انتشار دفترچه آزمون استخدامی آموزش و پرورش در خردادماه امسال موجی از اعتراض متقاضیان شرکت در این آزمون را به همراه داشت. وجود ضریب سابقه شغلی از یک سو و افزایش ضریب تأهل و فرزند داشتن دلایل شکایت شرکت کنندگان این آزمون بود و حتی در راستای این اعتراض جمعی کارزاری با حدود 18 هزار امضا را نیز ثبت کردند. اما این اعتراضات به جایی نرسید تا امروز که به چندین تجمع در شهرهای مختلف ایران منجر شد.

به گزارش شرق، پس از اعلام نتایج، بسیاری از شرکت کنندگان که با وجود نتیجه خوب در امتحان کتبی نتوانستند در این آزمون قبول شوند و به مرحله مصاحبه برسند، وجود این ضرایب را عامل نتیجه فعلی دانستند. سرنخ این تصمیم ها اما نه به وزارت آموزش و پرورش و سازمان اداری و استخدامی کشور که به مجلس و شورای عالی انقلاب فرهنگی می رسد؛ آنجا که قوانینی چون جوانی جمعیت تصویب می شود و اثرش را می توان در سیاست گذاری ثانویه دید. تصمیم گیرنده اما هر نهادی که باشد، جمع زیادی از شرکت کنندگان این آزمون معتقدند تبعیض ها هم موجب فرصت سوزی برای آن ها شده و هم در کیفیت آموزشی کشور تأثیر منفی خواهد گذاشت.

من در آزمون کتبی همه درس ها را بالای 50 درصد زدم ولی چون هیچ گونه امتیاز و ضریبی نداشتم، در نهایت رد شدم . اینها را فرشته می گوید که هیچ یک از این امتیازها را برای افزایش ضریبش نداشته است: امتیازاتی چون متأهل بودن یا فرزند داشتن چه ارتباطی دارد با اینکه من چقدر معلم خوبی هستم؟

چرا چنین ضریبی باید آن قدر روی نتیجه تأثیر بگذارد که حق من ضایع شود؟ مگر کار من درس دادن به دانش آموزان کشور نیست؟ آیا اضافه کردن چنین مواردی به شروط کاری من، از من معلم بهتری می سازد؟ . شرکت کننده دیگری با اشاره به اصول قانون اساسی، شکایت خود را نسبت به این وضعیت اعلام می کند: طبق اصل سوم و بیست وهشتم قانون اساسی، دولت موظف است امکانات شغلی را به طور عادلانه در اختیار همه افراد قرار دهد، نه اینکه امتیازهای ویژه ایجاد کند. این نوع امتیازدهی باعث کاهش انگیزه نخبگان و تضعیف کیفیت آموزشی می شود .

او می گوید تبعیض های این چنینی نه تنها بر انگیزه نخبگان کشور اثر می گذارد، بلکه سبب افت کیفیت آموزشی در کشور نیز می شود: اینکه من ازدواج نکرده ام باعث می شود گناهکار باشم؟ اینکه هیچ مدرسه غیرانتفاعی پیش تر من را استخدام نکرده بود، باید عاملی شود که نتیجه ای که در آزمون داشتم، نادیده گرفته شود؟ .

من از شهریور پارسال تا خرداد روزی 10 ساعت درس خواندم. حالا دنیا روی سرم آوار شده است . این را ناهید می گوید که 35 سال دارد و نتیجه آزمون کتبی خوبی هم داشته است: اول از همه که ماه ها طول کشید تا دفترچه آزمون استخدامی منتشر شود. آقای وزیر هر ماه می گفتند دفترچه به زودی منتشر خواهد شد.

بعد من ناگهان دیدم که رشته من که مهندسی بود به طور کامل از آزمون حذف شده است و نمی توانم در آن شرکت کنم. با وجود این امیدم را از دست ندادم و برای آموزگاری درس حرفه وفن اقدام کردم. هر روز درس خواندم و همه زمانم را وقف این کار کردم تا بتوانم نمره خوبی کسب کنم و با دانش وسیع وارد این شغل شوم. اما با ضریب و امتیازاتی که ناگهان وارد آزمون کردند همه امیدهای من و خیلی های دیگر بر باد رفت .

