تیم ملی فوتبال ایران این روزها در ازبکستان است تا خودش را مهیای جدال با کشور میزبان برای دیدار فینال تورنمنت کافا کند. ایران که در مرحله گروهی با 7 امتیاز کسب شده از رقبای ضعیفی همچون افغانستان، هند و تاجیکستان، صدرنشین شده، قرار است روز دوشنبه در فینال حاضر باشد. حضور در تورنمنت سطح پایین کافا درحالی در دستور کار مدیران فدراسیون فوتبال و کادر فنی تیم ملی قرار گرفته که انتظار می رفت در فصل منتهی به جام جهانی، رقبای بهتری برای بازی های تدارکاتی انتخاب می شد؛ به ویژه اینکه برگزاری یک دیدار از این رقابت ها، خارج از فیفادی، امتیازات ایران در رنکینگ کلی را هم تحت تاثیر قرار می دهد و دستاوردی از این هم حیث هم ندارد.

عدم توانایی فدراسیون فوتبال

اینکه ایران تصمیم گرفته برخلاف سایر رقبایش در آسیا با تیم های ضعیف (به غیر از ازبکستان) که رنکینگ 3 رقمی در رده بندی فیفا دارند، بازی تدارکاتی انجام دهد، می تواند دلایل مختلفی داشته باشد. عده ای سرمربی تیم ملی را مورد نقد قرار داده و از این می گویند که قلعه نویی قصد دارد رکورد بردهایش به همراه تیم ملی را افزایش دهد. کادر فنی تیم ملی ولی می گویند درخواست بازی با تیم های خوب دنیا را دارند؛ هرچند که چنین امکانی فراهم نیست. با این حال به نظر می رسد بخش اصلی چنین ضعفی، متوجه فدراسیون فوتبال و در راس آن ، مدیران این مجموعه است که از یافتن رقیب تدارکاتیِ قابل، ناتوان مانده اند. درست در روزهایی که ژاپن، کره جنوبی و حتی عربستان بازی های تدارکاتی خوبی در برنامه گنجانده اند، ایران، تیم دوم آسیا، دلخوش به تقابل با افغانستان، هند و تاجیکستان است.

جام جهانی شروع نشده، بهانه ها از راه رسیده اند

در این بین دست برقضا، همان هایی که باید پاسخ گو باشند، فرار رو به جلو را انتخاب کرده و اتهامات ریزودرشتی به منتقدان وارد می کنند. یکی از آن ها مهدی محمدنبی، نایب رییس فدارسیون فوتبال ایران، و سرپرست تیم ملی است. او که هفته گذشته در اظهاراتی جنجالی، انتقادات از کیفیت رقبای تیم ملی را به رنگ چشم و موی بازیکنان رقیب مرتبط کرده بود، به تازگی وارد فضای دیگری شده و از همین حالا، ذهن ها را متوجه ناکامی احتمالی در جام جهانی کرده است. نبی در نشست آنلاین فدراسیون فوتبال از این گفته که تامین حداقلی و وضعیت سیاسی می تواند روی سرنوشت تیم ملی اثرگذار باشد. او که مدعی است 40 سال در ورزش ایران است، گفته اگر وضعیت سیاسی اجازه دهد، ایران برای اولین بار از مرحله گروهی صعود می کند. تامین حداقلی، اولین پاشنه آشیل تیم ملی فوتبال است. تامین حداقلی، برای رفع محدودیت های حداقلی است. بعد از آن مسابقات تدارکاتی و دوستانه است. دومین مشکل با توجه به وضعیت سیاسی که در کشور وجود دارد، برای دیدارهای تدارکاتی است. این حقیقتی است؛ بالاخره 40 سال است که در ورزش هستیم. فضای فعلی پاشنه آشیلی شده برای بازی های دوستانه تیم ملی. قول می دهم اگر این بخش ها که به عنوان محدودیت هستند، رفع شود، مطمئن باشید برای اولین بار از گروه مان صعود خواهیم کرد .

اینکه ادعای نایب رییس فدراسیون فوتبال بیش از آنکه مبتنی بر واقعیت باشد، بوی فرافکنی می دهد، امری هویدا است؛ ولی برای یادآوری بد نیست، نکاتی در این زمینه توضیح داده شود.

قبلا فضای سیاسی بود؟

ایران سال هاست از رسیدن به مرحله بعدی جام جهانی ناکام مانده و سال های متوالی است از رسیدن به توفیقی در جام ملت های آسیا ناتوان. به غیر از جام جهانی قبلی، کدام فضای سیاسی مانع از رسیدن فوتبال ایران به چنین توفیقی شده است؟ آیا تیم ملی در جام های جهانیِ قبل از قطر، مشکل سیاسی داشت. یا از آن گذشته، شکست مقابل تیمی مثل عراق در جام ملت ها، حاصل فضای سیاسی است؟ واضح است مطرح کردن چنین موردی، آن هم پیش از شروع جام جهانی، به غیر از بهانه جویی، هدف دیگری ندارد. ضمن اینکه برای چندمین بار نبی و مجموعه فدراسیون فوتبال باید همه واقعیت را به مخاطبان بگویند؛ جام های جهانی قبلی 32 تیمی بود و جام جهانی پیش رو 48 تیمی! این بدان معنی است که دیگر صعود از مرحله گروهی، حداقل انتظاری است که باید از تیم ملی داشت و اگر رقم بخورد، حماسه رخ نداده و اتفاقی بسیار معمولی است.

آدم های اشتباهی یا فضای سیاسی

واقعیت به غیر از مواردی که در بالا عنوان شد، در یک پرسش خلاصه می شود: آدم های اشتباهی به فوتبال ایران لطمه می زنند تا فضای سیاسی؟ پاسخ به اندازه کافی روشن است؛ اینکه تیم ملی سبک و سیاق تماشاگرپسندی ندارد و نمی تواند ثبات لازم را داشته باشد، نشات گرفته از فضای سیاسی نیست. یا اینکه هراس از جوان گرایی گریبان بسیاری را گرفته، ارتباطی با سیاست ندارد. اینکه فدراسیونِ مدعی 5 ستاره بودن از فراهم کردن یک دیدار تدارکاتی درخور ناتوان است هم دلیل دیگری برای مدیریت ناتوان در فوتبال ایران است. پس، ده ها پله قبل از فضای سیاسی، برای رسیدن به اهداف درخورتوجه در دنیای فوتبال، نیاز به کنار رفتن آدم های اشتباهی و بهانه جو است.