است، و اگر رییس جمهور ترامپ می خواهد فرصت تمرکز بر مسائل واقعی که در تل آویو ساخته نشده اند را داشته باشد، باید به دیپلماسی زمان و فضای لازم را برای موفقیت بدهند. در غیر این صورت، نتیجه، چندان خوشایند نخواهد بود.