درصدهای آزمون ناهید هم نمره های خوبی را نشان می دهد: درصدهای من همه بالای 50 و 60 بود و حدنصاب را هم آوردم ولی ضریب شاغلان و متأهلان نگذاشت به مرحله بالاتر بروم و به مصاحبه دعوت شوم. هنوز جرئت نکرده ام که به خانواده ام اطلاع دهم چه بلایی سرم آمده است . محبوبه تقریبا مطمئن است که نحوه امتیاز و ضرایب به شکلی بوده که بعید است هیچ مجردی در آزمون قبول شده باشد: الان در گروهی که ما معترضان به وضعیت در آن حضور داریم چند صد نفر هستند و حتی یک مجرد هم نیست که در آزمون قبول شده باشد.

تأهل 14 امتیاز و به ازای هر فرزند هم 14 امتیاز دیگر به نمره افراد اضافه می شود. بعد در همین گروه زنی هست که پنج فرزند دارد. چرا باید به خاطر چنین موضوعی 84 امتیاز بیشتر از من به او داده باشند، درحالی که نمرات من عالی بوده است . محبوبه که دانشجوی دکترای تخصصی روان شناسی است، تنها به عشق معلمی سراغ این کار آمده و هنوز 29 سال هم ندارد: ارشدم را در دانشگاه علامه گرفته ام و الان هم در دانشگاه لرستان دوره دکترا را می گذرانم.

هدفم این بود که به بچه های این سرزمین درس بدهم اما همه انگیزه هایم را نابود کرده اند . او می گوید حتی برای امتیاز شاغل بودن هیچ راستی آزمایی هم اتفاق نیفتاده است: یعنی خیلی ها بودند که در زمان پرکردن دفترچه آن بخش را تیک زدند و حالا که برای مصاحبه دعوت شدند، فهمیدند که هیچ سابقه ای نداشته اند، افتاده اند دنبال چک کردن سوابق آن ها .

طهورا که از قضا سابقه کار هم داشته است اما مدرکی برای اثبات آن ندارد، می گوید: من دو سال در یک مدرسه غیرانتفاعی درس داده بودم اما از آنجایی که بیمه نبودم، مدیرم ترسید که از آن مدرک برای شکایت استفاده کنم و در نتیجه هیچ چیزی به من نداد که بتوانم از آن برای اثبات شاغل بودنم استفاده کنم؛ یعنی می خواهم بگویم وقتی ما در بخش های مختلف خلأهای جدی داریم، نمی توانیم چنین امتیازاتی قائل شویم که در سرنوشت فرد یا افرادی تا این میزان دستکاری ایجاد کند .

مبینا هم که دانشجوی دکترای رشته ادبیات فارسی است، توضیح می دهد: در دولت جدید گفتند که می خواهند مرجعیت علمی را در آزمون استخدامی بالا ببرند و برای همین هم تأثیر آزمون را تا 70 درصد افزیش دادند تا اثر مصاحبه را کمتر کنند. تصمیم درستی هم بود چون در مصاحبه قطعا نقش سلیقه های فردی هم خیلی زیاد خواهد بود. اما با اضافه کردن این موارد، یعنی ضریب شاغل بودن و تأهل و فرزند داشتن، عملا اثر آزمون کتبی را از بین بردند و حتی مرجعیت علمی را از گذشته نیز کمتر کردند .

باسوادا حذف شدن، ضریب دارا قبول شدن . آزمون عادلانه حق ماست نه به ضریب نه به امتیاز . ضریب شاغلین و ضریب متأهلی نخبه رو نابود کرد . اینها بخشی از شعارهای معترضان به نتیجه آزمون استخدامی آموزش و پرورش است که صبح روز گذشته در شهرهایی مانند تهران و مشهد تجمع داشتند. آن ها با جمع شدن مقابل وزارتخانه آموزش و پرورش و دفتر این وزارتخانه در استان خود تلاش کردند شکایت خود را نسبت به این موضوع آشکار کنند. البته آن ها پیش تر و در خردادماه امسال نیز کارزاری تدارک دیده بودند.

