تعدادی از نمایندگان مجلس خواستار خروج ایران از NPT (پیمان منع گسترش سلاح های هسته ای) شده اند. آن ها طرحی را هم در دستور کار قرار داده اند که اگر در صحن مجلس رای بیاورد دولت را موظف خواهد کرد که از این پیمان خارج شود.

به گزارش خبرآنلاین، در این صورت فرآیند مذاکرات هسته ای که با فعال شدن مکانیسم ماشه از سوی سه کشور اروپایی سخت تر شده، دچار پیچیدگی های بیشتری پیدا خواهد کرد. حتی برخی ناظران و تحلیل معتقدند که جنگ 12 روزه در شرایطی رخ داد که جمهوری اسلامی همواره اعلام کرده بود به دنبال ساخت سلاح هسته ای نیست. بر این اساس خروج ایران از این پیمان بین المللی زمینه برای تفسیر مغایر ایجاد خواهد شد و احتمال درگیری نظامی هم بالا خواهد رفت.

در این خصوص با ابوالفضل ظهره وند، عضو کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس گفتگویی انجام شده است. ظهره وند می گوید هیچ چیز هنو مشخص نیست.

مشروح این گفتگو را در ادامه بخوانید؛

آقای ظهره وند! تعدادی از نمایندگان مجلس درخواست خروج ایران از ان پی تی را داشته اند. لطفا در ارتباط با این موضوع توضیح دهید.

طرحی مطرح شده که باید بررسی شود و نتیجه آن مشخص گردد. طرح زیاد است؛ ده ها طرح در دستور کار قرار دارد. نمایندگان پیشنهاد می دهند، این طرح ها به کمیسیون های مربوطه می رود، در آنجا بحث و گفت وگو می شود و اگر در کمیسیون رأی آورد و نظرات کارشناسی با آن همراه شد، بعد به صحن ارائه می شود و در نهایت نمایندگان باید در صحن به آن رأی دهند.

فکر می کنید فضای مجلس با خروج از ان پی تی همراه باشد؟

اصلاً بحث همراه بودن یا نبودن آن نیست؛ موضوع این است که ابتدا باید در کمیسیون مربوطه بررسی شود. سپس کارشناسان مرتبط در این زمینه در صحن توضیح دهند. بعد از آن، همه چیز به نوع توضیحات و مستنداتی که ارائه می کنند بستگی دارد؛ چه آن را رد و چه آن را تایید کنند. آن وقت می توان گفت که مجلس به آن رأی می دهد یا نمی دهد.

در کمیسیون امنیت ملی بررسی شود؟

بله فرایند بررسی طی می شود. آن وقت بستگی دارد به قدرت استدلال کارشناسان؛ اینکه نمایندگان قانع بشوند و تأیید کنند یا نکنند. اما فعلاً باید در کمیسیون مطرح شود.

خیلی از دولتی ها و کارشناسانی که در فضای مجازی و رسانه ای می بینیم از طرح هایی مثل خروج از ان پی تی استقبال نکرده اند. شما چه نظری دارید؟

آن ها می توانند نظر خودشان را داشته باشند. اما همان طور که گفتم، چون این موضوع یک بحث کارشناسی است، باید فرایند خود را طی کند. اگر لازم باشد، در کمیسیون از کارشناسان دیگر هم دعوت می کنند. موضوع باید به صورت فنی، حقوقی و همچنین با در نظر گرفتن جنبه های سیاسی و امنیتی بررسی شود.

پس چه نگاه کارشناسی ای در پشت این طراحی ها وجود دارد؟

واقعاً نمی دانم. کسی که این موضوع را مطرح کرده، به هر حال آن را به عنوان یک ظرفیت در اختیار ایران دیده است. طبق بند 10 ان پی تی، اگر منافع و مسائل امنیت ملی یک کشور تهدید شود و دلیل آن هم ناشی از بودن در ان پی تی باشد، آن کشور می تواند با اعلام قبلی و در یک بازه زمانی مشخص، خروج خود را اعلام کند و از آن خارج شود.

شما جزو طراحان این طرح نبودید؟

نه نبودیم؛ دوستان دیگری این موضوع را مطرح کردند. اما می خواهم بگویم در بند 10 ان پی تی چنین پیش بینی ای وجود دارد. آنچه این عزیزان را به این موضوع سوق داده، این است که ما هم عضو ان پی تی هستیم، هم در آژانس حضور داریم، با بازرسان همکاری کرده ایم؛ روسیه و چین هم در نشست شانگهای تأیید کردند که این حق ماست و هیچ انحرافی ندیدند.

