در پاسخ به این سوال که آیا ما در جهان تنها هستیم باید گفت احتمالا نه. زمین تنها نقطه ای کوچک در دریایی بی کران از میلیاردها نقطه دیگر است. چگونه ممکن است که در این پهنه کیهانی یا هر پهنه ای دیگر از آسمان، حیات تنها محدود به سیاره ما باشد؟

به گزارش بی بی سی فارسی، اما درباره حیات بیرون از محیط کاملا سامان یافته ای که زمین نام دارد، چه می دانیم؟

بسیاری از کارشناسان می گویند حتی بدون شواهد قطعی از وجود موجودات فضایی، می توان فرض را بر این گذاشت که چنین موجوداتی وجود دارند. تنها کهکشان ما، راه شیری، که یکی از حدود 200 میلیارد کهکشان جهان است، حدود 300 میلیارد ستاره دارد. خورشید، ستاره ما، منبع اصلی حیات روی زمین است.

و دانشمندان پیوسته سیاره هایی را کشف می کنند که به دور این ستارگان می چرخند، همان هایی که با نام سیاره های فراخورشیدی شناخته می شوند. دکتر مگی آدرین پوکاک، دانشمند علوم فضایی، می گوید: ما تقریبا مطمئنیم که آن بیرون حیات وجود دارد. این صرفا یک بازی با اعداد است، مسئله ای مربوط به احتمالات.

فناوری های کنونی به ما این امکان را می دهند که سیاره های فراخورشیدی را با دقتی چشمگیر بررسی کنیم. دانشمندان با بهره گیری از تلسکوپ های قدرتمند، ترکیب شیمیایی این اجرام آسمانی را که دور ستارگان خود می چرخند، از طریق تحلیل نور عبوری از آن ها شناسایی می کنند. این روش طیف سنجی نام دارد.

آنچه اهمیت دارد، یافتن ترکیب شیمیایی مشابه با زمین است، یعنی شواهدی که نشان دهد محیطی در جایی دیگر، شاید هزاران سال نوری دورتر، وجود دارد که می تواند شرایط لازم برای تداوم حیاتی مشابه حیات ما را داشته باشد.

نشانه ها امیدوارکننده اند. تیم اوبراین، استاد اخترفیزیک دانشگاه منچستر در بریتانیا می گوید: ما صدها سیاره بالقوه قابل سکونت می شناسیم. تقریبا مطمئن هستیم که در یک دهه آینده سیاره ای پیدا خواهیم کرد که حتی ممکن است شواهد احتمالی از وجود حیات در آن پیدا کنیم.

شواهد دلگرم کننده دیگر درست همین جا روی زمین پیدا شده اند. موجودات زنده ای در محیط هایی کشف شده اند که پیش تر تصور می شد برای وجود هرگونه حیات، بسیار خشن یا غیر قابل تحمل هستند، مکان هایی بدون دسترسی به نور خورشید یا گرما، مانند عمیق ترین دره های اقیانوس ها.

در گذشته باور بر این بود که زندگی تنها روی سیاره ای می تواند وجود داشته باشد که فاصله مشخصی از ستاره خود داشته باشد (به طوری که سطح تابش مناسب حیات باشد). اما یافتن زندگی روی زمین در جایی که هرگز انتظارش نمی رفت، دید ما را نسبت به این امکان باز کرد که حتی قمرها و نه فقط سیاره ها نیز شاید توانایی پشتیبانی از حیات را داشته باشند.

این به معنای آن نیست که آن ها شبیه موجودات سبزرنگ کلیشه ای در فیلم ها هستند، بلکه تنها به این معناست که امکان وجود حیات در آنجا و بقای آن وجود دارد.

کارشناسان هشدار می دهند که حتی اگر احتمال بسیار بالایی برای وجود حیات در خارج از زمین وجود داشته باشد، دانستن اینکه آیا این حیات هوشمند است یا نه، کاری دشوار و شاید در حال حاضر ناممکن باشد.

پروفسور اوبراین می گوید: بخش اعظم تاریخ حیات روی زمین، شکل حیات بسیار ساده بوده است. در حقیقت، میلیاردها سال تنها گونه های باکتریایی وجود داشتند.

و مجموعه ای از رویدادهای تصادفی بود که منجر به پیدایش حیات چندسلولی در سیاره ما شد. برای اینکه حیات بیگانه بتواند با ما تماس برقرار کند، باید از نظر فیزیکی و فناوری پیشرفته باشد.

اما آیا تنها نبودن ما به آن معناست که باید منتظر دیدار موجودات بیگانه باشیم؟ موضوع به این سادگی ها نیست.