در بخشی از متن اعتراضی آن ها نسبت به وضعیت موجود دفترچه آزمون استخدامی کشور که در نهایت نزدیک به 18 هزار امضا نیز گرفته بود، آمده است: با توجه به تأخیر در زمان برگزاری آزمون استخدامی آموزش و پرورش و ایجاد فرصت کافی برای مطالعه همه داوطلبان شاغل و غیرشاغل، با وجود اعمال ضریب شاغلان، شانس قبولی برای داوطلبانی که از این ضریب محروم اند -با توجه به ظرفیت پذیرش بسیار پایین وزارتخانه- عملا به زیر پنج درصد و حتی در بسیاری موارد به صفر رسیده است. بسیاری از افرادی که مدت ها به امید قبولی در این آزمون تلاش کرده اند، در نتیجه این سیاست، تمام زحمات شان بی ثمر خواهد بود.

این امر از عدالت به دور بوده و نمونه بارز تضییع حقوق داوطلبانی است که یا ضریب شاغلان ندارند یا حتی با وجود اشتغال در مدارس غیردولتی، به دلیل شرایط بیمه ناقص از این امتیاز محروم مانده اند. ازاین رو ما امضاکنندگان این کارزار، مصرانه خواستار بازنگری و اصلاح سیاست اعمال ضریب شاغلین و برقراری عدالت و برابری برای همه داوطلبان شرکت کننده در آزمون استخدامی آموزش و پرورش هستیم .

با وجود تمام این اعتراضات اما تا به حال واکنش قابل توجهی از متصدیان این امر دیده نشده است. تنها علی باقرزاده ، رییس مرکز برنامه ریزی منابع انسانی و امور اداری وزارت آموزش و پرورش، پنجم شهریورماه امسال با اشاره به اهمیت دریافت تأییدیه سوابق همکاری و تدریس داوطلبان آزمون استخدامی آموزش و پرورش از مراجع مربوطه، گفته بود: با توجه به بند (د) ماده 89 قانون برنامه هفتم پیشرفت و اصلاحیه تبصره (2) مصوبه 916 شورای عالی انقلاب فرهنگی بر اهمیت دقت در فرایند استخدام و لزوم تأیید سوابق همکاری و تدریس داوطلبان آزمون استخدامی، هدف از این اقدام، ارتقای کیفیت آموزش و اطمینان از شایستگی معلمان جدید است.

تمام داوطلبان موظف هستند براساس فرم شماره 25 دفترچه آزمون استخدامی، سوابق همکاری و تدریس خود را از مراجع مربوطه اعم از مدارس، مؤسسات آموزشی، منطقه، اداره کل و سایر نهادهای مرتبط دریافت کنند و به همراه مدارک خود ارائه دهند . به گفته او این تأییدیه ها به ما کمک می کند تا با رعایت عدالت در فرایند استخدام با اطمینان بیشتری نسبت به انتخاب افراد شایسته اقدام و در نهایت به بهبود کیفیت آموزش در کشور کمک کنیم.

پیگیری ها از وزارت آموزش و پرورش و سازمان اداری و استخدامی کشور که شیوه نامه جذب نیرو را به نهادهای مختلف صادر می کند، نیز همین را نشان داد؛ که تصمیم گیرنده اصلی نه وزارتخانه ها، بلکه شورای عالی انقلاب فرهنگی و مجلس است.

مهران مهرعلیان ، رییس گروه اطلاع رسانی سازمان اداری و استخدامی کشور، در توضیح این موضوع گفت: شیوه نامه ای که از سازمان اداری و استخدامی به نهادهای دیگر داده می شود، تصمیم ما نیست، بلکه با قوانینی انجام می شود که مراجع وضع قانون مثل مجلس و شورای عالی انقلاب فرهنگی تعیین می کنند. این ضریب ها هم ماحصل ماده 44 که قانون امتیازات بومی است و همچنین قانون جوانی جمعیت تعیین و تصویب شده است. در نتیجه ما در سازمان اداری و استخدامی کشور اساسا نقشی در این ماجرا نداریم که نسبت به اعتراضات پاسخ گو باشیم. در واقع ما مجری قانون هستیم و در صورت عدم اجرا نیز به استنکاف از قانون متهم خواهیم شد .