آقای گوترش، دبیرکل سازمان ملل، هم تأیید کرده که فعالیت های ایران صلح آمیز بوده و حتی اقدام اروپا را در استفاده از مکانیزم اسنپ بک غیرسازنده ارزیابی کرده است. حالا با وجود همه اینها، سایت های هسته ای ما توسط آمریکایی بمباران شده که خود را مدعی دفاع از ان پی تی می داند. بنابراین این سؤال مطرح می شود که چه لزومی دارد در ان پی تی باقی بمانیم؟ این پرسشی است که هر فردی که به منافع ملی فکر می کند ممکن است برایش پیش بیاید. از همین زاویه، دوستان بحث خروج از ان پی تی را مطرح کرده اند؛ هرچند که تأکید می کنم این موضوع باید مورد بحث و بررسی قرار گیرد.

به نظر می رسد که شما موافق آن هستید.

نگفتم که موافق هستم. عرضم این بود که چنین موضوعی مطرح شده و در اینجا نظرهایی وجود دارد. باید به کمیسیون بیاید تا ابعاد موضوع بررسی شود؛ بنده هم در آن زمان نظر کارشناسی خودم را اعلام خواهم کرد.

عده ای معتقدند با وجود اینکه ما در ان پی تی بودیم و می گفتیم برنامه هسته ای ما صلح آمیز است، باز هم جنگ اتفاق افتاد. حالا اگر از ان پی تی خارج شویم، ممکن است این طور تفسیر شود که قصد ساخت سلاح هسته ای داریم و در آن صورت جنگ حتمی تر خواهد بود. نگاه شما چیست؟

نه اینها فقط حدس و گمان است. اساساً موضوع آن ها داشتن یا نداشتن سلاح اتمی نبوده است. حمله به ایران را بهانه هسته ای قرار دادند، اما در عمل دیدیم که آقای ترامپ ادعا می کرد هدفش تسلیم سازی ایران است و می گفت باید در حوزه های موشکی، مقاومت و دیگر ظرفیت ها امتیاز بدهید. یعنی بحث بسیار عمیق تر از این حرف ها بود. منت ها گام اولشان حمله به ظرفیت های هسته ای ایران بود.

بنابراین مسئله فقط در حد ان پی تی نیست؛ خیلی فراتر از اینهاست. موضوع موجودیت ایران مطرح است و باید بسیار دقیق تر و کارشناسی تر به آن نگاه کرد. اگر صرفاً بحث فعالیت هسته ای بود، شاید اصلاً نباید کار به اینجا می کشید.

آن ها کاری را کردند که نباید می کردند و بیش از این هم غلطی نمی توانند بکنند. مسئله اصلاً این نیست که ایران بمب بسازد یا نسازد؛ برای آن ها این موضوع مطرح نیست. بحث آن ها عمیق تر از این حرف هاست. به همین دلیل می گویم باید صبر کرد تا ببینیم ان شاءالله در کمیسیون چه نتیجه ای حاصل می شود.

در جلسه غیرعلنی اخیر مجلس درباره خروج از ان پی تی صحبت شد؟

نه، موضوع جلسه غیرعلنی چیزهای دیگری بود. اگر قرار بود من اینجا در این مورد چیزی بگویم، دیگر آن جلسه غیرعلنی محسوب نمی شد.

نه، چون گفته شده که آقای قالیباف یک توصیه هایی داشتند در این رابطه که عجله ای نباشد.

نه، اصلاً موضوع چیز دیگری بود و این با آن فرق می کند.

یعنی اصلا در مورد ان پی تی صحبت نشده؟

بعضی چیزها مطرح می شود، اما اصلاً بحث ان پی تی نیست؛ شما این قدر جدی می گیرید.

چون گفته شده این طرح سه فوریتی است، اگر به تصمیم گیری و رأی گذاشته شود، قاعدتاً باید اعضای شورای نگهبان در صحن حضور پیدا کنند، درست است؟

نه، همیشه این گونه نیست. هنوز نمی دانیم؛ شاید در مجلس ابتدا مطرح کنند و بگویند سه فوریت ندارد، دوفوریت دارد یا حتی یک فوریت. کسی که این طرح را پیشنهاد داده، طرح را ارائه کرده است، اما هنوز نمی توان روی آن حساب باز کرد. طرح باید مراحل خود را طی کند و بررسی شود که فوریت آن واقعاً چقدر است.