فرارو- اندیشکده آمریکایی شورای آتلانتیک در گزارشی با عنوان آیا همکاری محتاطانه نظامی ایران و چین به نقطه عطفی رسیده است ، به سابقه همکاری های نظامی میان ایران و چین پرداخت.

به نقل از پایگاه اندیشکده شورای آتلانتیک، در این گزارش که به قلم جان لوپ سامان (Jean-Loup Samaan) عضو ارشد غیرمقیم در اندیشکده شورای آتلانتیک به رشته تحریر درآمده، آمده است: در میانه ماه اوت، نشریه اسراییلی یدیعوت احرونوت به نقل از برخی منابع اطلاعاتی غربی ناشناس گزارش داد که پس از جنگ 12 روزه میان ایران، اسراییل و ایالات متحده، اکنون چین در حال بازسازی زرادخانه موشکی ایران است. در این گزارش به هیچ جزییاتی اشاره نشده است و از سوی دولت چین نیز مورد تأیید قرار نگرفته است؛ اما این ادعاها از آن زمان تا کنون در نشریات غربی تکرار شده است. این ادعاها همچنین گمانه زنی های قابل توجهی را درباره علت اینکه چرا چین خود را در یک درگیری که به نظر می رسد بسیار مشتاق است تا از آن اجتناب کند، برانگیخت.

این اندیشکده در ادامه مقاله خود آورده است: در حقیقت، مشارکت چین در برنامه موشکی ایران چیز جدیدی نیست و تاریخ آن به بعد از جنگ ایران و عراق در سال 1988 باز می گردد؛ زمانی که حکومت ایران تولید موشک را در اولویت قرار داد. سال ها پس از تحمل حملات موشکی عراق به شهرهای ایران با موشک های اسکاد، موشک عنصر مرکزی راهبرد نظامی ایران شد. به همین منظور نیز ایران به شرکای خارجی و به طور مشخص به چین و کره شمالی متکی شد تا بتواند از این طریق به این فناوری دست پیدا کند و مهندسانش را آموزش دهد. چین در نهایت ایران را با موشک های بالستیک کوتاه برد علاوه بر موشک های کروز و موشک های ضد کشتی مجهز کرد. به طور مشخص پکن نه تنها در برنامه موشک های بالستیک ایران مشارکت داشت، بلکه موشک های میان برد بالستیکی DF-3 را درسال 1988 به عربستان سعودی فروخت.

در ادامه این گزارش آمده است: با این حال ایران بلافاصله به دنبال آن رفت که صنعت دفاعی داخلی خود را برای توسعه و ساخت موشک داشته باشد؛ در نتیجه ردپای چین تا حدود زیادی کوچک باقی ماند. پکن در نتیجه کمتر بر روی فروش سامانه های آماده تمرکز داشت و بیشتر بر روی ارائه تخصص های علمی و قطعات خاص به مجتمع های صنعتی- نظامی ایران متمرکز بود. به طور مشخص چین به مهندسان ایرانی کمک کرد تا در زمینه سامانه های پیشرانه و هدایت زرادخانه ای پیشرفت داشته باشند. تحلیلگران نظانی برآورد می کنند موشک های بالستیک ایران مانند شهاب -3 و یا فتح-110 بر قطعات چینی متکی بوده اند. در مقابل به خاطر این همکاری فنی، چین نفت ایران را با قیمتی تخفیفی دریافت می کرد.

اندیشکده آتلانتیک سپس نوشت: برای دستگاه های اطلاعاتی غربی، ماهیت این همکاری بسیار سخت تر و دشوارتر از شناسایی صادرات صرف تسلیحات تکمیل شده است. انتقال دانش و یا فناوری های دوگانه کمتر جلب توجه می کند و آگاهی عمومی در خصوص این تبادل را بسیار دشوار می کند. دولت آمریکا در زمان تصدی بیل کلینتون، رییس جمهور سابق در دهه 90 میلادی حمایت پکن از برنامه موشکهای بالستیک ایران را محکوم کرد؛ اما هیچ وقت این موضوع به اولویت اصلی واشینگتن بدل نشد.

اندیشکده آتلانتیک در بخش دیگری از گزارش خود می اورد: شایان ذکر است که هنوز نیز همکاری موشکی ایران و چین به طور کامل متوقف نشده است. در حقیقت در آوریل 2025 یعنی تقریبا حول و حوش یک ماه پیش از آنکه اسراییل کارزار هوایی خود علیه ایران را کلید بزند، وزارت خزانه داری آمریکا نام شش فرد و شش نهاد مسئول در فراهم کردن مواد پیشرانه برای تولید سوخت جامد مورد نیاز پیشرانه موشکی ایران را در فهرست تحریمهای خود قرار داد. بار دیگر نیز بخاطر ماهیت فنی و این تبادل ها، بیانیه وزارت خزانه داری آمریکا پوشش محدودی در فضای عمومی یافت.