باور کردن اینکه هیچ شکلی از حیات هرگز به مرحله ای نرسیده باشد که بتواند در فاصله های میان ستاره ای سفر کند دشوار است. پس چرا چنین اتفاقی، تا جایی که ما می دانیم، تاکنون رخ نداده است؟

دکتر آدرین پوکاک می گوید: بزرگ ترین مشکل ما این است که فقط یک نمونه از حیات داریم و آن هم حیاتی است که روی این سیاره وجود دارد.

اما احتمالا این الگو قابل تعمیم به جاهای دیگر جهان نیست. برای مثال، دکتر آدرین پوکاک می گوید: اگر در نزدیکی ستاره ای زندگی کنید که فعالیت زیادی دارد، شاید مجبور باشید زیر سطح زمین زندگی کنید… این به معنای آن نیست که حیات هوشمند در آنجا وجود ندارد، بلکه ممکن است صرفا به دلیل زندگی در زیر سطح، امکان انتقال پیام وجود نداشته باشد.

یا شاید مسئله به همین سادگی باشد که ما زبان مشترکی نداریم، البته در معنای علمی آن.

پروفسور اوبراین می گوید: از حدود سال 1960 با استفاده از تلسکوپ های رادیویی در حال گوش دادن به سیگنال های احتمالی از تمدن های فرازمینی هستیم. با این حال، شیوه های بی شماری وجود دارد که یک شکل از حیات می تواند از طریق آن ها پیام بفرستد، بنابراین ممکن است هرگز پاسخی دریافت نکنیم.

و حتی اگر ما با دیگر اشکال حیات در جهان روی یک طول موج باشیم، فاصله های عظیم میان ما باعث می شود ارسال پیام و دریافت پاسخ هزاران سال طول بکشد (به این فکر کنید که نامه نگاری، وقتی به گذشته نگاه می کنیم، امروز به شکلی باورنکردنی کند و دور از تصور به نظر می رسد).

دانشمندان در پروژه ای تازه در دانشگاه برکلی کالیفرنیا در حال بررسی یک میلیون از نزدیک ترین ستارگان هستند تا شاید بتوانند با هر موجودی که توانایی ارسال پیام به زمین دارد ارتباط برقرار کنند.

آن ها همچنین ستارگانی را در مرکز کهکشان راه شیری رصد می کنند که 25 هزار سال نوری از ما فاصله دارند؛ به این معنا که اگر پیامی از یکی از آن ها فرستاده شود، حدود 25 هزار سال طول می کشد تا به ما برسد.

از همین رو اگر حیات فرازمینی واقعا وجود داشته باشد، شاید هزاران سال زمان ببرد تا صدایی از آن به گوش ما برسد.

سفر میان کهکشانی در فواصل عظیم، دست کم در آینده نزدیک، گزینه ای عملی نیست.

ما توانایی ارسال امواج رادیویی با سرعت نور را داریم، اما در نهایت این فقط موجی رادیویی است که در فضای خلا حرکت می کند. هیچ وسیله فضایی قادر به سفر میان ستارگان نیست. اگر بخواهیم جرمی فیزیکی، چه کاوشگر و چه انسان، به ژرفای فضا بفرستیم، کار به مراتب پیچیده تر و دشوارتر خواهد شد.

و اگر تمدن ما هنوز توانایی چنین کاری را ندارد، کارشناسان می گویند همسایگان کیهانی ما نیز احتمالا قادر به انجام آن نیستند. حتی اگر آن ها فناوری لازم برای رسیدن به ما را داشته باشند، باید در نظر گرفت که شاید اصلا نخواهند چنین کاری بکنند.

همچنین به مقدار قابل توجهی شانس کیهانی یا زمان بندی مناسب نیاز است. شاید سخت بتوان به یاد آورد که تمدن ما چه مدت کوتاهی را واقعا روی زمین سپری کرده است.

زمین بیش از 3/5 میلیارد سال میزبان حیات بوده، اما انسان های امروزی تنها حدود 300 هزار سال است که وجود دارند. و چون تمدن ها ممکن است خیلی زود از میان بروند، پنجره برقراری تماس بسیار محدود است.

ما قطعا نمی دانیم که آیا بیگانگان فضایی تاکنون به سیاره ما آمده اند یا نه، اما با اطمینان بیشتری می توان گفت که احتمالا در مدت زمانی که انسان روی زمین حضور داشته، چنین اتفاقی رخ نداده است.

دکتر آدرین-پوکاک می گوید اگر تمدن های ما با هم هم زمان نباشند، ما هیچ گاه با بیگانگان ملاقات نخواهیم کرد. شاید آن ها مدت ها پیش آمده باشند یا این که در آینده ای دور بیایند، زمانی که حیات انسانی دیگر وجود ندارد.

شاید دایناسورها در دوره ژوراسیک میزبان موجودات فرازمینی بوده اند. ما احتمالا هرگز نخواهیم دانست.